فهم بیماریهای شایع گاهی در گرو درک مکانیسم پایهای آنهاست؛ برای مثال، نوع ویژهای از نانوذرات به نام لیپوپروتئینهای با چگالی پائین (LDL)، برای دانشمندان بسیار جذاب اند؛ چون تغییرات آنها نقشی کلیدی در افرادی با کلسترول بالا بازی میکنند. LDLها نانوذرات بسیار پیچیدهای هستند که از کلاسهای مختلف لیپیدی و فقط یک جزء پروتئینی (Apo-B100) تشکیل یافتهاند. این مولکولها نه تنها در توزیع کلسترول و چربی به بافتهای بدن نقش حیاتی دارند، بلکه در امراضی مثل آترواسکلروز نیز بسیار مهم اند؛ معمولاً به LDL کلسترول بد گفته میشود.
این ذرات همچنین بخاطر نقشی که در شکلگیری آترواسکلروز (تصلب شرائین) دارند، شناخته شده هستند. محققان در فرانسه و اتریش با تقلید تغییرات LDL این مکانیسم را در چنین بیماریهایی دنبال کردهاند. سپس آنها پاسخ این ذرات را به تغییرات دمایی و افزایش فشار نسبت به لیپوپروتئینهای افراد سالم مقایسه کردند.
یافتههای این تحقیق که در The European Physical Journal E منتشر شده است، نشان داد که LDL افراد سالم به طور متفاوتی نسبت به افراد بیمار در واکنش به فشار بالا رفتار میکند. برای مطالعهی تفاوتها بین ذرات طبیعی در افراد سالم و شکلهای تغییریافتهی آنها که بازتابی از بیماری مربوطه است، محققان به دو روش استاندارد متکی شدند.
آنها از روشی به نام کالریمتری برای تعیین انتقال حرارت بین فازهای مختلف LDL استفاده کردند. در همین زمان با استفاده از روشی دیگر به نام پراکندگی الاستیک غیرمتجانس نوترونی همراه با اعمال فشار حرکتهای مولکولی را در سطح اتمی روشن ساختند: این روش بسیار بدیع است؛ چون آزمایشهای نوترونی بخاطر دشواریهای عملی همراه با فشار بالا انجام نمیشد.
یافتههای نویسندگان این تحقیق حاکی از آن است که ذرات LDL تحت کنترل تغییرات دمایی قرار میگیرند؛ رفتار آنها بسیار شبیه هم است. در واقع، بالا بردن حرارت، پویایی آنها را در سطح مولکولی افزایش میدهد. با این حال، وقتی محققان فشار وارده بر ذرات LDL را افزایش دادند، مشاهده کردند که قابلیت انعطاف آنها در افراد سالم بیشتر میشود اما برخلاف این، در دو شکل دیگر این مولکول در بیماران انعطاف کاهش نشان میدهد. به نظر دانشمندان، این تفاوت میتواند از اختلاف اندکی در ترکیب لیپیدها ناشی شود.