گاز روده‌ای یا هوایی که در مجرای گوارشی وجود دارد تا زمانی که آروغ نزنیم یا آن را از راه رکتال دفع نکنیم (نفخ شکمی)، توجه ما را جلب نخواهند کرد. کل مجرای گوارشی، از معده گرفته تا رکتوم، به صورت طبیعی حاوی گازهای روده‌ای است که محصول بلعیدن و هضم کردن هستند.
در واقع برخی از غذاها، مثل حبوبات به طور کامل تجزیه نمی‌شوند تا این که به روده‌ی بزرگ برسند؛ جایی که باکتری‌ها حضور دارند و عمل تخمیر را انجام می‌دهند. گازهای روده‌ای اضافی برخی اوقات نشاندهنده‌ی ناهنجاری گوارشی هستند اما هر کسی چندین بار در روز از این گازها دفع می‌کند.
دلایل
گاز اضافی در بخش فوقانی روده می‌تواند نتیجه‌ی بلعیدن بیش از حد معمولِ هوا، پرخوری، استعمال دخانیات یا جویدن آدامس باشد. گاز اضافی در بخش تحتانی روده هم می‌تواند در نتیجه‌ی مصرف بیش از حد برخی غذاها همراه با عدم توانایی در هضم کامل یا اختلال در باکتری‌های آن باشد.
غذاهایی که موجب افزایش گازهای روده‌ای می‌شوند
این غذاها بسته به افراد تأثیرات مختلفی دارند. مواد معمولی که چنین اثری بر جای می‌گذارند:
- حبوبات و عدس‌ها
- سبزیجاتی نظیر کاهو، بروکلی، گل‌کلم، بادام و کلم بروکسل (کلم‌ها)
- سبوس
- محصولات لبنی حاوی لاکتوز
- فروکتوز که در برخی میوه‌ها یافت می‌شود و همچنین در نوشیدنی‌های سبک و دیگر محصولات به عنوان شیرین‌کننده از آن استفاده می‌کنند.
- سوربیتول که ماده‌ای قندی است و در برخی از آبنبات‌های بدون قند، آدامس‌ها و شیرین‌کننده‌های مصنوعی یافت می‌شود.
- نوشیدنی‌های گازدار
ناهنجاری‌های گوارشی که موجب افزایش گازهای روده‌ای می‌شوند (بیش از ۲۰ بار در روز):
- پانکراتیت خودایمنی
- بیماری سلیاک
- بیماری کرون
- دیابت
- سندرم دامپینگ
- ناهنجاری‌های مربوط به مصرف غذا
- رفلاکس معدی مروی (GERD)
- گاستروپارزی یا فلج معده
- سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر
- انسداد روده‌ای
- التهاب دئودنوم یا دوازدهه
- عدم تحمل لاکتوز
- زخم معده
- کولیت اولسراتیو
زمان مراجعه به پزشک
گازهای روده‌ای به خودی خود به ندرت نشاندهنده‌ی عارضه‌ای جدی هستند. این عارضه می‌تواند موجب ناراحتی یا حتی شرمساری بین جمع گردد اما معمولاً نشانگر عملکرد نرمال دستگاه گوارش می‌باشد. اگر از این بابت مشکلی دارید به فکر عوض کردن رژیم غذاییتان باشید.
اگر این نشانه دائمی و شدید باشد یا همراه با استفراغ، اسهال، یبوست، کاهش وزن بدون قصد، خون در مدفوع یا سوزش معده اتفاق بیفتد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
