واقعاً مصرف شاهدانه تضعیف حافظه را در پی دارد. افرادی که از مصرف آن دست کشیده‌اند، تنها پس از یک هفته شاهد بهبودی در توانایی‌های شناختی‌شان بوده‌اند. از این رو شاهدانه به تضعیف قوای ذهنی معروف است؛ اما دانستن این که آیا ماده‌ی مذکور موجب مشکلات گزارش شده می‌شود یا مصرف‌کنندگان از ابتدا حافظه‌ی خوبی نداشتند، کار سختی است. تنها راه قطعی برای پاسخ به این پرسش، ترتیب دادن یک کارآزمایی تصادفی است که در آن افرادی که در حالت معمول شاهدانه مصرف نمی‌کنند، چند ماه استفاده کرده و نتیجه را گزارش کنند. اما این روش قطعاً نمی‌تواند از چهارچوب اخلاقی حاکم عبور کند. بر این اساس، Randi Schuster از بیمارستان عمومی ماساچوست در بوستون این ایده را مطرح کردند که طی یک کارآزمایی از مصرف‌کنندگان موجود بخواهند مصرف را قطع کرده و با گروه کنترلی که به مصرف ادامه می‌دهند، مقایسه کنند.
بیشتر بخوانید:
تیم Schuster شامل ۸۸ رد ۱۶ تا ۲۵ ساله از ایالات متحده بود که حداقل یک بار در هفته شاهدانه مصرف می‌کردند. دو سوم از آن‌ها به طور تصادفی با وعده‌ی پول، تشویق به ترک به مدت یک ماه شدند. البته برای بررسی صداقت این افراد، به طور منظم تست ادرار صورت می‌گرفت. در ابتدای کارآزمایی و سپس هر هفته یک بار، تست حافظه از این افراد گرفته می‌شد. کسانی که مصرف را قطع کرده بودند، به طور قابل توجهی در اولین هفته امتیاز بالاتری کسب کرده و در ادامه در همان سطح باقی ماندند. آن‌هایی که به مصرف شاهدانه ادامه می‌دادند، تنها کمی بهبودی در امتیازشان در طول یک ماه مذکور داشتند که احتمالاً به خاطر عادت کردن به تست‌ها بوده است.
مطالعات اسکن مغز نشان داده‌اند افرادی که به طور منظم شاهدانه مصرف می‌کنند، مقادیر کمتری از یک گیرنده در مغز دارند. این گیرنده به مواد شیمیایی موجود در این ماده‌ی مخدر متصل شده و به طور طبیعی به میزان بالایی در هیپوکمپ موجود است. با این حساب به نظر می‌رسد هیپوکمپ جایی است که اختلالات در آن ایجاد می‌شوند. این ساختار در حافظه دخیل است. اسکن‌های مغزی همچنین نشان داده‌اند که سطح گیرنده‌ی شاهدانه طی دو تا سه روز پس از ترک، به حالت طبیعی خود برمی‌گردد.
