مطالعات جدید نشان میدهد میانسالان و بزرگسالانی که تغذیهی مناسبی دارند، از طول عمر بیشتری نیز برخوردار خواهند بود.
این حرف را که رژیم غذایی سالم باعث افزایش طول عمر میشود، ممکن است برای سالهای مدیدی شنیده باشید ولی این بررسی، اولین پژوهشی است که نشان میدهد تغییر در رژیم غذایی، حتی در سنین بالا، میتواند باعث افزایش طول عمر افراد شود.
مرسدس سوتوس پریتو (Mercedes Sotos Prieto) پژوهشگر ارشد این بررسی میگوید:
پیام اصلی این پژوهش این بود که هیچگاه برای تغییر و بهبود رژیم غذایی دیر نیست. اکثر شرکتکنندگان در این پژوهش ۶۰ ساله و یا مسنتر بودند.
این یافتهها بر اساس مطالعات انجامشده روی بیش از ۷۴ هزار متخصص آمریکایی به دست آمدهاند که بخشی از دو بررسی بلندمدت بودند که در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی آغاز شدند.
بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۰، تقریباً ۱۰ هزار نفر از شرکتکنندگان در این بررسی از دنیا رفتند. دکتر پریتو و همکارانش این موضوع را که ریسک مرگ زودهنگام افراد چه ارتباطی میتواند با تغییرات در رژیم غذایی طی ۱۲ سال داشته باشد (از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۶) را مورد بررسی قرار دادند.
نتایج نشان میدهند افرادی که رژیم غذایی خود را با افزودن میوهها و سبزیجات بهبود بخشیدهاند، خطر مرگ زودهنگام در آنها کمتر بوده است. در مقابل، افرادی که رژیم غذاییشان را کماهمیت شمردند، در طول دورهی مطالعه با خطر مرگ بیشتری مواجه بودند (۶ الی ۱۲ درصد بیشتر).
بهبود رژیم غذایی چه میزان تفاوت ایجاد کرد؟
بر اساس کیفیت رژیم غذایی، تفاوتهایی ایجاد شد؛ محققان از سه روش امتیازدهی استفاده کردند:
- فهرست تغذیه سالم جایگزین
- رژیم جایگزین مدیترانهای
- روشهای رژیمی برای توقف فشار خون بالا یا DASH
سیستمهای امتیازدهی تا حدی متفاوتاند، اما همهی آنها امتیاز بیشتری به غذاهایی مانند سبزیجات، میوهها، غلات کامل، ماهی، رژیم کمچرب و منابع چربی خوب مانند روغن زیتون و آجیل میدهند. در ضمن غذاهای آماده، شیرینیجات، گوشت قرمز و کره امتیاز کمتری خواهند داشت.
علاوه بر همهی اینها، بهبود ۲۰ درصدی در رژیم غذایی موجب کاهش ۸ الی ۱۷ درصدی ریسک مرگ زودهنگام (به هر دلیلی) میگردد. همچنین یک افت شدید در ریسک مرگ بر اثر بیماریهای قلبی یا استعمال دخانیات نیز مشاهده میشود. به گفتهی دکتر پریتو، تغییر ۲۰ درصدی کمی پایینتر از حد انتظار است.
وی میگوید که جایگزین کردن یک وعده گوشت قرمز با یک وعده حبوبات یا آجیل میتواند تأثیرگذار باشد. در ادامه میافزاید:
نتایج تحقیقات ما این مفهوم را که تغییرات نسبتاً کم در کیفیت رژیم غذایی در طول زمان میتواند ریسک مرگ را پایین بیاورد، زیر سؤال میبرد.
آلیس لیختن اشتاین (Alice Lichtenstein) سخنگوی انجمن قلب آمریکا و پروفسور تغذیه میگوید:
این بررسی حرفی را که ما برای مدتها میگفتهایم، تأیید میکند. تغذیهی سالم یک عادت مادامالعمر است ولی هیچگاه برای ایجاد تغییرات دیر نیست. کلید تغییر این است که مابقی عمرتان را با رژیم غذایی سالم بگذرانید.
کُنی دیکمن (Connie Diekman) متخصص تغذیه میگوید که شروع به مصرف بیشتر غذاهای گیاهی کرده است. وی میگوید:
جایگزین کردن یک وعده از گوشت و سیبزمینی با سبزیجات سرخشده همراه با مرغ بریان یا تکهای نازک از استیک میتواند یک نمونه از الگوی سالم برای تغذیه باشد.
خبر خوب اینجاست که تغذیهی سالم آسانتر خواهد شد. به گفتهی لیختن اشتاین، آمریکاییها به طور عمومی دسترسی بیشتری به غلات کامل و سبزیجات دارند که مقرون به صرفه نیز هست (البته این خبر خوب برای آمریکاییها بود!).