IUD چیست؟
IUD (دستگاه داخل رحمی)، یک دستگاه کوچکِ T شکل است که از پلاستیک انعطاف‌پذیر ساخته شده‌است. این دستگاه T شکل به منظور جلوگیری از بارداری، داخل رحم زن قرار داده میشود. این روش، روشِ موثر و طولانی‌مدتِ پیشگیری از بارداری است. با این حال، اگر می‌خواهید باردار شوید، IUD می‌تواند به راحتی برداشته شود؛ زیرا آن‌ها دائمی نیستند.
دو نوع مختلفِ IUD در دسترس است:
IUD مسی: بدون هورمون است و با مس پوشیده شده‌است. جلوگیری از بارداری تا:
- ParaGard: ده سال
IUD هورمونی: دارای هورمون پروژستین و جلوگیری از بارداری تا:
- Mirena: شش سال
- Skyla: سه سال
- Liletta: سه سال
- Kyleena: پنج سال
چگونه IUD از بارداری جلوگیری می‌کند؟
IUD با تأثیر بر نوع حرکات اسپرم، از بارداری جلوگیری می‌کند. IUD مسی اجازه نمی‌دهد تا اسپرم به تخمک ملحق شود. IUD هورمونی باعث میشود تا موکوز سرویکال (گردن رحم) ضخیم‌تر شود و مانع رسیدن اسپرم به تخمک میشود. IUD های هورمونی همچنین می‌توانند تخمک گذاری (خروج تخمک‌ها تخمدان‌ها) را متوقف کنند. اگر اسپرم نتواند به تخمک برسد، لقاح نمی‌تواند انجام شود، بنابراین زن نمی‌تواند باردار شود.
علاوه بر این، IUD های مسی را می‌توان به عنوان ضدبارداری اورژانسی استفاده کرد. اگر در عرض پنج روز پس از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده، قرار داده‌شود، بیش از ۹۹.۹٪ در جلوگیری از حاملگی موثر است.
مقاله مرتبط: روش های جلوگیری از بارداری: عقیم سازی زنان (بستن لوله های رحمی)
مزایای این روش چیست؟
این روش یکی از طولانی‌مدت‌ترین روش‌های پیشگیری از بارداری، نسبت به عقیم‌سازی یا وازکتومی می‌باشد. همچنین یکی از کم‌هزینه‌ترین روش‌های جلوگیری است.
موارد زیر، مجموعه‌ای کامل از مزایا است:
- بیش از ۹۹٪ موثر است
- پیشگیری درازمدت
- آسان و راحت است
- می‌تواند در زمانِ تغذیه پستانی (تغدیه با شیر مادر) استفاده شود
- نوع مسی (ParaGard) بر میزان هورمون‌های زن تاثیر نمی‌گذارد
- توانایی باردار شدن بلافاصله پس از خارج شدن
- پریودها و کرامپ‌های (گرفتگی عضلانی) سبک‌تر و کم‌شدت‌تر
معایب این دستگاه چیست؟
عوارض جانبی IUD به ندرت جدی است. اکثر عوارض جانبی پس از ۳ تا ۶ ماه، هنگامی که بدن شما به وجود آن در رحم عادت کرده‌است، از بین می‌روند.
عوارض جانبی احتمالی IUD عبارتند از:
- درد خفیف تا متوسط در هنگام قرار دادن
- کمردرد یا گرفتگی عضلانی برای چند روز پس از قرار دادن
- پریود های نامنظم و لکه‌بینی برای ۳ تا ۶ ماه پس از قرار دادن
- کرامپ‌های قاعدگی وخیم‌تر یا پریود های سنگین‌تر برای ۳ تا ۶ ماه بعد از قرار دادن
مشکلات جدی نادر هستند، اما در اینجا به چند خطر IUD اشاره می‌کنیم:
- این وسیله می‌تواند به دیواره رحم فشار آورد که ممکن است دردناک به نظر برسد، اما این طور نیست و می‌تواند توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی قرار داده‌شود. اگر متخصص مراقبت‌های بهداشتی فورا اطلاع ندهد، می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن آسیب برساند. اگر این اتفاق بیافتد، ممکن است برای برداشتن آن، جراحی لازم باشد.
- می‌تواند به خارجِ رحم بلغزد (تماما یا فقط کمی). این احتمال بیشتر در زنانی است که پیش از این فرزندی نداشته‌اند. اگر کمی بیرون بیاید، باید برداشته شود. اگر از موقعیت خارج شود، شما در ریسک باردار شدن هستید.
