داروهایی که به طور معمول برای درمان آلرژی استفاده می‌شوند ممکن است بتوانند از تشکیل لخته‌های خونی جلوگیری کنند.
ترومبوز وریدهای عمقی یک عارضه و بیماری خطرناک، اما قابل پیشگیری است. درمان‌های متداول این بیماری ریسک بالایی از خونریزی را ایجاد می‌کنند اما مطالعه‌ی جدید امیدهای تازه‌ای برای ایجاد یک شیوه‌ی درمانی جدید و استراتژی پیشگیری ارائه کرده است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) گزارش می‌دهد بیش از ۹۰۰۰۰۰ نفر در آمریکا مبتلا به ترومبوز وریدهای عمقی (DVT) و آمبولی ریوی (PE) هستند. همچنین برآورد می‌شود که ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ نفر هم در آمریکا به علت DVT یا PE می‌میرند.
DVT زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته‌ی خون در سیاهرگ‌های عمقی (معمولا در ران یا ساق) ایجاد می‌شود. اگر لخته‌ی خون از دیواره رگ جدا شود، می‌تواند در تمام بدن گردش کرده و نهایتا در ریه‌ها، آمبولی ریوی را ایجاد کند. حدود ۲۵ درصد از موارد PE به مرگ ناگهانی منجر می‌شوند.
مقاله‌ی مرتبط: ترومبوز ورید عمقی
درمانی که امروزه برای DVT/PE به کار می‌رود، استفاده از داروهای ضدانعقاد خون نظیر هپارین و وارفارین است. هرچند این داروها کارآمد و موثر هستند، اما، احتمال خونریزی را افزایش می‌دهند.
مقاله‌ی مرتبط: درمان ترومبوز وریدهای عمقی
طبق مطالعه‌ی جدید انجام شده، داروهایی که به طور معمول برای درمان آلرژی استفاده می‌شوند، با هدف قرار دادن نوعی از سلول‌های بدن به نام ماست‌سل‌ها، می‌توانند به طرز موثرتری نسبت به داروهای ضدانعقاد با DVT مقابله کنند. ماست‌سل‌ها سلول‌های ایمنی هستند که وظایفی نظیر گشاد شدن عروق و هومئوستاز عروقی را برعهده دارند. این روش احتمالا خواهد توانست از بروز عوارض ناشی از داروهای ضدانقاد جلوگیری کند.
این تحقیق جدید توسط گروهی از دانشمندان به سرپرستی دکتر الکساندر بریل۱، از مجتمع قلبی عروقی دانشگاه بیرمنگام انگلستان انجام شده است.
مطالعه‌ی جدید در مجله‌ی Circulation Research مننشر شده است.
تحقیق قبلی که دکتر بریل انجام داده است، درباره‌ی تاثیر ماست‌سل‌ها بر جلوگیری از DVT بوده است.
یافتن جایگزینی برای ضدانعقادها
دلیل اصلی اینکه داروهای آنتی‌کوآگولان، خونریزی ایجاد می‌کنند این است که آن‌ها مکانیسم‌های انعقادی بدن (Hemostasis)، که به طور طبیعی در پاسخ به زخم یا خونریزی ایجاد می‌شود، را تحت تاثیر قرار می‌دهند. دلیل اصلی این که ما به دنبال یک زخم ساده تا حد مرگ خونریزی نمی‌کنیم، هموستازیس یا انعقاد خون است. سیستم انعقاد خون بدن امکان تشکیل لخته‌ی خونی را که از خونریزی جلوگیری کند را فراهم می‌کند. اما داروهای ضدانعقاد در این مسیر اختلال ایجاد می‌کنند. تحقیق جدید بر یافتن درمانی جدید برای DVT تمرکز کرده است که سیستم انعقاد خون طبیعی بدن را خنثی کند. در تلاش برای فهمیدن این که آیا ماست‌سل‌ها در ایجاد DVT نقش دارند یا خیر، دکتر بریل و همکارانش یک موش آزمایشگاهی را طراحی کرده و در آن ژن‌های تشکیل‌دهنده‌ی ماست‌سل‌ها را خاموش کردند. محققان همچنین DVT را با بستن یک سیاهرگ به نام بزرگ سیاهرگ زیرین القا کردند.
کمبود ماست‌سل‌ها از DVT جلوگیری می‌کند
بر اساس این مطالعه‌ی جدید، دو گونه از موشهایی که کمبود ماست‌سل‌ها را داشتند، کاملا نسبت به DVT مقاوم بودند. این تحقیق همچنین آشکار کرد موشهایی که در آن‌ها ژن ایجادکننده‌ی ماست‌سل‌ها خاموش شده بود، انعقاد خون طبیعی داشتند. این تحقیق و روش درمانی جدید، کاملا خطر خونریزی ناشی از استفاده از داروهای ضدانعقاد را کاملا منتفی می‌کنند. این مطالعات طبق سخنان محقق اصلی در مصاحبه با Medical News Today، شگفت‌انگیز معرفی شده‌اند. وی همچنین گفته است:
ما انتظار داشتیم کمبود ماست‌سل‌ها نتیجه‌ای برخلاف نتایج به دست آمده داشته باشد.
وی می‌افزاید:
این نتایج ما را شگفت‌زده کردند چون ماست‌سل‌ها قوی‌ترین ضدانعقاد طبیعی (هپارین) را دارا هستند و ما انتظار داشتیم حذف این سلول‌ها به تشکیل لخته بینجامد.
دکتر بریل در انتها چنین جمع‌بندی می‌کند:
نتایج این تحقیق امید تازه‌ای برای یافتن درمانی برای DVT بدون احتمال افزایش خطر خونریزی ایجاد کرده است. اگر تحقیقات بر روی انسان‌ها انجام شده و نتایجی که ما در موش‌ها به وست آورده‌ایم را تایید کنند، داروهایی که از تولید ماست‌سل‌ها جلوگیری می‌کنند می‌توانند در آینده همراه با دوزهای پایینی از داروهای ضدانعقاد نظیر وارفارین استفاده شوند تا خطر خونریزی را کاهش دهند.
پی‌نوشت
- Dr. Alexander Brill
