آکنه در هر زمانی میتواند مشکلساز شود. با این که این ضایعهی پوستی در نوجوانان و زنانی که وارد دوران یائسگی شدهاند شایعتر است و ولی بر اساس اطلاعات مؤسسهی ملی سلامت ایالاتمتحده، فقط در این کشور ۱۷ میلیون فرد را تحت تأثیر قرار داده است.
آکنه با عدم تعادل هورمونی در سطح بدن ظاهر میشود. زمانیکه غدهها چربی بیشتری نسبت به حالت نرمال تولید میکنند، منافذ پوستی مسدود شده و به باکتریها و جوشها اجازهی رشد داده میشود.
جوشها در شکلهای بسیار متفاوت و در عمقهای مختلفی ظاهر میشوند و شامل انواع سرسیاه، سرسفید، کیستها و برآمدگیها (ندولها) هستند. برای دور کردن این عوامل آزاردهنده، محققان مدتهاست که داروهای موضعی نظیر بنزوئیل پراکسید، آنتیبیوتیکهایی مثل تتراسایکلین و داروها خوراکی که حاوی ویتامین A هستند (ایزوترتینوین که برای آکنههای معمولی تا شدید مناسب میباشد) را پیشنهاد میکنند. متناوباً افرادی هم هستند که درمانهای طبیعیتری طلب میکنند؛ مثل مکملهای معدنی و ویتامینیِ خوراکی. آیا این درمانهای خانگی و طبیعی نیز عمل میکنند؟ اگر پاسخ مثبت است، کدام یک را میتوان مصرف نمود؟
ویتامین A
این ویتامین یکی از درمانهای خانگی ممکن برای آکنه میباشد ولی باید از مصرف به موقع آن مطمئن شد. مکملهای خوراکی ویتامین A مانند نوع موضعی آن عمل نمیکنند. در واقع متخصصان درمورد مکملها محتاطانه عمل میکنند به طوری که شاید ضرر آنها از منفعتشان بیشتر باشد؛ چون این ویتامین محلول در چربی میباشد، در بدن ساخته میشود و مصرف بیش از حد آن، بیشتر از ۱۰۰۰۰ واحد بینالملل میتواند سمی باشد. این مورد مخصوصاً هنکام حاملگی باید مدنظر قرار بگیرد. به همین دلیل زنانی که برنامهای برای فرزندآوری دارند باید قبل از شروع مصرف با پزشک خود مشورت نمایند.
با این حال برای مصرف موضعی، ویتامین A میتواند برای درمان آکنه مفید باشد. بیشتر داروهای موضعی شیمیایی ویتامین را به رتینوئید تبدیل میکنند که میتوان روی سطح پوست آن را اعمال نمود. بر اساس Mayo Clinic رتینوئیدها تأثیرگذارترین درمانها برای آکنه میباشند. این توانایی به خاطر قدرت آنها در تجدید و ترمیم پوست به وجود آمده است.
برندهای محبوب رتینوئیدها با کمترین عوارض جانبی شامل Tazorac، Differin و Accutane میشود. فقط با نسخه میتوان این داروها را تهیه کرد (حداقل در ایالاتمتحده).
زنان حامله نباید از رتینوئیدها استفاده نمایند. همچنین این ماده محافظت طبیعی پوست در برابر فرابنفش را کاهش میدهد بنابراین دوری از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید و استفاده از کرمهای ضدآفتاب نباید از یاد برود.
زینک (روی)
این مادهی معدنی علاوه برا خواص دیگر خود میتواند در درمان آکنه نیز مؤثر باشد. هم روش موضعی و هم خوراکی برای استفاده از این عنصر وجود دارد. بازبینی جدیدی از مطالعات گذشته نشان داده است که زینک میتواند تولید چربی را در پوست کاهش داده و در مقابل عفونتهای باکتریایی و التهاب مؤثر واقع شود.
مقادیر کمی از این ماده در بدن مورد نیاز است (۸-۱۱ میلیگرم در روز برای یک فرد بزرگسال). شواهدی وجود دارد که دوز نسبتاً بیخطر ۳۰ میلیگرمی میتواند به درمان آکنه کمک نماید. مقادیر زیاد زینک میتواند مضر باشد. برخی از گزارشها از بیمار شدن بعضی از افراد در اثر استفادهی بیش از حد خبر میدهند که موجب نقص در دریافت مس میشود.
لوسیونهای موضعی زینک نیز میتوانند برای آکنه مفید باشند. یکی از تحقیقات نشان داد که استفاده از لوسیونی با ۱.۲% زینک استات و ۴% اریترومایسین دوبار در روز به صورتی جدی صورت را پاکسازی میکند.
افسانهها و حقایق!
دربارهی نقش ویتامین A و زینک صحبت کردیم ولی شاید راجع به ویتامین E نیز چیزی شنیده باشید. درست است که ارتباط وجود آکنه با ویتامین E، مثل ویتامین A و زینک نمیباشد ولی مطالعهای در این زمینه نشان داد، کسانی که از آکنه رنج میبرند در داشتن این ویتامین نیز کمبود دارند؛ بنابراین بهتر است نیاز روزانهی این ویتامین (۱۵ میلیگرم) نیز تأمین گردد.
روغن درخت چای نیز شاید به فرآیند درمان کمک نماید. این ماده، منبع خوبی از بنزوئیلپراکسید میباشد که در کرمهای آکنه دیده میشود. تأثیر آن در بیرون کشیدن باکتریها و کاهش تولید چربی میباشد. هر دوی این محصولات را میتوان بدون نیاز به نسخه تهیه نمود ولی به نظر میرسد عوارض جانبی روغن درخت چای کمتر باشد.