⇒ راهنمای بارداری: هفته‌های نهم و دهم
هفتۀ یازدهم
سه ماهۀ اول ممکن است زمان سختی برای شما و همسرتان باشد. او بدون اینکه بداند چه تغییراتی برایتان درحال اتفاق افتادن است، سعی دارد از شما حمایت کند. برای یکدیگر وقت بگذارید.
علائم
اگرچه هورمون‌ها همچنان دارای نوسان اند، اما در این هفته آرامش بیش‌تری خواهید داشت.
- خستگی؛ بیشتر استراحت کنید.
- تهوع
- باد شکم؛ مشکلات شکمی بخشی از دورۀ بارداری است. سعی کنید از مواد غذایی که منجر به باد شکم می‌شوند، دوری کنید؛ مانند لوبیا، کلم و غذاهای سرخ شده. همچنین مایعات زیاد و غذاهای غنی از فیبر مصرف کنید.
- نوسانات خلقی؛ فعالیت‌های بدنی و ذهنی مانند یوگا انجام دهید. این فعالیت‌ها به آرامش رسیدن کمک می‌کنند. در حد امکان از موقعیت‌های استرس‌زا مانند مهمانی‌های شلوغ اجتناب کنید.
- گرفتگی عضلات پا؛ درد عضلات می‌تواند شب‌ها شروع شده و موجب اختلال در خوابتان شود. نوشیدن آب فراوان از گرفتگی عضلات پا جلوگیری می‌کند و می‌توانید به‌راحتی پایتان را کشش دهید. همچنین توجه داشته باشید که پتاسیم و منیزیم کافی دریافت کنید.
- تیرگی پوست؛ وجود خطوط تیره در پوست در دوران بارداری از علائم طبیعی بوده و linea nigra نامیده می‌شوند. این خطوط به دلیل تغییرات هورمونی به وجود آمده و دائمی نیستند.
- ترشحات واژینال
تغییرات مادر
دمای بدنتان افزایش یافته و باعث می‌شود احساس گرمی کرده و خیس عرق شوید. احساساتتان همچنان ممکن است تند و بی‌ثبات باشد، اما نگران نباشید به زودی شروع به آرام شدن می‌کنید. در عرض دو هفتۀ دیگر وارد سه ماهۀ دوم می‌شوید که برای اکثر زنان باردار لذت‌بخش‌تر است. اشتهایتان هم به زودی برگشته و شروع به افزایش وزن (هفته‌ای یک پوند) خواهید کرد. خطر سقط جنین به سه درصد کاهش می‌یابد.
تغییرات جنین
اکنون جنین دارای چرخه‌های خواب و بیداری است که معمولا بین پنج الی ده دقیقه طول می‌کشد. بدن و اندام‌هایش سریع‌تر از سر رشد می‌کنند و شبیه فردی کوچک به‌نظر می‌رسد! اکثر حرکاتش با شروع تست عضلاتش آغاز می‌شود و حتی ممکن است لگد بزند، ولی شما همچنان این حرکات را احساس نمی‌کنید. اگر دختر باشد تخمدان‌ها و درصورت پسر بودن بیضه‌ها و اسکروتوم‌هایش کاملا شکل می‌گیرند. با این حال، هنوز هم برای تشخیص جنسیت از طریق سونوگرافی زود است. شکل و عملکرد اندام‌ها نهایی می‌شوند. بافت ریه‌ها تقریبا کامل می‌شود، ولی همچنان سیستم گردش خون مادر اکسیژن و موادغذایی را برای جنین تامین می‌کند. غدد در پانکراس شروع به ساخت انسولین و گلیکوژن کرده و چین‌های روده شروع به تشکیل می‌کنند. پوست ضخیم‌تر و مات‌تر می‌شود و فولیکول‌های ریز مو در زیر پوست ظاهر می‌شوند. استخوان فک سخت‌تر شده و اولین جوانه‌های دندان تشکیل می‌شوند. طناب‌های صوتی نیز شروع به تشکیل می‌کنند. انگشتان دست و پا که بینشان پرده بود، اکنون کاملا جدا شده‌اند. جنین در این هفته تقریبا چهار سانتی‌متر طول و هفت گرم وزن دارد.
بسیاری از فرایندهای تکاملی تا دو هفتۀ دیگر انجام خواهند گرفت. در شش ماه بعدی بزرگ‌تر و قوی‌تر می‌شوند.
- دندان‌ها و استخوان
- پوست نازک و شفاف
- تپش قلب
- جنین
سونوگرافی
هفتۀ دوازدهم
هفتۀ دوازدهم آخرین هفتۀ سه ماهۀ اول بارداری است. اکثر مادران تا این هفته بارداری خود را با دیگران درمیان نمی‌گذارند، زیرا در سه ماهگی احتمال وجود ناهنجاری و خطر سقط مشخص می‌شود.
علائم
در این هفته کسالت صبحگاهی و خستگی تقریبا از بین می‌رود.
