آیا مردان میتوانند دچار سرطان پستان شوند؟ بله، با این که سرطان پستان معمولاً بیماری مربوط به زنان میباشد ولی مردان نیز میتوانند دچار این بیماری شوند.
چون سرطان پستان در مردان نادر است، اطلاعات بسیاری محدودی راجع به درمان بیماران آن داریم. در نبود اطلاعاتی که ما را راهنمایی کند، مردانی که سرطان سینه میگیرند مانند زنان درمان میشوند. سابق بر این مردان در کارآزماییهای بالینی سرطان سینه شرکت داده نمیشدند. در سالهای اخیر، محققان از شرکتهای داروسازی درخواست کردهاند که به مردان اجازه دهند تا آنها هم در چنین کارآزماییهایی شرکت نمایند مگر این که شواهد علمی مشخصی مبنی بر عدم انجام این کار وجود داشته باشد.
پاسخ شرکتها، محققان و بیماران به این امر بسیار مثبت بوده است. آگاهیها نسبت به سرطان پستان روزافزون است و اکنون بسیاری از کارآزماییهای این سرطان شامل مردان هم میشود. برای اولین بار مردان نیز میتوانند در درمانهای آزمایشی برای سرطان سینه به منظور پیشرفت علم و افزایش آگاهی همجنسهای خود شرکت کنند.
نشانههای سرطان پستان در مردان
بر اساس اعلام مؤسسهی ملی سرطان آمریکا هر ساله، تقریباً ۲۰۰۰ مورد سرطان پستان در مردان تشخیص داده میشود (تقریبا ۱% کل موارد سرطان پستان) که از این تعداد ۵۰۰ نفر جان خود را از دست میدهند. با این که هر سنی را میتوان برای بروز این بیماری متصور شد ولی در مردان میانگین ۵ تا ۱۰ سال بیشتر است؛ یعنی اغلب بین مردان ۶۰ تا ۷۰ ساله.
چرا تشخیص علائم سرطان سینه در مردان به زمان بیشتری نیاز دارد؟ یکی از دلایل این امر میتواند این باشد که مردان یا پزشکان آنها اصلاً به خطر وجود این بیماری مشکوک هم نمیشوند در حالی که علیالقاعده چون مردان پستان کوچکتری دارند باید زودتر وجود بدخیمی تشخیص داده شود. در بسیاری از این کیسها پزشکان و بیمارن انتظار ندارند تودهی درون سینهی آنها سرطانی باشد!
بیشتر مردانی که سرطان پستان دارند تودههای بدون دردی را میتوانند احساس کنند. تودهها هر جایی میتوانند به وجود بیایند ولی اغلب زیر نوک پستان (nipple) و آرئولا (قسمت تیرهی سینه) هستند. بالطبع چون مردان ماموگرام انجام نمیدهند، سرطان آنها شاید پس از آسیبدیدگی موضعی، مثل ترومای خفیف قفسهی سینه به احساس این ناحیه بیانجامد. تودهی پستانی معمولاً جزوی از آسیبدیدگی در نظر گرفته میشود؛ یعنی تودهها از قبل هستند ولی پس از دردناک شدن توجه را جلب میکنند.
عوامل خطر
مردان نیز برخی عوامل خطر مثل زنان دارند: قرار گرفتن در معرض استروژن بالا، سابقهی بیماری در خانواده، سابقهی قرار گرفتن در معرض پرتودهی به قفسهی سینه. با اینکه همهی مردان در بدن خود استروژن دارند ولی چاقی، سیروز کبدی و سندرم کلاینفلتر (نوعی بیماری ژنتیکی) سطوح استروژن را افزایش میدهند.
اگر یکی از بستگان درجهی اول (مادر، پدر، برادر، خواهر و فرزند) سرطان سینه داشته باشد، خطر وجود بیماری در خود فرد نیز کمی بالا میرود. مردانی که جهش BRCA دارند (نوعی جهش یا تغییر ژن که افراد را در معرض خطر سرطان سینه قرار میدهد) نیز در خطر بالایی قرار دارند. با این که حتی با این جهش هم خطر زیاد بالا نیست (تقریباً فقط ۵% تا ۶%) ولی نسبت به مردانی که جهش BRCA2 ندارند خطر ۱۰۰ برابر بیشتر است.
هم در مردان و هم در زنان داشتن توموری با گیرندهی استروژن و پروژسترون شایعتر است ولی به نظر میآید این شیوع در مردان بالاتر باشد.
درمان سرطان پستان در مردان
همانطور که ذکر شد درمانهای موجود مشابه درمان زنان میباشد: ماستکتومی (جراحی برای برداشتن پستان) یا در بعضی موارد لامپکتومی، رادیوتراپی، شیمیدرمانی، درمان هدفمند و هورموندرمانی. داروهای هورمونی شامل تاموکسیفن، تعدیلکنندهی انتخابی گیرندهی استروژن (SERM) که گیرندهی این هورمون را مهار میکند و مهارکنندههای آروماتاز که ساخته شدن استروژن را از آندروژنهایی مثل تستوسترون مسدود میکنند، میباشد.
برای مردانی با تومورهای بزرگتر، گره لنفی مثبت با سرطانی که پخش شده است، شیمیدرمانی اغلب پیشنهاد میشود تا به هورموندرمانی اضافه گردد، درست مانند زنان. مردانی هم که توموری با گیرندهی HER2 دارند داروهایی را مصرف میکنند که این گیرنده را هدف قرار دهند.
مشاورهی ژنتیک برای مردان ضروری است
هر مردی که به این بیماری دچار شود باید نزد مشاور ژنتیک ارجاع داده شود. این یکی از تفاوتهای این بیماری در مردان میباشد؛ چون برای زنان با جهش BRCA-1 یا ۲ چنین پیشنهادی صورت نمیگیرد. این ژنهای سرکوبکنندهی تومور وقتی عمل نکنند به سرطانها برای رشد بال و پر میدهند. فقط زنانی که سابقهی ژنتیکی خاصی دارند یا مثلا به سرطان پستان سهگانه منفی (ربطی به استروژن، پروژسترون و گیرندههای HER2 ندارد) مبتلا میباشند برای تست ژنتیک ارجاع داده میشوند.
حتی در بین مردان نیز تفاوتهایی وجود دارد. مردان آفریقایی-آمریکایی شانس بیشتری برای داشتن توموهای پیشرفته و سرطانهای سهگانه منفی دارند. انواع تومورهای آنها بیشتر عود میکند و گزینههای درمانی کمتری برای آنها وجود دارد.
کسی که در خانوادهاش مردی با سرطان پستان وجود دارد باید درمانگر خود را از این موضوع آگاه نماید. حتی اگر پدربزرگ شما فوت کرده ولی سرطان سینه داشته گفتن این موضوع به پزشک اهمیت دارد. چون این بیماری بسیار نادر است و مشاهدهی آن نگرانیهای زیادی دربارهی وراثت سرطان به وجود میآورد.