انتشار این مقاله


رویکردی جدید در پیشگیری و درمان سنگ‌های صفراوی کلسترولی

طبق تخمین‌های فعلی ۲۰ تا ۲۵ میلیون آمریکایی که ۱۵ درصد بزرگسالان را تشکیل می‌دهند، سنگ صفرا داشته یا درمعرض آن هستند. اگرچه تنها تعداد کمی از افراد دارای سنگ صفرا  علائم آن را بروز می‌دهند، با این حال از بین این افراد سالانه بیش از ۷۰۰۰۰۰ نفر تحت عمل جراحی برداشت کیسه صفرا قرار […]

طبق تخمین‌های فعلی ۲۰ تا ۲۵ میلیون آمریکایی که ۱۵ درصد بزرگسالان را تشکیل می‌دهند، سنگ صفرا داشته یا درمعرض آن هستند. اگرچه تنها تعداد کمی از افراد دارای سنگ صفرا  علائم آن را بروز می‌دهند، با این حال از بین این افراد سالانه بیش از ۷۰۰۰۰۰ نفر تحت عمل جراحی برداشت کیسه صفرا قرار گرفته و درمان اکثریت باقیمانده  از طریق روش‌های درمانی کنترلی و راهکارهای حل کردن سنگ صفرا انجام می‌شود. مطالعه‌ جدید منتشر شده در مجله پاتولوژی آمریکا رویکردی جدید در پیشگیری و درمان سنگ‌های صفراوی کلسترولی (CGD) ارائه می‌دهد که طی آن خروجی صفراوی کلسترول از طریق فعالسازی گیرنده‌های بافت‌های کبدی و روده باریک کاهش می‌یابد.

Jinhan He، محقق ارشد از دپارتمان داروسازی غرب چین (بیمارستان و دانشگاه علوم پزشکی سیچوان)، توضیح می‌دهد:

CGD یکی از شایع‌ترین اختلالات گوارشی است که میزان بروز آن در اثر پیشرفت استاندارد زندگی، رژیم غذایی مزمن پر کلسترول و پرخوری در حال افزایش است. پژوهش ما نشان داد که گیرنده ساختمانی آندروستان (CAR) نقش مهمی در حفظ هموستاز کلسترول و تری‌گلیسیرید داشته و فعالسازی آن می‌تواند روش درمانی جدیدی برای CGD باشد.

فعالسازی CAR موجب تغییر ترکیب کیسه صفرا و صفرای کبدی شده و به آن خاصیت ضدسنگ‌سازی می‌بخشد. محققان در این پژوهش دو گروه موش بررسی کردند که به یک گروه به مدت دو هفته ترکیب محرک CAR و به گروه دیگر ترکیب کنترلی تزریق شده بود. همه موش‌ها طی این دو هفته با رژیم غذایی استاندارد یا پر کلسترول سنگ‌ساز تغذیه شده بودند.

دانشمندان مشاهده کردند که در ۹۴.۷ درصد موش‌های تزریقی ترکیب غیر محرک CAR، سنگ صفرا تشکیل شده بود؛ درحالی که این درصد برای گروه دیگر ۳۳.۳ درصد در همان رژیم سنگ‌ساز بود. بررسی میکروسکوپی بافتی تفاوت‌های قابل‌توجهی نشان داد. کیسه صفرا موش‌های تزریقی ترکیب غیر محرک CAR با سنگ‌های صفرا پر شده بود. این سنگ‌ها ترکیبی از صفرا و کریستال‌های تجمع یافته کلسترول بودند. درصورتی که  در موش‌های تزریقی محرک  CAR صفرای شفاف بدون رسوب کلسترول دیده شد. پس از دوهفته رژیم سنگ‌ساز، بر روی دیواره‌ کیسه صفرا موش‌های گروه کنترل شواهدی از التهاب وجود داشت که در گروه درمانی مشاهده نشد.

تحریک CAR مزایای مرتبط دیگری نیز داشت. از جمله: افزایش تبدیل کلسترول به اسید‌های صفراوی و افزایش بازجذب اسید‌های صفراوی. دکتر Jinhan He بیان می‌کند:

در مجموع، به نظر می‌رسد CAR نقش مهمی در حفظ هموستاز کلسترول، اسیدهای صفراوی و تری‌گلیسیرید ایفا می‌کند و در عین حال، می‎‌تواند هدف جدیدی در پیشگیری و درمان سنگ‌های صفراوی کلسترولی انسان باشد.

سنگ‌های صفراوی معمولا در اثر کلسترول مازاد صفراوی ایجاد می‌شوند که ابتدا این کلسترول مازاد به صورت کریستال‌های جامد درآمده و سپس در اثر تجمع به سنگ تبدیل می‌شود. شیوع بیشتر آن در زنان به رژیم‌های غذایی پرکالری، دیابت شیرین نوع ۲، سندرم متابولیک، اختلالات متابولیسم لیپیدی و چاقی نسبت داده شده است. اگرچه بیشتر افراد دارای سنگ‌های صفراوی علایم آن را تجربه نمی‌کنند؛ تقریبا یک پنجم آن‌ها از دردهای عود کننده دردناک شکایت می‌کنند. عوارضی چون التهاب کیسه صفرا و التهاب پانکراس نیز در این افراد محتمل است.

در حال حاضر، برداشت کیسه صفرا درمان جراحی این سنگ‌هاست، گرچه انجام جراحی به علت طبیعت تهاجمی آن (حتی لاپاراسکوپی)، خطرات عوارض جانبی و هزینه بالای آن محدودیت‌هایی دارد. سنگ‌های صفراوی ممکن است به صورت غیر جراحی نیز از راه ترکیبات حلال دهانی، سنگ‌شکنی یا اورسودئوکسی‌کولات نیز درمان شوند اما این روش‌ها نیز معایب خاص خود را دارند. به عنوان مثال، این روش تنها برای درصد کمی از بیماران قابل انجام بوده، زمان بازدهی آن طولانی است و احتمال بازگشت بیماری در آن بیش از ۵۰ درصد است. محدیت‌های سنگ‌شکنی شامل تشکیل مجدد سنگ، سنگ‌شکنی ناقص، خطر عوارض جانبی جدی ( هرچند با ریسک پایین) همچون پانکراتیت صفراوی و هماتوم کبدی است.

مهدیه وظیفه


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید