اوتیسم نوعی اختلال روانشناختی است که با مشکل در رفتارهای ارتباطی، گفتاری شناخته میشود. نشانههای عمده این بیماری معمولا پیش از سه سالگی بروز میکنند. این اختلال در پسران شایعتر از دختران است.
این مشکل بر رشد طبیعی مغز در رابطه با تعاملات اجتماعی و تواناییهای ارتباطی تاثیر میگذارد. افراد مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات زبانی، کلامی و غیر کلامی دچار مشکل هستند. این اختلال، ارتباط با دیگران و جهان پیرامون را برای آنان دشوار میسازد. در برخی موارد رفتارهای پرخاشگرانه نیز دیده میشود. لازم به ذکر است پژوهشها نشان میدهند والدینی که یک کودک مبتلا به اوتیسم دارند، به احتمال ۲۰ درصد کودک بعدی آنها نیز این بیماری را خواهد داشت. در حال حاضر مکانیسم فیزیولوژیک محکمی برای توجیه این اختلال ارائه نشده است.
اوتیسم یکی از پنج بیماری موسوم به «اختلالات نافذ رشد» يا «پیدیدی» میباشد. اين پنج اختلال عبارتند از:
۱) اوتیسم
۲) اختلال آسپرگر
۳) اختلال عدم تمركز دوران كودكی
۴) اختلال رِت
۵) سایر موارد
طبق آمار رسمی سازمان جهانی بهداشت، میزان ابتلا به اختلال اوتیسم از این قرار بوده است:
۱۹۷۵ یک نفر از هر ۵۰۰۰ نفر
۲۰۰۴ یک نفر از هر ۱۶۶ نفر
۲۰۱۴ یک نفر از هر ۴۲ نفر
برخی نوابغ مبتلا به اوتیسم:
۱) ایزاک نیوتن
۲) آلبرت اینشتین
۳) جرج اورول
۴) اچ جی ولز
۵) لودویگ ویتگنشتاین
۶) توماس جفرسون
۷) چارلز داروین
۸) ولفگانگ موتسارت
۹) میکلآنژ
نشانهها
اوتیسم اختلال شدیدا متنوع ناشی از اختلال در روند رشدی مغز است، که در دوران کودکی بروز میکند، سپس یک دوره ثابت را بدون بهبودی طی کرده و علایم آن تا دوره بزرگسالی ادامه پیدا میکند.
اوتیسم عموما به وسیله یک مجموعه چهار تایی از ویژگیها مشخص میشود:
۱) آسیب در تقابلات اجتماعی
۲) آسیب در ارتباط
۳) علایق و تمایلات محدود
۴) رفتارهای تکراری
بطور عمده افراد مبتلا به اوتیسم رفتارهایی محدود و ثابت را نشان میدهند؛ در اینجا به برخی از این رفتارها اشاره میکنیم:
۱) رفتارهای کلیشهای (stereotypy): این رفتارها شامل رفتارهای تکراری مثل حرکات پرزدن با دست، صداسازی، چرخش سر و تکان دادن بدن هستند.
۲) رفتارهای اجباری (compulsive): این رفتارها از یکسری قوانین پیروی میکنند، مانند مرتب کردن اشیا در یک مسیر مشخص.
۳) یکسانسازی (sameness): مقاومت در برابر تغییر است، برای مثال در مقابل جابهجا کردن اثاثیه منزل مقاومت میکنند و یا از تغییر وضعیت موجود سرپیچی مینمایند.
۴) رفتارهای محدود (Restrict): به معنی محدودیت در علایق، تمرکز و فعالیتها است، برای مثال علاقه کودک به یک برنامه تلویزیونی یا اسباب بازی خاص محدود میشود.
۵) خودآزاری (self-injury): که شامل رفتارهایی هستند که آزاردهنده هستند یا باعث آسیب به کودک میشوند، برای مثال ضربه به چشم و یا سیخونک به پوست و یا ضربه به دست (با شی نوک تیز) و یا ضربه به سر.
درمان
رفتاردرمانی: برای کمک به بیماران اوتیسمی برای آموزش حرف زدن، ارتباط برقرار کردن و رشد جسمی مفید است.
مدرسه: مدرسه ممکن است برای آموزش و رشد کودک اوتیسمی مفید باشد. این سیستم میتواند شامل: گفتار درمانی و کار درمانی باشد. این مدارس نیاز به یک برنامه آموزش انفرادی برای هر کودک دارند. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است برای وارد شدن به مدرسه محدودیت داشته باشند.
درمان دارویی: هیچ درمانی دارویی برای بیماران مبتلا به اوتیسم پیدا نشده است، اما برخی داروها میتوانند در کاهش علائم موثر باشند. داروهای ضدافسردگی نیز در برخی کودکان موثر است.