آیا گوشی موبایل ریسک سرطان را افزایش میدهد؟ در واقع دیوان پزشکی ایتالیایی حکم کردهاست که استفادهی زیاد از تلفن همران عامل ایجاد تومور خوشخیم در مردی بوده است اما همچنان شواهد علمی قانعکنندهای مبنی بر اینکه گوشی تلفن ریسک سرطان را افزایش میدهد وجود ندارد.
این مرد، Robert Romeo، میگوید که در پانزده سال گذشته به طور میانگین روزانه ۳ ساعت به هنگام کار برای یک کمپانی ارتباطات از گوشی همراه استفاده میکرده است. طبق تشخیص پزشکان، او توموری خوشخیم در گوش سمت راست خود داشته که با خارجکردن آن شنوایی همان گوش را از دست داد.
این مقوله که در صورت استفادهی درازمدت از تلفن همراه در کنار گوش و بروز تومور، تلفن به عنوان مقصر شناختهشود کاملاً قابل فهم است؛ اما همیشه وجود همبستگی به معنای رابطهی علت و معلولی نیست.
خبرها اطلاعات چندانی درمورد نوع تومور رومئو مطرح نمیکنند، ولی بر اساس این حقیقت که تومور خوشخیم بوده و موجب از دسترفتن شنوایی شده است، به نظر میرسد که از نوع نورومای شنوایی (acoustic neuroma) یا به عبارتی شوانومای دهلیزی (vestibular schwanoma) باشد.
این تومورها در سلولهای اطراف اعصاب شنوایی تشکیل میشوند و معمولاً فقط در یک سمت رخ میدهند. این جمله به این معناست که نیمی از افراد مبتلا به نوروماهای شنوایی آن را در گوش استفادهشونده برای تلفن همراه تجربه میکنند.
پس چرا دیوان ایتالیایی معتقد است که مقصر گوشی رومئو است؟ دادگاه هنوز علتی برای این کار خود اعلام نکرده است اما رویدادی مشابه در سال ۲۰۱۲ مبتنی بر چندعدد از تحقیقات انجام گرفته بود که ارتباطی میان استفادهی زیاد از تلفنهای آنالوگی و چند نوع سرطان از جمله نورومای شنوایی یافته بود.
مقالهی مرتبط: ۷ راه آسان برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از گوشیهای هوشمند
این مطالعات به صورت case-control بودهاند که شامل پرسشهایی از افراد مبتلا به سرطان در ارتباط با گذشتهی استفاده از تلفن همراهشان بود؛ اما مطالعات کیس- کنترل بعدی نتوانستند ارتباطی بین این دو مورد بیابند؛ چنانچه این نوع مطالعه به عنوان روشی نادرست برای شناسایی ریسک فاکتورهای بیماریها مشهور میباشد.
مطالعات کوهرت قابل اعتمادتر هستند. این نوع مطالعه شامل پرسش اولیه از روش زندگی مردم است و با دنبالکردن آنها برای مشاهده اینکه کدام موارد موجب ایجاد سرطان میشود ادامه مییابد. در سال ۲۰۱۳ بزرگترین مطالعهی کوهرت تا به آن زمان صورت گرفت که نشان داد ارتباطی بین استفاده از تلفن همراه و شوانومای دهلیزی وجود دارد اما با سایر انواع سرطان بی ارتباط است. این در حالی است که پس از اضافه شدن اطلاعات دورههای طولانیتر زمانی، این ارتباط محو شد.
پیشگیری از سرطان
با وجود مرتبطبودن ظاهری این دو مقوله، هیچ دلیل مشخصی برای ایجاد سرطان توسط گوشیها وجود ندارد. امواج الکترومغناطیس پرانرژی مانند اشعهی ایکس موجب تخریب آنی DNA میشوند. این در حالی است که امواج کمانرژی تلفن همراه چنین قدرتی ندارند.
اما در تئوری، ممکن است مکانیسمهای ناشناخته تا کنون علت این پدیده باشند. آژانس بینالمللی سازمان بهداشت جهانی (WHO) در زمینهی تحقیقات سرطان، در اقدامی محتاطانه در سال ۲۰۱۱، لیستی از گوشیهای همراه با احتمال کارسینوژنیسیتی تهیه کردهاست.
مقالهی مرتبط: نه، گوشیهای هوشمند درحال نابودی نسل ما نیستند!
اما شاید بزرگترین علت برای عدم نگرانی دربارهی افزایش ریسک سرطان توسط گوشیهای موبایل این است که در آن صورت باید شاهد افزایش عظیمی در میزان بروز سرطان میبودیم اما مشخص است که این مشکل هنوز رخ ندادهاست. بعضی از مطالعات، خبر از افزایش انواع خاصی از سرطانها مانند نوروماهای شنوایی میدهند اما این رخداد به طور معمول به علت افزایش آمار تشخیص سرطان به کمک اسکنهای MRI است.
علاوه بر این، خوشبختانه تومورهای مغزی بسیار نادر هستند؛ برای مثال، کمتر از ۲۰ نفر از بین میلیونها فرد دچار شوانومای دهلیزی میشوند و حتی در صورتی که گوشیهای همراه این ریسک را به دو برابر افزایش دهند، ریسک نهایی باز هم مقدار بسیار پایینی دارد.
لذا اگر نگران ابتلا به سرطان هستید بهتر است تا به عوامل اصلیتر مثل مصرف سیگار، الکل و ابتلا به ویروسهایی نظیر HIV توجه ویژهتری داشته باشید. مطمئناً مطلعبودن از ایمنی فرزندانتان در مقابل این ویروسها بیشتر از محدودکردن استفادهی آنها از گوشی آنها را سالم نگه میدارد.