پژوهشی جدید نشان داده است که نوشیدن حتی چند فنجان قهوه یا چای در روز می‌تواند از مشکلات کبدی جلوگیری کند.
بیماری‌های مزمن کبدی در جایگاه دوازدهم علل مرگ و میر قرار دارند و بسیاری از این بیماریها با سبک زندگی نادرست در ارتباط هستند. برعکس، یک سبک زندگی سالم می‌تواند از بیماری کبد پیشگیری کرده یا روند پیشروی آن را معکوس سازد. آمار مرگ مربوط به کبد، بیشتر با سیروز کبدی ارتباط دارد که نتیجه‌ی نهایی فیبروز کبدی پیشرفته است.
بر اساس یک مطالعه‌ی جدید، محققان دریافته‌اند که نوشیدن قهوه و چای می‌تواند از فیبروز کبدی جلوگیری کند که بر اساس میزان سفتی کبد سنجیده می‌شود و این سفتی در زخم‌های گسترده‌ی کبدی بالاست؛ چون این نوشیدنی‌ها محبوب، در دسترس و ارزان هستند، این توانایی را دارند که در پیشگیری از بیماری‌های پیشرفته‌ی کبدی مهم باشند.
دکتر لوئیس آلفرینک(Louise Alferink) از مرکز پزشکی اراسموس در هلند می‌گوید:
طی دهه‌های اخیر، ما به سمت عادت‌های ناسالم بیشتری منحرف شدیم. مانند زندگی کم‌تحرک، کاهش فعالیت فیزیکی و رژیم‌های غذایی موسوم به «رژیم‌های شاد». این رژیم‌ها که رژیم غذایی غربی نیز نام دارند به طور مشخصی در غذاهای ناسالمی مانند غذاهای آماده وجود دارد که فاقد مواد مغذی و حاوی قندهای مصنوعی هستند. این موضوع نه تنها به چاقی اپیدمیک منجر شده بلکه موجب رشد سریعی در شیوع بیماری کبد چرب غیرالکلی(NAFLD) داشته است که بر اثر انباشت گسترده‌ی چربی در کبد رخ می‌دهد و به بیماری الکلی کبد در افرادی که نوشیدن مایع الکلی در آن‌ها از دوبار در روز تجاوز نمی‌کند، شباهت دارد.
وی در ادامه افزود:
در این زمینه، آزمودن روش‌های زندگی قابل دسترسی و ارزان که مفید هستند مانند مصرف چای و قهوه، یک رویکرد قابل دوام برای متوقف کردن افزایش سریع بیماری‌های کبدی در کشورهای توسعه یافته خواهد بود.
سروا درویش مراد(Sarwa Darwish Murad) پزشک و ناظر اصلی پژوهش از مرکز پزشکی اراسموس می‌گوید:
علاوه بر اطلاعات اپیدمیولوژیکی، یک سری دادههای تجربی نیز داریم که می‌گویند قهوه بر آنزیم‌های کبد، هپاتیت ویروسی، NAFLD، سیروز و سرطان کبد اثر دارد؛ علاوه بر کبد، ثابت شده است که میزان مصرف قهوه با میزان کلی مرگ در جمعیت رابطه‌ی معکوس دارد. مکانیسم دقیق آن مشخص نشده اسن ولی به نظر می‌رسد که قهوه اثرات آنتی اکسیدانی اعمال می‌کند. ما کنجکاو بودیم که بدانیم آیا مصرف قهوه اثر مشابهی روی سفتی کبد در افرادی که بیماری مزمن کبدی ندارند، دارد یا نه.
اطلاعات از ۲ هزار و ۴۲۴ شرکت‌کننده جمع‌آوری شده بود؛ یک مطالعه‌ی بزرگ به روش کوهرت(Cohort) یا هم‌گروهی که شامل شرکت‌کنندگانی با سن ۴۵ سال یا بالاتر که در حاشیه‌ی شهر روتردام در هلند زندگی می‌کردند. همه‌ی شرکت‌کنندگان تحت فشار فعالیت بالای فیزیکی قرار گرفتند که شامل جمع‌آوری اطلاعات برای شاخص‌های آنتروپومتری، نمونه‌گیری خون، تصویربرداری هپاتولوژیک(کبدی) که سفتی کبد را به صورت کمّی اندازه می‌گیرد.
مصرف کلی قهوه و چای به سه رده تقسیم شدند:
بدون مصرف
متعادل (۰ تا ۳ فنجان در روز)
فراوان (بیش از ۳ فنجان در روز)
مصرف چای بر اساس گیاهی بودن، سبز بودن یا سیاه بودن دسته بندی شده بود و در مراحل جلوتر به دو دسته‌ی مصرف و مصرف‌نشده تقسیم شد.
محققان دریافتند که مصرف فراوان قهوه به طور مشخصی با کاهش شانس ابتلا به سفتی کبد ارتباط دارد. وقتی آن‌ها محدوده‌ی کلی مقادیر سفتی کبد را مورد بررسی قرار دادند، متوجه شدند که مصرف فراوان هم قهوه و هم چای گیاهی، حتی در مقادیر کم، به طرز واضحی با مقادیر پایین سفتی کبد مرتبط بودند.
سرانجام در حالی که هیچ ارتباط مستقیمی میان قهوه یا چای با حضور توده‌ی چربی در کبد(NAFLD) یافت نشد، اثر قهوه بر کاهش سفتی کبد بر هر دو گروه دارای چربی و فاقد چربی در کبد قابل توجه بود. مؤلفان این پژوهش به همین دلیل نتیجه‌گیری کردند چای و قهوه‌ی فراوان احتمالاً اثرات مثبتی بر جلوگیری از زخم کبد داشته باشد حتی پیش از آن که بیماری کبدی به طور واضحی پیشرفت کند.
به هر حال، کمی دقت در تفسیر نتایج ضروری است؛ چرا که این پژوهش فقط شامل افراد سقیدپوست مسن می‌شد و تعداد کمی از شرکت‌کنندگان در گروه‌های شاهد حاضر بودند(یعنی گروه‌های عدم مصرف قهوه یا چای) که مستقیماً باعث می‌شود که درنتیجه‌گیری راجع به اثر قهوه یا چای بر روی کبد محدودیت ایجاد شود. میزان چای مصرف شده عموماً کم بود و تخمین هرگونه اثر حفاظتی را مشکل می‌کرد. به علاوه، آن‌ها به این موضوع اشاره می‌کنند که بیش از ۱۰۰ نوع ترکیب در قهوه و چای وجود دارد که شامل پلی‌فنول‌ها و کافئین نیز می‌شود. این دو ماده در هردو نوشیدنی وجود دارند اما با مقادیر متفاوت.
بنابراین وقتی از محققان پرسیده شد: «آیا ما باید زمانی برای نوشیدن چای یا قهوه به برنامه‌ی روزانه‌ی خود اضافه کنیم یا نه؟» پاسخ آن‌ها این‌گونه بود:
پیش از این که این روش توصیه شود، به مطالعاتی آینده‌نگر نیاز است که مقادیر مطلوب و همچنین مطلوب‌ترین نوع قهوه را شناسایی کنیم تا اثرات مطلوب‌تری روی کبد داشته باشند.
