مشهورترین فرمول علم اطلاعات اولین بار برای اثبات وجود خدا استفاده شده است!

ریاضیدان قرن هجدهم، Richard Price تقریباً به تاریخ پیوسته و فراموش شده است. اما دوست نزدیک او، Thomas Bayes همچنان ریاضیدانی مشهور حداقل در محافل آمار است. شهرت Bayes واقعاً به خاطر چیز ارزشمندی است. او یکی از مهم‌ترین فرمول‌های آمار را اختراع کرد که در زمینه‌های علوم اطلاعات، آموزش ماشینی و هوش مصنوعی بسیار مهم و کاربردی است.

فرمول Bayes به دانشمندان کمک می‌کند تا احتمال این را که چیزی بر اساس داده‌های جدید درست باشد، ارزیابی کنند. به عنوان مثال، پزشکان می‌توانند با این فرمول از نتیجه‌ی آزمون ماموگرافی برای ارزیابی ابتلای بیمار به سرطان پستان استفاده کنند زیرا گاهی نتایج این آزمون اشتباه است. فرمول نشان می‌دهد که درجه‌ی تغییر به دقت آزمون بستگی دارد.

Bayes شهرت فرمول خود را در زمان حیاتش ندید! زمانی که در سال ۱۷۶۱ درگذشت، از دوستش Price، درخواست شد تا مقالات او را بازبینی کند و ببیند آیا چیزی هست که ارزش انتشار داشته باشد یا نه. او این فرمول را در یکی از مقالات با عنوان An Essay towards solving a Problem in the Doctrine of Chances یافت و در سال ۱۷۶۳ منتشر کرد. طبق گفته‌های مورخان تاریخ آمار Price این فرمول را وسیله‌ای برای اثبات وجود خدا می‌دانست.

مقاله مرتبط: معرفی کتاب: چرا خدا هرگز نمی‌میرد؟

در سال ۱۷۴۸، فیلسوفی به نام David Hume در مقاله‌ای به نام Of Miracles استدلال می‌کند که زمانی که کسی ادعا می‌کند که معجزه‌ای را دیده است، شواهد کمی از آن پشتیبانی می‌کند چون در مقابل چیزهایی است که هر روز شاهد آن هستیم.

Stigler به نقل از Hume اینگونه می‌گوید:

 هیچ شهادتی برای اثبات وقوع معجزه کافی نیست، مگر اینکه شهادت به گونه‌ای باشد که دروغ انگاشتن آن خود یک معجزه محسوب شود!

هرچند که Hume خود هرگز به طور مستقیم به آن اشاره نکرده است اما مقاله‌ی او در واقع حرکتی علیه مسیحیت بوده است.

Price به عنوان کسی که به معجزه‌ی عروج عیسی اعتقاد داشت سعی کرد از فرمول Bayes برای اثبات اشتباه Hume استفاده کند. در مقاله‌ای که در سال ۱۷۶۷ منتشر کرد اینگونه استدلال کرد که اگر فردی یک میلیون بار وقوع جزر و مد را ببیند از لحاظ آماری نمی‌توان گفت که چون فقط یک نفر ان را دیده است پس هرگز به وقوع نپیوسته است. او بر اساس همین مشاهده‌ی تک نفره‌ی میلیون باری محاسبه کرد که احتمال اینکه در جایی در چشم کسی جزر و مد اتفاق نیفتد ۱ در ۶۰۰۰۰۰ تا ۱ در سه میلیون است! بنابراین چون افراد زیادی چیزی ندیده‌اند نمی‌توان گفت که چنین جیزی وجود ندارد.

گرچه هيوم هيچ‌وقت استدلال‌های خود را انکار نکرد، اما بحث‌های price را جدی گرفت و به او گفت:

اقرار می‌کنم که چیزی که بر سر آن با من مجادله می‌کنی چیزی جدید، پذیرفتنی و مبتکرانه و شاید حتی جامع باشد.

 اگرچه قضیه‌ی  Bayesوجود خدا را اثبات نکرد اما در بسیاری دیگر از زمینه‌ها مفید بوده است. این فرمول اکنون برای آزمایش داروهای جدید، پیش‌بینی آب و هوا و بهبود پذیرش تلفن همراه استفاده می‌شود. همچنین هسته‌ی مرکزی آخرین پیشرفت‌ها در زمینه‌ی هوش مصنوعی بوده است. باید از Richard Price از به اشتراک‌گذاری این فرمول با دیگران تشکر کنیم!