انتشار این مقاله


متابولیسم آهن در بدن

آهن نه تنها برای تولید هموگلبین به کار می‌رود، بلکه در ساختمان سایر ‏موادمثل سیتوکروم‌ها، سیتوکروم اکسیداز، پراکسیداز و کاتالاز هم موجود می‌باشد. آهن بلافاصله پس از جذب از رودۀ باریک با یک بتاگلبولین پلاسمایی به نام آپوترنسفرین ترکیب شده و تبدیل به ترنسفرین می‌گردد و بدین طریق قادر است در خون حمل شود. ترکیب […]

آهن نه تنها برای تولید هموگلبین به کار می‌رود، بلکه در ساختمان سایر ‏موادمثل سیتوکروم‌ها، سیتوکروم اکسیداز، پراکسیداز و کاتالاز هم موجود می‌باشد. آهن بلافاصله پس از جذب از رودۀ باریک با یک بتاگلبولین پلاسمایی به نام آپوترنسفرین ترکیب شده و تبدیل به ترنسفرین می‌گردد و بدین طریق قادر است در خون حمل شود. ترکیب آهن با این مولکول، سُست است و در هر نقطه‌ای از بدن می‌تواند آزاد گردد. آهن اضافی بدن بیشتر در کبد و به مقدار کم‌تر از آن در سلول‌های رتیکولواندوتلیال مغز استخوان ذخیره می‌گردد. آهن در سیتوپلاسم سلولی که در آن ذخیره شده است، با یک پروتئین دیگر به نام آوفریتین ترکیب شده و فریتین را می‌سازد. اگر ذخیرۀ آپوفریتین بدن اشباع باشد، آهن به صورت نامحلول و به شکل هموسیدرین ذخیره می‌گردد.

اگر محتوای آهن پلاسما کم شود، آهن متصل به فریتین، آزاد شده و به پلاسما وارد می‌گردد و در آن‌جا به صورت ترنسفرین در خون گردش می‌کند. ترنسفرین قادر است به گیرنده‌های خود واقع در غشای اریتروبلاست‌ها در مغز استخوان متصل شود و به طریق اندوسیتوز وارد سلول گردد. سپس ترنسفرین متصل به آهن در سیتوپلاسم سلول مذکور، آهن خود را به میتوکندری‌ها تحویل می‌دهد.

میتوکندری محل ساخت مولکول هِم است. در صورتی که مقدار ترنسفرین در خون ناکافی باشد ، کم‌خونی هیپوکروم ایجاد می‌شود؛ یعنی محتوای هموگلبین گلبول‌های قرمز خون کم می‌شود.

زمانی که عمر گلبول قرمز تمام شد، توسط سیستم مونوسیت-ماکروفاژ بلعیده شده و آهن آن به خون آزاد می‌شود تا دوباره در چرخۀ ساخت هموگلبین‌های جدید مورد استفاده قرار گیرد. مردان روزانه ۰.۶ میلی‌گرم آهن دفع می‌کنند و زنان هنگام قاعدگی به طوز متوسط ۱.۳ میلی‌گرم آهن دفع می‌نمایند.

محمد‌سالار حسینی


نمایش دیدگاه ها (1)
دیدگاهتان را بنویسید