دکتر Yoshinori Ohsumi دانشمند ژاپنی بهسبب تحقیقات ارزشمند خود در زمینه پدیده «اتوفاژی» موفق به کسب جایزه نوبل پزشکی (فیزیولوژی) سال ۲۰۱۶ شد. با ما همراه باشید.
پدیده اتوفاژی به معنای خود-خوری، فرآیندی است که در آن سلول موجب نابودی و بازیافت برخی از اجزای اساسی خود میشود.
تا پیش از پژوهشها و آزمایشات Yoshinori Ohsumi در اوایل دهه ۹۰ میلادی، اطلاعات بسیار اندکی در زمینه این رفتار عجیب سلول در دسترس بود. او در آزمایشات خود ژنهای دخیل در فرآیند اتوفاژی را در مخمر شناسایی کرده و مکانیسم اصلی این پدیده را که مشابه با نوع انسانی آن است مورد آزمایش قرار داده است.
اکتشافات صورت گرفته به دست Ohsumi، در انستیتو تکنولوژی توکیو، منجر به ایجاد نگرش جدیدی نسبت به بازیافت محتویات سلولی شده است. همچنین تحقیقات صورت گرفته سبب کشف ارتباطات این پدیده با سایر پروسههای فیزیولوژیک از جمله عفونت خواهد شد.
ردپای این یافتهها را میتوان بهدنبال کشفیات مهم دانشمندان در دهه ۵۰ میلادی در زمینه ارگانلهای هضمکننده پروتئینها و چربی جستجو کرد. بعدها پژوهشگران به طور اتفاقی با اندامک جدید به نام لیزوزوم آشنا شده و بررسیهای بعدی نشان از وجود اجزای حامل دیگری، که موجب انتقال مواد هدفگیری شده برای هضم میشوند، داشت. این اجزا با نام «اتوفاگوزومها» شناخته میشوند. عملکرد این اندامکها همانطور که اشاره شد، انتقال مواد به منظور هضم به لیزوزومها میباشد.
مسئله دیگری که نیاز به روشن شدن داشت، مکانیسم بازیافت اجزا، از جمله کمپلکس پروتئینهای بزرگ و ارگانلها بود. آزمایشات Yoshinori Ohsumi به بررسی این موضوعات پرداخته است.
دکتر Ohsumi در گفتگو با ژورنال Cell Biology اظهار داشت:
پیش از تحقیقات من، واکوئل مورد نظر تنها به عنوان سطل زبالهای در سلول شناخته میشد و افراد زیادی نیز علاقهمند به بررسی فیزیولوژیک این ارگانلها درون سلول نبودند. لذا تحقیقات در زمینه نقل و انتقالات مرتبط با واکوئل «اتوفاگوزوم» مورد مناسبی برای بررسی بوده و رقبای زیادی نیز در این زمینه وجود نداشت.
دکتر Ohsumi علاقهمند به بررسی اتوفاژی در سلولهای انسانی بود. مخمرها اغلب به عنوان مدلهای مناسبی برای مطالعه سلولهای انسانی مورد استفاده قرار میگیرند. اما ابعاد این سلولها بسیار کوچکتر از انواع انسانی میباشد. لذا Ohsumi باید به دنبال راهی برای مشاهده فرآیند مورد نظر خود درون این سلولها مییافت.
بر اساس گزارشات منتشر شده، Ohsumi اظهار داشت:
اگر بتوان مرحله تخریب در واکوئل را در حالی که فرآیند اتوفاژی فعال میباشد متوقف نمود، اتوفاگوزومها میبایستی در واکوئل تجمع یافته و زیر میکروسکوپ قابل مشاهده باشند.
بهوسیله کشت مخمرهای دستکاری شده از نظر ژنتیکی، که آنزیم تخریبکننده واکوئلها در آن فعال نمیباشد، و القای پدیده اتوفاژی، Ohsumi توانست واکوئلهای پر شده به وسیله وزیکولهای تخریب نشده را مشاهده کرده و به سپس به بررسی ژنهای دخیل در این فرآیند بپردازد.
دکتر Yoshinori Ohsumi به پاس تحقیقات ارزشمند خود مبلغی معادل ۹۳۷،۰۰۰ دلار را به عنوان برنده جایزه نوبل دریافت نمود.