مدت‌هاست که نمک به عنوان متهم اصلی فشار خون بالا شناخته می‌شود. اگرچه با عمیق‌تر شدن تحقیقات واضح شده است که داستان پیچیده‌تر از این حرف‌هاست. آخرین تحقیق در این زمینه در جهتی پیش میرود که متهم قدیمی را تبرئه نماید.
آیا نمک تا آن اندازه که فکر می‌‌کنیم برای سلامتی مضر است؟
با دنبال کردن مطالعاتی بزرگ مقیاس که نشان می‌دهند دریافت بالای نمک به پرفشاری خون می‌انجامد، راهنمایی‌های رژیمی برای آمریکایی‌ها میزان سدیم دریافتی را ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز اعلام کرده است.
با این حال دسته‌ی جدیدی از تحقیقات در حال زیر سؤال بردن این راهنمایی‌ها می‌باشند. محققان اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که رابطه‌ی بین نمک و فشار خون بالا آنچنان هم روشن نیست. آخرین مطالعه برای بررسی نقش سدیم در پرفشاری خون اخیراً در ملاقاتِ ۲۰۱۷ Experimental Biology در شیکاگو به انجام رسیده است.
نگاهی تازه به سدیم و فشار خون
محققان اطلاعات را از ۲۶۳۲ زن و مرد با سنین ۳۰ تا ۶۴ سال جمع‌آوری نمودند که جزوی از مطالعه‌ی فرامینگهام۱ بودند. تمام شرکت‌کنندگان در ابتدای آزمایش فشار خون نرمالی داشتند.
پس از دنبال کردن وضع افراد به مدت ۱۶ سال، محققان مشاهده کردند کسانی که هر روز کمتر از ۲۵۰۰ میلی‌گرم سدیم مصرف می‌کردند نسبت به کسانی که بیشتر از این مقدار مصرف می‌نمودند، فشار خون بالاتری داشتند. نتایج متناقض جلوه کردند. با این که محققان انتظار داشتند مصرف زیاد سدیم در رژیم غذایی به فشار خون سیستولیک و دیاستولیک بالا بیانجامد ولی اینگونه نشد! دقیقاً برعکس این موضوع اتفاق افتاد.
با این که این یافته‌ها در برابر فرضیات ماست ولی همسو با سایر تحقیقات با سؤالات مشابه می‌باشد. این تحقیق نشان داد که رابطه‌ی بین خطر قلبی‌عروقی و سدیم “J” شکل می‌باشد. به این معنا که هم مقادیر کم سدیم و هم میزان بالای آن با خطر بالای بیماری‌های قلبی ارتباط دارد. بسیاری از مردم در میانه‌ی این منحنی قرار دارند، جایی که خطر برای آن‌ها کم است.
هیچ نشانه‌ای مبنی بر اثر مثبت رژیم غذایی کم‌سدیم روی فشار خون دیده نشد. یافته‌های ما به جمع شواهد روزافزونی می‌پیوندد که نشان می‌دهد شاید راهنمایی‌های امروزه برای مصرف نمک زیاد هم درست نباشد.
مقاله‌ی مرتبط: فشار خون بالا (پرفشاری خون)
پتاسیم هم به‌اندازه‌ی سدیم مهم است
همچنین اهمیت پتاسیم رژیم غذایی در این مطالعه مورد تأکید قرار گرفته است. تیم محققان دریافتند که افرادی که پائین‌ترین فشار خون را داشتند آن‌هایی بودند که بیشترین سدیم و پتاسیم را مصرف می‌کردند. در مقابل آن‌هایی هم که بالاترین فشار خون را داشتند، کمترین مقدار سدیم و پتاسیم را مصرف می‌کردند.
این مطالعه به‌همراه تحقیقات دیگر بر اهمیت دریافت بالای پتاسیم تأکید می‌کند؛ به‌ویژه، روی نتایج آن بر فشار خون و بیماری‌های قلبی. تأثیراتی مشابه نیر با مصرف منیزیم و کلسیم مشاهده شده است؛ سطوح بالای این مواد معدنی با فشار خون پائین مرتبط بوده‌اند و بالعکس!
این اطلاعات بلندمدت از مطالعه‌ی فرامینگهام هیچ پشتیبانی‌ای از پائین آوردن میزان سدیم به کمتر از ۲.۳ گرم در روز در میان بزرگسالان فراهم نمی‌کند. این مطالعه از یافته‌هایی پشتیبانی می‌کند که ارتباطی معکوس را بین پتاسیم، منیزیم، کلسیم و تغییر فشار خون در طول زمان نشان می‌دهند.
محققان بر این باورند که این مطالعه باید نقشی را در تعیین رژیم غذایی مردم بازی کند. باید تمرکز بیشتری روی غذاهای با پتاسیم، کلسیم و منیزیم بالا انجام داد تا به هدف فشار خون سالم دست یافت. همچنین شاید برخی از افراد وجود داشته باشند که به صورتی ویژه نسبت به سدیم حساسیت داشته باشند و از کاهش نمک در غذاهایشان نفعی ببرند. احتمالاً در آینده روش‌های غربالگری برای حساسیت به نمک به تشخیص این که چه کسانی حساس‌ترند کمک نماید.
با نتیجه‌گیری هر چه بیشتر مطالعات روی نقش سدیم در پرفشاری خون و کمرنگ کردن آن، پیشنهادات تغذیه‌ای احتمالاً هم راستا با این یافته‌ها تغییر خواهند نمود. باید منتظر ماند و تغییرات را احساس کرد.