- باکتری‌ها می‌توانند در طی قرار دادن، به رحم وارد شوند و باعث عفونت شوند. این عفونت‌ها معمولا در عرض ۳ هفته ظاهر می‌شوند و باید فورا درمان شوند. عدم دریافتِ این درمان ممکن است در آینده احتمال باردار شدن شما را تحت تاثیر قرار دهد.
- اگر چه بعید است، اگر با IUD قرار گرفته شده، باردار شدید خطرِ حاملگی خارج رحمی (نابجا) افزایش می‌یابد.
سایر درمان‌ها و داروها می‌توانند در صورت بروز عوارض جانبی، کمک کنند. اگر آن‌ها طولانی‌تر از حد انتظار ادامه پیدا کنند، متخصص مراقب بهداشتی خود را مطلع کنید.
علاوه بر این، شما باید از چند علامت هشدار دهنده آگاه باشید.
- خونریزی واژینال نامعلوم
- تب و (یا) لرز نامعلوم
- ترشح واژنی غیر معمول
- خستگی یا درد های عضلانی
- خونریزی یا درد در طول رابطه جنسی
- التهاب، گرفتگی عضلانی یا درد شدید در شکم
- پریود های طولانی‌مدت‌تر یا سنگین‌تر از حد طبیعی
- اگر فکر می‌کنید ممکن است باردار شوید
- پس از قرار دادن، نخ‌ها به طور محسوس طولانی‌تر یا کوتاه‌تر شوند
- نتوانید پایان نخ‌ها را احساس کنید
- نتوانید پلاستیکِ پایینِ “T” را احساس کنید
اگر هر کدام از علائم بالا رخ دهد، بلافاصله به متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود اطلاع دهید.
مقاله مرتبط: واژینیت یا التهاب واژن
این روش چقدر موثر است؟
IUD یکی از موثرترین روش‌های پیشگیری از بارداری است. این روش بیش از ۹۹٪ در جلوگیری از بارداری موثر است.
خطرات کمتری نسبت به سایر روش‌های پیشگیری از بارداری وجود دارد؛ به عنوان مثال شما:
- نمی‌توانید وجود آن را فراموش کنید (بر خلاف قرص یا تزریق)
- مجبور نیستید اغلب تغییر دهید (بر خلاف چسب پچ)
- نمی‌توانید از آن نادرست استفاده کنید (بر خلاف کاندوم)
- لازم نیست نگران عوامل بیرونی باشید (مانند روش بیرون کشیدن آگاهانه‌ی پنیس از واژن زن قبل از ارگاسم)
IUD مسی (ParaGard) همچنین می‌تواند به عنوان ضدبارداری اورژانسی در عرض ۵ روز پس از مقاربت محافظت‌نشده استفاده شود. این می‌تواند به کاهش ۹۹.۹ درصدیِ باردار شدن پس از رابطه جنسی، کمک کند. بلافاصله پس از قرار دادن، محافظت در برابر بارداری را آغاز می‌کند.
IUD های هورمونی باید ظرف هفت روز از شروع پریودتان قرار داده‌شوند. اگر پس از آن قرار داده شده‌است، بهتر است برای هفت روز اول پس از قرار دادن از روش دیگر پیشگیری از بارداری استفاده شود.
مقاله مرتبط: چسب پچ
IUD ها در برابر STI ها محافظت نمی‌کنند. اگر عفونت‌ها، یک نگرانی باشند، شما باید از یک کاندوم مردانه یا زنانه برای کاهش خطرات خود استفاده کنید.
آیا IUD ایمن است؟
این روش برای اکثر زنان امن است اما بیماری‌های خاص ممکن است احتمال عوارض را افزایش دهد. با متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید تا ببینید آیا این روش برای شما مناسب است یا نه.
این روش نباید استفاده شود اگر شما موارد زیر را دارید:
- سرطان رحم
- سرطان دهانه رحم که درمان نشده است
- فکر می کنید که ممکن است باردار باشید
- عفونت لگن یا STI (عفونت منتقله از راه جنسی)
- خونریزی واژینال (غیر از پریود شما)
- توبرکلوزیس لگنی
- سوراخ شدن رحم (در هنگام قرار دادن)
اگر چه غیر معمول است، یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی نیز ممکن است این را دریابد که رحم زن اجازه‌ی قرار گیری صحیح IUD را نمی‌دهد. این بستگی به شکل، اندازه یا وضعیت منحصر به فردِ رحم دارد.
