هفته‌ی سیزدهم
حال وارد سه ماهه دوم شدید، در واقع اکنون یک سوم از این دوره طاقت‌فرسا اما شیرین را پشت سر گذاشته‌اید! و خطر سقط در این دوره بسیار کاهش یافته و خلق و خو و عملکرد بدن‌تان به ثبات خواهد رسید.
علائم
- ظاهر شدن سیاهرگ‌ها. به علت افزایش خون‌رسانی به جنین، خطوط آبی رنگ سیاهرگ‌ها بر روی تمام بدن ظاهر می‌گردند.
- افزایش سطح انرژی. دوره سه ماهه دوم کم‌ترین علائم و عوارض را دارد، در این دوره برخلاف ماه‌های گذشته سطح انرژی بدن افزایش یافته و شادابی و طراوت به شما باز خواهد گشت.
- افزایش میل جنسی. به علت افزایش حساسیت گردنه رحم، ظهور لکه‌های خون تا حدی طبیعی است؛ اما در صورتی که میزان آن زیاد باشد لازم است به پزشک‌تان اطلاع دهید. داشتن رابطه‌ی جنسی در این هفته مانعی ندارد.
- افزایش ترشحات واژنی. در این مدت به علت افزایش سطح هورمون استروژن و خون‌رسانی به ناحیه‌ی واژن، ماده‌ای شیری رنگ، لزج و بی‌بو به نام لکووریا از واژن خارج می‌شود. این ماده مانع ایجاد عفونت و رشد میکروارگانیسم‌ها در ناحیه‌ی واژن می‌شود؛ اما لازم به توجه است تمیز نگه داشتن این ناحیه در این مدت به علت افزایش میزان ترشحات اهمیت زیادی دارد. در صورتی که لکووریا رنگ تیره داشته یا بدبو باشد، لازم است موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
مادرانی که فرزندان دوقلو باردار هستند؛ به علت دارا بودن میزان بالایی از هورمون بارداری، در این هفته نیز هم‌چنان کسالت صبحگاهی، تهوع و استفراغ را تجربه خواهند نمود.
تغییرات مادر
در این دوره رحم برجسته‌تر شده و به طور کامل بارز می‌گردد. پستان‌ها سفت شده و به علت افزایش حجم رحم، رباط نگهدارنده آن حساس‌تر خواهد شد. علائم دوره قبل نظیر تهوع و تکرر ادرار به وضوح کمتر می‌شود. در این دوره نیز برای سلامتی خود و جنین باید تا حدی وزنتان را افزایش دهید.
تغییرات جنین
جنین در این هفته حدود ۷.۴ سانتی‌متر طول و ۲۳ گرم وزن دارد. ناحیه تفکر در مغز او در حال شکل‌گیری است و مهارت مکیدن را آغاز به یادگیری می‌کند. اثر انگشت منحصر به فرد او شروع به شکل‌گیری کرده و تا هفته‌ی ۱۷ام تکمیل خواهد شد. در این هفته جنین بلعیدن مایع آمنیون را که حاوی مواد مغذی و آب است را آغاز نموده و مواد اضافی را به داخل آن دفع می‌کند. اگر پسر باشد بیضه‌ها شکل گرفته‌اند و پنیس کم کم ظاهر خواهد شد و اگر دختر باشد، تخمدان‌های او کامل شگل گرفته‌اند و حاوی حدود ۲ میلیون تخمک خواهند بود.
- شکل‌گیری اثر انگشت
- تکامل تخمدان یا بیضه
- اندازه سر متناسب با بدن خواهد بود.
- احتمال سقط کمتر خواهد بود.
سونوگرافی
در این عکس، جنین در پایین تصویر قرار داشته و سر او در سمت راست قابل مشاهده است. پاها رو به بالا هستند و زانوها خم شده‌اند.
هفته‌ی چهاردهم
حال وارد سه ماهه‌ی دوم شده‌اید، علائم و عوارض کمتر خواهند بود و رحم برجسته‌تر می‌شود.
علائم
بارز‌ترین علامت این دوره رفع تدریجی علائم گذشته است!
- درد رباط گرد. به علت افزایش حجم رحم، در ناحیه عضلات احساس درد و کشیدگی خواهید کرد. وقوع گرفتگی عضلانی در این هفته طبیعی است اما اگر نگران هستید، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. این عارضه در مادرانی که دو قلو باردار هستند، شدت بیش‌تری دارد.
- افزایش سطح انرژی. در این دوره در قیاس با دوره قبل، پرانرژی خواهید بود.
- افزایش اشتهاء. با از میان رفتن کسالت صبحگاهی، میل‌تان به غذا افزایش می‌یابد.
- پرپشت شدن و درخشندگی مو. یکی از عوارض خوب نادر بارداری!
