اگر پولتان را بهجای اشیا برای تجارب صرف کنید، شادتر خواهید بود!
این نوعِ بینشی است که انتظار دارید در توییتر ریچارد برانسون و در کنار عکسی از آبشار گمشده خروشانی در کارائیب (و در ژستی مضحک) ببینید اما درحقیقت این نیز یکی از بهترین یافتهها در زمینۀ تحقیقات شادی است: شادی حاصل از کالاهای مادی به سرعت ازبین میرود، در حالی که لذت خاطرات تجربی برای سالها ادامه دارد و یا شاید ما اینطور فکر میکنیم.
مطالعهای جدید نشان داده است که تفاوت معنیداری میان این دو نوع هزینه وجود ندارد. و در هر صورت، هرچه بیشتر در مورد آن فکر کنید، تمایز بین تجربیات و اشیا مبهمتر به نظر میرسد. طبقهبندی برخی از خریدها بهعنوان یکی از این دو طبقه دشوار است: رمان جلدکاغذی به وضوح یک شی است، اما هدف از خرید آن یک سفر تخیلی است؛ پس جزو کدام گروه است؟ با این حال در بازبینی دقیقتر، این مشکل برای همه چیز وجود دارد.
نمونۀ استانداردی از فردی مادهگرا را درنظر بگیرید که یک ماشین اسپرت خریداری میکند و معتقد است که او را خوشحال میکند، در مقابل فردی شیفتۀ تجربه که پول زیادی را برای تعطیلات با دوستانش صرف میکند. آیا خریدار خودرو برای یک تجربه نیز هزینه نکرده است؟ هیجانی را تصور کنید که او هنگام دیدن، راندن و یا صحبت در مورد خودرو جدید خود دارد.
برعکس، مسافر بهسختی از کالاهای فیزیکی دوری میکند. بعضی چیزها را مانند اتاق هتل یا صندلی هواپیما اجاره میکند و برخی دیگر را مانند غذا و نوشیدنی میخرد اما در هر دو حالت تجربه او وابسته به اشیا است. حقیقت اصلی در اینجا، همانطور که سم هریس در کتاب خود Waking Up توضیح میدهد، این است که همۀ کارها درنهایت راهی برای دستکاری تجربه آگاهانۀ ما است.
هیچ کس در تاریخ هیچ چیزی را به هیچوجه خریداری نکرده است مگر بهعلت احساسی که ان چیز در آنها ایجاد میکند؛ چه بسا تجربهای که در جستجوی آن بودند نداشتن احساس گرسنگی دردناک و یا داشتن یک تخم مرغ فابرجی (Fabrege) بود.
مقاله مرتبط: راز شادی چیست؟
به همین دلیل است که این امر به لحاظ عملی مهم است زیرا کمک میکند تا مشکل واقعی خریدار خودرو را ببینیم: نه اینکه اولویتهای او فرای تجربه است، بلکه نوع تجربۀ اشتباهی را دنبال میکند. او میخواهد دوز قابلپیشبینی و بادوامی از شادی را با داشتن ماشین تجربه کند. اما شادی اینطور کار نمیکند: علت اینکه فردی که سفر میکند شادتر است این است که او از پیشبینی سفر لذت می برد، آن را تجربه میکند، سپس به حافظه منتقل میکند؛ جایی که میتوان آن را تا زمان کامل شدن صیقل داد و حتی میتوان یک اتفاق وحشتناک را به حکایتی دلپذیر و سرگرمکننده تبدیل کرد. اگر مادهگرای سطحینگر ما از خودروی خود برای دنبال کردن تجربیات غیرمنتظره، اجتماعی و یکنواخت مانند یک سفر جادهای با دوستان استفاده کند، شانس بیشتری برای شادی دارد.
مطالعهای جدید نتیجه میگیرد که اگر ابتدا از هر چیزی که به لحاظ عاطفی به آن وابستهاید، عکس بگیرید از نظر روانشناختی راحتتر میتوانید خانهتان را ترک کنید. وقتی فرد میداند که میتواند همان احساسات قدیمی را با دیدن این تصاویر بهدست آورد، برای جدایی آمادهترند. این سوال مطرح میشود که: اگر پول نقد خود را ذخیره کنید و فقط با یک دسته عکس شروع کنید چه پیش میآید؟!