IUD مسی (ParaGard) نباید استفاده شود اگر شما موارد زیر را دارید:
- آلرژی به مس
- بیماری ویلسون (بیماری ارثی است که به بدن اجازه نمی‌دهد تا از شر مس خلاص شود)
- اختلال خونریزی که لخته شدن خون‌اتان را سخت می‌کند
IUD هورمونی نباید استفاده شود اگر شما موارد زیر را دارید:
- بیماری کبدی شدید
- سرطان پستان
اگر این بیماری‌ها استفاده از IUD را برای شما غیرایمن کند، سایر روش‌های موثر پیشگیری از بارداری را بررسی کنید.
مقاله مرتبط: آلرژی به فلزات
چگونه یکی را انتخاب کنم؟
برای دریافت IUD، شما باید با متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید. آن‌ها بدن، سابقه پزشکی و شیوه زندگی شما را ارزیابی خواهند کرد.
اگر این روش مناسب باشد، باید آزمایش پزشکی انجام شود و شما ممکن است نیاز به دریافت آزمایش برای STI ها یا سایر عفونت‌ها داشته باشید. واژن و ارگان‌های دیگر نیز باید قبل از قرار دادن این وسیله چک شوند. متخصص مراقبت‌های بهداشتی شما نیز هر گونه عفونت لگنی را بررسی خواهد کرد. اگر عفونت لگنی یافت شد، پیش از قرار دادن این وسیله باید درمان شود.
هزینه‌ی این روش از ۰ تا ۱۰۰۰ دلار بسته به موقعیت مکانی و پوشش پزشکی شما متغیر است. این هزینه در مقایسه با سایر روش‌های پیشگیری از بارداری، یک‌باره است.(برای ۳-۱۲ سال)
وارد کردن این وسیله می‌تواند در هر زمانی از ماه باشد، اما در وسط چرخه‌ی قاعدگی‌اتان منطبق‌تر است. در این زمان سرویکس باز تر است. همچنین می‌تواند پس از بارداری یا پس از سقط جنین قرار داده‌شود. طی یک ملاقات خصوصی با پزشکتان این وسیله قرار داده میشود.
هنگامی که قرار داده میشود، برخی از زنان احساس ناراحتی یا گرفتگی عضلات می‌کنند که با مسکن و استراحت بهبود می‌یابد. مصرف مسکن‌ها قبل از قرار دادن آن به منظور کاهش ناراحتی مهم است. از آن‌جایی که پس از قرار دادن آن ممکن است احساس سرگیجه کنید، باید فرد دیگری در راه بازگشت به خانه رانندگی کند.
پس از قرار دادن آن، یک رشته (حدود ۱ تا ۲ اینچ) از واژنتان آویزان خواهد بود.
چگونه IUD خارج میشود؟
شما در هر زمانی می‌توانید IUD را خارج کنید. اگر انقضای آن سر رسد و بخواهید پیشگیری را ادامه دهید، نیاز به جایگزینی آن خواهید داشت. تاریخ انقضای رویِ دستورالعمل‌های برند مخصوص IUD خود را دنبال کنید تا زمانی را که باید خارج شود بدانید.
خارج کردن IUD باید توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی انجام شود. هرگز خودتان آن را خارج نکنید. خارج کردن آن ساده است و در اغلب موارد به راحتی با ابزار جراحی خارج میشود. این یک پروسه‌ی سریع است که بازوهای IUD خم میشود و از مهبل (واژن) به سمت بیرون می‌لغزد.
با این حال، اگر IUD به راحتی خارج نشود، ممکن است ابزار خاصی برای خروج آن لازم باشد. در موارد نادر، ممکن است جراحی مورد نیاز باشد.
پس از خارج کردن آن، بدن شما به حالت طبیعی باز خواهد گشت. پریودها به همان ترتیب که قبل از قرار دادن بودند، باز می‌گردد و ممکن است لکه‌بینی و گرفتگی عضلانی رخ دهد. علاوه بر این، باروری شما به حالت طبیعی بازگشته و باردار شدن، بلافاصله ممکن خواهد بود.
سایر گزینه‌های دیگر پیشگیری از بارداری را بررسی کنید و قبل از تصمیم گیری در مورد روشِ پیشگیری، با پزشک خود مشورت کنید.