تغییرات مادر
در این هفته رحم برجسته‌تر شده و به علت کاهش خون‌رسانی به خصوص به اندام‌های تحتانی هم‌چون پاها، گرفتگی عضلات به خصوص به هنگام شب و سرما اتفاق می‌افتد. این دوره بهترین و پرانرژی‌ترین زمان حاملگی است، بنابراین اگر ورزش را در دوره‌ی اول کنار گذاشته بودید بهتر است فعالیت بدنی را بار دیگر از سر بگیرید. همان‌طور که خود نیز آگاه هستید در این هفته نیز لازم است مقداری بر وزن خود بیافزایید که میزان آن توسط پزشک بر اساس BMI و فعالیت شما تعیین خواهد شد.
تغییرات جنین
جنین در این هفته حدود ۸.۷ سانتی‌متر طول و ۴۳ گرم وزن دارد. رشد تنه بیشتر از سر اوست و موهای نازکی برای گرم نگه‌داشتن بدن او تا تکامل کامل لایه چربی، سطح پوست را خواهند پوشاند. دستگاه ادراری او کامل شده و جنین ادرار خود را به داخل مایع آمنیونی دفع خواهد کرد. خصوصیات صورت وی متکامل‌تر شده و عضلات آن شروع به انقباض می‌کنند. چشم‌ها در زیر پلک‌ها حرکت خواهند کرد و حرکت دست‌ها و پاها بیشتر خواهد شد و ممکن است توسط مادر حس شود؛ اگر خوش‌شانس باشید می‌توانید به هنگام سونوگرافی او را در حال مکیدن انگشت ببینید!
- جنین می‌تواند حالت مختلف چهره را به خود بگیرد.
- گردن به وضوح قابل مشاهده است.
- افزایش طول بدن
- دفع ادرار
سونوگرافی
در این عکس، جنین در پایین تصویر قرار داشته و سر او در سمت راست قابل مشاهده است. دست‌ها بر روی سینه جای گرفته‌اند.
رژیم غذایی و مکمل‌های لازم
علاوه برمصرف مکمل‌ها و ویتامین‌های نام برده شده در هفته‌های گذشته، برای رفع گرفتگی عضلات کلسیم، پتاسیم و منگنز بیش‌تری را در رژیم غذایی خود بگنجانید. مصرف حبوبات، دانه‌های روغنی، آووکادو، پرتقال، لبنیات، تخم‌مرغ و… در تامین عناصر یاد شده مفید هستند. سعی کنید روزانه حدود ۷۱ گرم پروتئین، ۲۷ میلی‌گرم آهن و ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم در برنامه‌ی غذایی خود بگنجانید، مصرف گوشت، دانه‌های روغنی، لوبیاها و سویا منابع مناسبی برای پروتئین هستند. مصرف آهن برای جلوگیری از کم‌خونی اهمیت بالایی دارد؛ منابع حیوانی هم‌چون گوشت قرمز در این مورد بهتر از منابع گیاهی هستند، اما در صورتی که نمی‌توانید از گوشت استفاده کنید، سبزیجاتی هم‌چون اسفناج را می‌توانید جایگزین نمایید. برای جذب بهتر آهن، پزشک مصرف مکمل‌های دارای ویتامین C را تجویز خواهد کرد؛ هم‌چنین می‌توانید از منابعی هم‌چون توت فرنگی، میوه‌ها، فلفل شیرین و آب پرتقال به این منظور استفاده کنید. مصرف معمول روزانه‌ی لبنیات، میزان مورد نیاز یاد شده را تأمین خواهد کرد، کلسیم برای رشد و تکوین استخوان‌ها و دندان‌های جنین مهم است، در صورت عدم تأمین میزان مورد نیاز، او از منابع کلسیم بدن شما استفاده کرده در ننتیجه به پوکی استخوان مبتلا خواهید شد. توجه داشته باشید مصرف مکمل‌های ویتامین‌دار نمی‌تواند جایگزین تغذیه‌ی سالم شود؛ مکمل‌های مصرفی صرفا برخی از کمبود‌های موجود را جبران خواهد کرد به عنوان مثال مصرف فقط مکمل، کلسیم مورد نیاز را تأمین نخواهد کرد هم‌چنین، سبزیجات و میوه‌های تازه به دلیل وجود فیبر مفید خواهد بود. فیبرها علاوه بر این‌که به هضم کمک می‌کنند، در جلوگیری از عارضه‌ی یبوست نیز بسیار مهم هستند.
فعالیت‌های مفید و مضر
ورزش مثل همیشه برای سلامتی شما و فرزندتان مفید است؛ فقط کاش کمی راحت‌تر بود! 🙁 سعی کنید در طول هفته حداقل مقداری فعالیت بدنی داشته باشید؛ شرکت در کلاس‌های بدنسازی و نرمش در ایجاد نظم و آشنایی و کمک گرفتن از سایر مادران باردار کمک کننده است. برخی از موارد مناسب بدین منظور؛ ورزش‌های آبی، یوگا و پیلاتس هستند. پیاده‌روی گروهی و کلاس‌های رقص مخصوص مادران باردار در شادابی شما تأثیرگذار خواهند بود.
منابع:
