چیزی که به آن نگاه میکنید، درخت است یا چهره شخص؟ مغز ما حین پردازش ورودیهای بینایی، از نواحی متفاوتی برای شناسایی و تمییز صورت اشخاص، بخشهای بدن، صحنهها و اشیا استفاده میکند.
براساس پژوهشی، دانشمندان دانشگاه Leuven بلژیک اظهار دارند:
افراد نابینای مادرزادی نیز برای تمییز این طبقهبندیهای اطلاعاتی از یک نقشه مغزی با طرحی بسیار مشابه افراد عادی، استفاده میکنند.
مغز ما قابلیت تشخیص دیدهها در عرض کسری از ثانیه را داراست. ناحیه مغزی که توانایی طبقهبندی اطلاعات بینایی را با این سرعت دارد، مغز دیداری یا قشر گیجگاهی-شکمی (ventral-temporal cortex) نامیده میشود. این ناحیه همانند یک نقشه به بخشهای کوچکتری تقسیم شده که هریک دسته خاصی از اطلاعات اعم از صحنهها، اشیا، چهره اشخاص و بخشهای بدن را شناسایی میکند.
دانشمندان مدتها با این سوال مواجه بودهاند که آیا ما با این نقشه مغزی متولد میشویم یا تکامل این نقشه به اطلاعات بینایی ورودی ما بستگی دارد.
برای پاسخ به این سوال، محققان آزمایشگاه علوم عصبی دانشگاه Leuven، آزمایشی بر روی افراد نابینای مادرزادی (بعضا فاقد کره چشم) که سابقه پردازش اطلاعات بینایی در آنها وجود ندارد، طراحی کردند.
آنان از شرکتگنندگان نابینا خواستند که به اصواتی از چهار دسته اطلاعاتی گوش دهند: صدای خندیدن، بوسیدن و لیسیدن لبها به عنوان اصوات مرتبط با چهره، صدای دست زدن و قدم زدن به عنوان اصوات مرتبط با اندامهای بدن، صدای جنگل و ساحل به عنوان صدای صحنههای دیداری و صدای ساعت، ماشین لباسشویی و اتوموبیل برای صداهای مرتبط با اشیاء.
طی آزمایش فعالیت ناحیه دیداری مغز این افراد با پردازشگر اندازهگیری میشد.
پروفسور Hans Op de Beeck، از آزمایشگاه علوم عصبی دانشگاه Leuven، توضیح میدهد:
ما متوجه شدیم که افراد نابینا نیز از نقشه موجود در قشر بینایی استفاده میکنند. قشر بینایی این افراد نسبت به هر دسته به شیوه متفاوتی پاسخ میدهد. این بدان معناست که تمییز این دستههای اطلاعاتی در افراد نابینا نیز که قبلا اطلاعات بینایی دریافت نکردهاند، در همان ناحیه افراد عادی موسوم به قشر بینایی صورت میگیرد و طرح قشر بینایی آنها تا حد زیادی مشابه افراد بیناست. پس وجود سابقه بینایی برای تکامل تشخیصی دستههای اطلاعاتی در قشر بینایی لازم نیست.
اما این یافتهها سوالات جدیدی را در ذهن دانشمندان ایجاد میکند. به عنوان مثال، اصوات بسیار متفاوت از اطلاعات بینایی همچون تصویر یا فیلم میباشند؛ پس دقیقا چه اطلاعاتی در قشر بینایی افراد نابینا پردازش میشود؟ مطالعات پیش رو به این سوال پاسخ خواهند داد.
مقالات مرتبط: چرا ممکن است بقیه حواس در افراد نابینا تقویت شوند؟
چگونه مغز افراد نابینا برای بهبود حسهای دیگر دوباره سازماندهی میشود؟