دو گونه از قارچ‌هایی که از یک معدن بسیار سمی در مونتانا (Montana )به دست آمده‌اند، در آزمایشگاه با هم نگهداری شدند و نتایج غیر‌منتظره ای را ایجاد کردند: دو گونه به یکدیگر ملحق شده و ترکیبی را ایجاد کردند که می‌تواند ۴ نژاد از باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیکِ MRSA را بکشد.
این ترکیب پیچیده که قبلا دیده نشده است، شبیه نوعی از آنتی‌بیوتیک‌های شناخته شده است، به جز برای یک موضوع بسیار مهم: شیوه ای که این ترکیب با استفاده از آن باکتری‌ها را می‌کشد، شبیه هیچ یک از روش‌هایی که دانشمندان قبلا ثبت کرده‌اند نیست؛ اثر‌گذاری این ترکیب بر روی نوعی ساسِ ایجاد کننده سیاه زخم و گلو درد استرپتوکوکی قبلا به اثبات رسیده است.
دو گونه قارچ گفته شده، از حفره بِرکلی( Berkeley pit ) – یک حفره ی معدنی مس متروک در مونتانا، با عمق بیش از ۵۴۰ متر( ۱۷۸۰ فوت)که دارای آبی اسیدی به اندازه ی اسیدیته لیمو و سرشار از آرسنیک است- جمع‌آوری شده بودند.
حفره راکدِ محلِ تجمع زباله‌های سمی، بسیار خطرناک است و به عنوان تله ی مرگی برای غازهای سفید مهاجر شناخته می‌شود؛ چندین ماه پیش تعداد زیادی از این غاز‌ها، برای در امان ماندن از کولاکِ برف مجبور شدند در این حفره پناه بگیرند تا در آب‌های پر از فلزات هلاک شوند.
کالبد‌شکافی ۳۴۲ غازی که در سال ۱۹۹۵ شناور در این حفره پیدا شدند، آشکار کرد که درون آنها با سوختگی‌ها و زخم‌های ناشی از قرارگیری در معرض تمرکز بالایی از مس و کادمیوم و آرسنیک، تخریب شده است.
اما هر چیزی که در حفره ی برکلی بیفتد، قربانی آن نمی‌شود؛ گونه‌هایی از قارچ‌ها و باکتری‌ها کشف شده‌اند که می‌توانند در این حفره زنده مانده و رشد کنند. اکنون به مدت دو دهه است که شیمیدانان دانشگاه مونتانا آندرا اِی اِستایرل(Andrea A. Stierle ) و دونالد بی استایرل( Donald B. Stierle )بر روی ترکیبات پیچیده‌ای که این موجودات شدیددوست (extremophile) و پر طاقت تولید می‌کنند آزمایش و تحقیق انجام می‌دهند.
(Extremophiles = گروهی از ارگانیسم‌ها که درمحیط‌های خشن و شدید فیزیکی یا شیمیایی – که عموما انواع زیست در آنها ناممکن است – زندگی می‌کنند.)
تاکنون، آنها توانسته اند نوعی قارچ با خواص نابودکنندگی سرطان به نام تاکسومایسس آندرینِی (Taxomyces andreanae) و ارگانیسم‌هایی که می‌توانند مولکول‌هایی با خواص ضد التهابی و ضد پیری بسازند را در این برکه شناسایی کرده‌اند.
این بار آنها به این فکر کردند که اگر دو گونه از رده پنی‌سیلیوم را با هم کشت دهند، چه پیش خواهد آمد؟ پس از گذشت شش روز از کشت همزمان دو گونه، آنها مشاهده کردند که این دو گونه ی نامانوس ساکن برکه با هم همکاری کردند تا ترکیبی را تولید کنند که هیچ‌کدام به تنهایی قادر به تولید آن نبوده‌اند.
ساختار مولکولی این ترکیبات جدید شبیه نوع شناخته شده ای از آنتی‌بیوتیک‌ها به نام ماکرولید‌ها( macrolides ) است، و زمانی که محققان مشاهده کردند که یکی از این ترکیبات جدید – به نام برکلی لاکتون اِی(Berkeleylactone A)– چگونه به تعدادی از باکتری‌های مضر حمله کردند، نتیجه حاصله شبیه هیچ از آزمایشات قبل نبود.
گروه گزارش می‌دهد:
” براساس شیوه‌ای که تحقیقات نشان می‌دهند، برخلاف آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولید، برکلیلاکتونِ اِی نه سنتز پروتئین را مهار می‌کند و نه ریبوزوم‌ها را مورد هدف قرار می‌دهد، یعنی برای فعالیت آنتی‌بیوتیکی اش از روشی جدید و نو استفاده می‌کند.”
زمانی که منققان ساختار برکلیلاکتونِ اِی را بررسی کردند، متوجه شدند که این ترکیب فاقد قند و پیوند دوگانه است، ویژگی ای که آنرا از ترکیبات مشابه جدا می‌کند. همان‌طور که ملیسا فِلِت(Melissae Fellet) به اخبار مهندسی و شیمیایی توضیح می‌دهد، این دو ویژگی گفته شده(بند دوگانه و قند) برای خواص آنتی‌بیوتیکی سایر ۱۶ عضو ماکرولید‌ها که از قارچ‌ها یا باکتری‌ها به دست آمده‌اند، مهم تلقی می‌شده‌اند.
پس برکلیلاکتونِ اِی چگونه بدون وجود این دو ویژگی می‌تواند ۴ نژاد از باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیکِ MRSA ، باسیلوس آنتراسیس( باکتری مولد سیاه زخم)، استرپتوکوکوس پیوژنز( باکتری مولد گلودرد استرپتوکوکوسی)، کاندیدا آلبیکنز و کاندیدا گلابراتا(مخمر‌های پاتوژنیک در انسان)را از بین ببرد؟
اینکه این آنتی‌بیوتیک جدید چگونه کار می‌کند هنوز مشخص نیست اما وجود آن می‌تواند در مبارزه با پاتوژن‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک فعلی که به در صورت ادامه ی روند‌های فعلی می‌توانند در دهه‌های آینده میلیون‌ها نفر انسان را بکشند، کمک شایانی به ما بکند.
با وجود اینکه هنوز تا استفاده از این ماده ی جدید به عنوان دارو فاصله ی زیادی داریم، اما اگر پتانسیل آن برای مقابله با باکتری‌ها در آزمایشات بیشتر ثابت شود، پشه های سمی بدست آمده از گودال، بهترین کشف ما خواهند بود!
