انتشار این مقاله


رنگ چشم و عوامل تعیین کننده آن

عنبیه قابل رویت‌ترین بخش چشم انسان است که خود از امتداد لایه مشیمیه منشا می‌گیرد. این قسمت از رگ‌های خونی و بافت همبندی تشکیل شده است. همچنین سلول‌های ملانوسیت که رنگدانه ملانین را تولید می‌کنند و سایر سلول‌های رنگدانه‌ای نیز در عنبیه حضور داشته و رنگ چشم را مشخص می‌نمایند. عنبیه حاوی عضلات صاف بوده که میزان […]

عنبیه قابل رویت‌ترین بخش چشم انسان است که خود از امتداد لایه مشیمیه منشا می‌گیرد. این قسمت از رگ‌های خونی و بافت همبندی تشکیل شده است. همچنین سلول‌های ملانوسیت که رنگدانه ملانین را تولید می‌کنند و سایر سلول‌های رنگدانه‌ای نیز در عنبیه حضور داشته و رنگ چشم را مشخص می‌نمایند.

عنبیه حاوی عضلات صاف بوده که میزان عبور نور از این لایه را کنترل می‌نمایند. در واقع تغییر سایز مردمک، حفره‌ای در میان عنبیه، به‌وسیله این ماهیچه‌ها صورت می‌گیرد. این فرآیند، نور رسیده به شبکیه چشم را کنترل می‌نماید. با وجود مشخص بودن تغییرات قطر مردمک، ظاهر عنبیه و به خصوص رنگ آن، قابل توجه‌ترین ویژگی آن خواهد بود. عنبیه یا iris نام یکی از خدایان یونان باستان به معنای رنگین کمان و پیام‌رسان خدایان است.

از نظر آناتومیک عنبیه از دو لایه متفاوت با منشا متفاوت جنینی به وجود آمده است. حاشیه قدامی از استروما، لایه‌ای شل و حاوی بافت پیوندی، تشکیل شده است. سلول‌های این لایه شامل ملانوسیت‌ها و سلول‌های غیر رنگدانه‌ای می‌باشد. ملانوسیت‌ها حاوی رنگدانه‌ی ملانین به رنگ مشکی‌اند و نقش اصلی را در ظاهر عنبیه ایفا می‌کنند. ساختار استروما بطور معمول در تمام عنبیه‌ها یکسان می‌باشد.
در سویی دیگر اپی‌تلیوم پوشاننده سطح خلفی، لایه‌ای از سلول‌های متراکم با رنگدانه را تشکیل می‌دهد. این بخش نیز خود از دو لایه کاملا فشرده به یکدیگر تشکیل شده است.

تفاوت در رنگ چشم، ناشی از میزان رنگدانه‌های لایه عمقی استروما، به‌طور عمده حاشیه قدامی و تراکم استروما بوده و این عوامل سبب کنترل میزان نور جذب شده و بازتاب یافته از عنبیه چشم خواهند شد.

مانند تمامی اشیا، رنگی که توانایی دیدن آن را داریم ناشی از بازتاب نور از اجرام دیگر است. استروما در افرادی با چشمان قهوه‌ای به‌طور متراکمی رنگدانه ملانین داشته که سبب جذب اکثر فوتون‌های رسیده به آن می‌گردد. در بسیاری از جوامع بشری، قهوه تنها رنگ چشم است. در سوی دیگر چشم‌های آبی تراکم بسیار کمتری از ملانین دارند. در نتیجه طول موج‌های بلند مانند قرمز و زرد جذب شده و رنگ‌هایی با طول موج کوتاه مانند آبی بازتاب می‌گردند.

EyesAmber1

اما تفاوت رنگ چشم سبز دارا بودن رنگدانه ویژه فئوملانین است. این پیگمان در افرادی با رنگ موی قرمز نیز مشاهده می‌شود. همچنین در میان جوامع انسانی رنگ عسلی کمترین فراوانی را داشته و علت به وجود آمدن آن وجود رنگدانه‌ی زرد لیپوکروم در این افراد می‌باشد.

عدم توانایی تولید ملانین تحت عنوان آلبینیسم یا زالی شناخته می‌شود. بیماران مبتلا به زالی به‌دلیل عدم کارامدی ملانوسیت‌ها و وجود رگ‌های خونی قرمز، عنبیه‌ای صورتی رنگ ‌خواهند داشت.
آلبینیسم به‌علت وجود دو سری از الل‌های مغلوب که تولید ملانین را تحت تاثیر قرار می‌دهند به وجود می‌آید.

عرفان گلشن


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید