آیا گیاهان درد را احساس می‌کنند؟

بعضی اوقات در تابستان به شما احساس خوبی دست می‌دهد، یکی از این زمان‌ها، وقتی است که بوی چمن تازه به مشامتان می‌رسد. بسیاری از مردم این رایحه را خوشایند می‌یابند و آن را نشانه‌ای از گرمای تابستان می‌دانند ولی برای خود چمن، این رایحه نشانه یک داستان دیگر است.

بویی که ما احساس می‌کنیم که مربوط به چمن تازه کوتاه شده است در واقعا پاسخی شیمیایی در مقابل اذیتی که می‌شود. واکنشی که گیاه از آن استفاده می‌کند برای جمع کردن حشرات و مخلوقات به سمت خود برای دفاع در مقابل عامل مهاجم. چرا که زمانی که گیاه مورد تهاجم قرار بگیرد چه توسط انسان یا لارو و کرم‌ها، گیاه نمی‌تواند ریشه‌هایش را بردارد و فرار کند و مجبور است به مقابله با آن‌ها بپردازد.

برای محافظت از خودشان، گیاهان یک سری مولکول‌ها را به خدمت می‌گیرند. این ارتباطات شیمیایی می‌تواند منجر به مسموم شدند مهاجم شود و همین‌طور به گیاهان اطراف نیز هشدار می‌دهد که خطری در راه است و از حشرات و دیگر موجودات کمک می‌طلبد.(منبع:Krulwich) گاهی اوقات، یک ماده شیمیایی که گیاه ترشح می‌کند می‌تواند نقش دوگانه‌ای داشته باشد؛ برای مثال گیاهان کافئین ترشح می‌کنند به عنوان عامل دفاعی برای خودشان ولی همین کافئین موجب سریع و خشن شدن زنبورها می‌شود. زنبورهایی که کافئینی شده‌اند اطراف گیاه می‌گردند و همین‌طور به سمت گیاه می‌آیند و می‌روند و گرده افشانی زیادی نیز انجام می‌دهند.

مشخصا، گیاهان می‌توانند با محیط اطرافشان ارتباط برقرار کنند ولی  این ممکن است به معنی درک درد نباشد؟ این سوالی است که در صورت پاسخ مثبت گیاه‌خواران را با چالش جدی مواجه می‌سازد و پاسخ به این سوال برای آن‌ها باب میل آن‌ها نیست.

محققین مرکز فیزیک کاربردی در دانشگاه بون(Bonn) آلمان بیان کرده‌اند، گیاهان گازهایی را آزاد می‌کنند که می‌توان آن را معادل “گریه ناشی از درد” دانست. با استفاده از میکروفون لیزری، محققین تواسنتند امواج صوتی‌ای که توسط گیاهان هنگام آزاد کردن این گازها ایجاد می‌شود را دریافت کنند. البته این صداها قابلیت دریافت توسط گوش انسان ندارند. این صدای پنهان نشان داد که خیار هنگامی که بیمار است جیغ می‌کشد و گل‌ها زمانی که برگ‌هایشان جدا می‌شود ناله می‌کنند.(منبع: Deutsche Welle)

همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر این که گیاهان می‌توانند صدای خورده شدن همدیگر را بشنوند. محققین در دانشگاه میسوری-کلمبیا دریافتند که گیاهان می‌توانند صدای جویدن کرم و لاروها را درک کنند و به آن پاسخ دهند. زمانی که آن‌ها این صدا را دریافت کنند به طرق مختلف به آن پاسخ می‌دهند.(منبع: Feinberg)

برای برخی از محققین، این یافته‌ها را کافی دانسته‌اند برای این مفهوم که گیاهان می‌توانند درد را درک کنند ولی عده‌ی دیگر بر سر این موضوع بحث زیادی می‌کنند و معقتد هستند که بدون مغز نمی‌تواند درک دردی را برای گیاهان متصور شد. با این حال محققین زیادی گیاهان را تا حدودی هوشمند در نظر گرفته‌اند، آن هم بدون این که مغز داشته باشند.(منبع: Pollan)

مقالۀ مرتبط: آیا گیاهان می‌توانند فکر کنند؟

همین‌طور که گیاهان رشد می‌کنند، می‌توانند مسیرهای دوری از موانع را تغییر دهند و راه‌های متفاوتی برای جذب کمک را به خدمت بگیرند. این فعالیت از طریق شبکه بیولوژیک پیچیده‌ای انجام می‌شود که از طریق ریشه‌هایشان ایجاد شده است. این شبکه به گیاهان کمک می‌کند که پراکنده شوند، رشد کنند و به طور کلی بقا یابند. درختان در جنگل، بلافاصله می‌توانند از این طریق حمله حشرات را به هم اطلاع بدهند.

یک دانشمند به بزرگترین درخت داخل جنگل ایزوتوپ رادیواکتیو کربن را تزریق کرد و مشاهده کرد که طی چند روز این کربن در درختان اطراف نیز دیده شد و به حدی این روند ادامه یافت که در فاصله ۳۰ متری تمام درختان از این کربن داشتند. این دانشمند دریافت که درختان بالغ توسط این شبکه‌ها به اشتراک گذاری منابع غذایی می‌پردازند و از این طریق درختان کوچک که قد کوتاهی دارند نیز می‌توانند رشد کنند(درختان کوچک نور کافی برای انجام فتوسنتز دریافت نمی‌کنند.).(منبع:Pollan)