ایجاد خاطرات
بسیار گمراه‌کننده خواهد بود اگر بگوییم خاطرات ما به شکل منظم در مغزمان بایگانی شده‌اند و آماده‌اند تا هر وقت نیاز به نوستالژی داشتیم از آن‌ها استفاده کنیم. به لطف پیشرفت‌ها در علوم عصبی، اکنون می‌دانیم که ایجاد و یادآوری خاطرات فرآیندی است که از تمامی قسمت‌های مغز استفاده می‌کند و سلول‌هایی را به کار می‌اندازد و تحریک می‌کند که این کار اساساً مدار ارتباطی مغز را بازآرایی می‌کند.
دانشمندان استدلال می‌کنند که دست کم قسمتی از این فرآیند پیچیده به وسیله‌ی پروتئین‌های خاصی اجرا می‌شود. آن‌ها ابتدا نظریه را بر روی ماهی‌ها آزمایش کردند. در این مطالعه آن‌ها به ماهی‌ها داروهایی دادند که مانع از تشکیل پروتئین‌ها می‌شد که در نتیجه ماهی‌ها از یادآوری آن چه پس از مصرف مهارکننده‌های پروتئین رخ داده بود، ناتوان بودند. در این جا بود که دانشمندان کشف کردند می‌توانند خاطرات بلندمدت را هدف قرار داده و آن‌ها را حذف کنند.
حذف خاطرات
هر زمان که می‌خواهید چیزی را به یاد آورید، در واقع آن خاطره را در ذهن خود تغییر می‌دهید. هر میزان که تلاش کنید تا خاطرات قدیمی را به خاطر آورید، دقت آن‌ها کمتر می‌شود زیرا هر دفعه‌ای که تلاش می‌کنید این کار انجام دهید، آن‌ها از نو ساخته می‌شوند. با در نظر گرفتن این موضوع، اگر مهارکننده‌ی پروتئین زمانی که در حال یادآوری یک خاطره‌ی خاص هستید، استفاده شود، آن خاطره ممکن است پاک گردد – مانند آن چه در ماهی‌ها اتفاق افتاد.
این نظریه بر روی موش‌های آزمایشگاهی تست شد. آن‌ها در قفسی قرار داشتند که آهنگ خاصی را قبل از وارد آوردن شوک الکتریکی پخش می‌کرد. موش‌ها یاد گرفتند قفس و صدا را با شوک الکتریکی مرتبط بدانند. حتی ماه‌ها بعد، زمانی که صدا پخش می‌شد، بر جای خود میخ‌کوب می‌شدند و نشانه‌های استرس را بروز می‌دادند. اما زمانی که پژوهشگران موش‌ها را در قفس دیگری قرار دادند، صدا را پخش کردند و از مهارکننده‌ی پروتئین استفاده کردند، موش‌ها هیچ ترسی در ارتباط با صدا نشان ندادند. با این وجود، وقتی در قفس قبلی قرار گرفتند، همان ترس گذشته نمایان شد.
این آزمایش نشان داد که پژوهشگران توانستند قسمتی از خاطرات موش‌ها (آن‌هایی که مرتبط با صدا بودند) را، به طور انتخابی، حذف کنند به طوری که خاطره‌ی مربوط به قفس شوک، دست‌نخورده باقی بماند. دانشمندانی که این مطالعه را هدایت کردند، اعتقاد دارند که روزی روشی مشابه می‌تواند برای مقابله با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یا اعتیاد به کار رود.