- افزایش ترشحات؛ موجب حفاظت واژن از عفونت می‌شود. درصورت مشاهدۀ ترشحات سبز، زرد، صورتی و قهوه‌ای به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا نشانۀ وجود عفونت است.
- لکۀ خون؛ خونریزی در هفتۀ دوازدهم ممکن است نگران کننده باشد، اما ممکن است مهم هم نباشد. داشتن رابطه‌ی جنسی به دلیل حساس بودن واژن می‌تواند موجب خونریزی جزئی شود. حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
- سردرد؛ در هفتۀ دوازدهم تشدید می‌شود. سردرد ممکن است به‌خاطر تغییرات هورمونی، کاهش قندخون، کم آبی، بی‌خوابی و استرس باشد. برای مقابله، عواملی که موجب سردردتان می‌شود، شناسایی کرده و دوری کنید. اگر دچار سردرد شدید ویا سردردی که تاکنون تجربه نکرده‌اید، شُدید ویا سردردتان با علائم دیگر همراه بود، با پزشک خود در میان بگذارید.
- سرگیجه؛ تغییرات هورمونی و فشارخون می‌تواند موجب سرگیجه در این هفته شود. تغذیه منظم و آشامیدن آب فراوان می‌تواند به جلوگیری از سرگیجه کمک کند. هنگام احساس سرگیجه بنشینید ویا دراز بکشید و با پزشک خود درمیان بگذارید.
تغییرات مادر
اکنون زمان خوبی است تا شلوار جدید و راحت‌تری برای خود بخرید. در این هفته متوجه خواهید شد که با لباس‌هایتان احساس راحتی نمی‌کنید. بعضی از زنان ممکن است پژمردگی در ظاهر خود مشاهده کنند. شما خود می‌دانید که دارای باد و پف حاملگی هستید ولی برای دیگران ملموس نیست. تغییرات هورمونی به پوستتان نیز تاثیر می‌گذارد. اگر فرد با اعتماد به نفسی هستید، با خود مهربان باشید و بدانید که این‌ها همه گذرا هستند.
تغییرات جنین
اسکلتی که از غضروف ساخته شده است شروع به استخوانی شدن می‌کند. روند استخوانی شدن طولانی مدت است و تا ۲۰ سالگی طول می‌کشد. چشم‌ها به هم نزدیک‌تر می‌شوند و لالۀ گوش شکل می‌گیرد. جنین توانایی‌هایی مانند بستن انگشتان برای حالت مشت و استفاده از عضلات صورت برای مکیدن را بدست می‌آورد. اکنون رفلکس‌های جنین واضح‌تر است؛ اگر شکم خود را به آرامی برانگیزید، جنین اندکی تکان می‌خورد، اما باز هم شما این حرکات را احساس نمی‌کنید. خون در بند ناف شروع به پمپ می‌کند و موادغذایی و اکسیژن را از بدن مادر از طریق جفت انتقال می‌دهد. اکثر حرکاتش رفلکس است، اما عضلاتش به سیگنال‌های مغز شروع به پاسخ کرده و می‌تواند لگد بزند و بپیچد. در این هفته، جنین تقریبا ۵.۵-۴ سانتی‌متر طول و ۱۴ گرم وزن دارد.
- رفلکس‌ها توسعه می‌یابند.
- روده‌ها در جای خود قرار می‌گیرند.
- جنین شبیه انسان می‌شود.
- شکم مادر مشخص می‌شود.
سونوگرافی
رژیم غذایی و مکمل‌های لازم
غذاهای بسیار مغذی مصرف کرده و از خوردن غذاهای فرآوری شده با قند زیاد اجتناب کنید. آجیلات را که منبعی غنی از پروتئین هستند، مصرف کنید. این باعث کاهش آلرژی نسبت به آجیلات در فرزندتان پس از تولد می‌شود. از مصرف الکل خودداری کنید. گوشت خام و خوب پخته نشده مصرف نکنید.
فعالیت‌های مفید و مضر
انجام یوگا برای کاهش اضطراب و افسردگی مادر مفید بوده و احتمال زایمان زودرس را کاهش می‌دهد. دست‌های خود را خوب بشویید، سرماخوردگی بیشتر منجر به آسم در فرزندتان می‌شود. اگر آب و صابون دردسترس ندارید، از مواد ضدعفونی کنندۀ الکلی استفاده کنید. برای راحتی از لباس‌های حاملگی مناسب استفاده کنید.
Kegels (فعالیت‌هایی که برای افزایش توانایی نگه داشتن ادرار در زنان انجام می‌شود) انجام دهید. تقویت عضلات حمایت کنندۀ مثانه و رحم باعث کاهش آسیب به مثانه و علائم دوران بارداری و پس از زایمان می‌شود.
راهنمای بارداری: هفته‌های سیزدهم و چهاردهم ⇐
منابع:
