افرادی که با اختلالات کلیوی دست و پنجه نرم میکنند، در معرض افزایش خطر ابتلا به بینظمیهای مرگبار ضربان قلب قرار میگیرند. بیماری مزمن کلیه میتواند خطر فیبریلاسیون (سفتی فیزیولوژیک) شریانی را در فرد بیش از دو برابر کند، این رویداد میتواند شامل نوعی لرزش یا ضربان نابسامان در قلب باشد که فرد را به شدت مستعد سکته یا اختلالات دیگر قلبی میکند. این موضوع را دکتر نیشا بنسال که هدایتگر این مطالعه است بیان میکند. او استادیار رشته نفرولوژی (فیزیولوژی و بیماریهای کلیه) در مرکز تحقیقات اختلالات کلیویِ دانشگاه واشنگتن است. بنسال در این مورد اضافه میکند:
خطر فیبریلاسیون شریانی همراستا با کاهش عملکرد کلیوی در فرد، افزایش خواهد یافت. ما در این مطالعه، به وضوح شاهد این مطلب بودیم که به هر میزانی شما دچار اختلال و کمکاری کلیوی باشید، به همان میزان ریسک ابتلای شما به فیبریلاسیون شریانی بالاتر میرود. حتی کوچکترین مشکلات کلیوی را میتوانند به صورت کاملا مشخصی با فیبریلاسیون شریانی در ارتباط باشند.
این مطالعه به نوعی یک جمعبندی از سه پروژهی مطالعاتی مختلف پیرامون سلامت قلب در سراسر ایالت متحده بوده است. این ۳ پروژه شامل ۱۷۰۰۰ نفر بیمار بود که به صورت میانگین به مدت ۸.۵ تا ۱۲.۵ سال تحت نظر قرار گرفته بودند. هیچ یک از این افراد پیش از نامنویسی در این مطالعات به فیبریلاسیون شریانی دچار نبودند.
هر کدام از این پروژهها در ابتدای جذب افراد، به بررسی عمکرد کلیوی شرکتکنندگان پرداخته و از یک تا دو تست آزمایشگاهی مختلف برای بررسی بهتر افراد، بهره جستند. یکی از آن تستها، آزمایش خونی بود که میزان توانایی کلیه فرد را در پاکسازی خون از نظر سموم و مواد زائد مورد بررسی قرار میداد. دیگری تست ادراری بود که برای بررسی کیفیت عملکرد کلیهها در فیلتراسیون پروتئینی خاص مورد استفاده قرار گرفت.
محققان دریافتهاند افرادی که دراین بررسی اختلال کلیوی پیشرفتهتر و بدتری داشتند بیشتر مستعد ابتلا به فیبریلاسیون شریانی، در انتهای مطالعه، بودند. آنانی که در آزمایش خون خود بیشترین میزان کمکاری کلیوی را نشان داده بودند، متعاقباً دو برابر بیشتر احتمال ابتلا به بینظمی ضربان قلب داشتند، این درحالی بود که افراد با تست ادرار بدتر و به میزان ۷۶ درصد در این مورد رشد نشان میدادند.
با وجود آنکه بررسی انجامشده رابطهی علت و معلولی خاصی را به اثبات نمیرساند، اما همچنان ارتباط میان فاکتورهای کلیوی و قلبی حتی پس آن که محققان دیگر فاکتورهای دخیل احتمالی را به مطالعه وارد کردند، باز هم باقیماند و نشان داد که فاکتور اختلالات کلیوی در واقع فاکتوری کاملاً مستقل از سایر عوامل موثر بر قلب است. دکتر بنسال در این باره میگوید: “ما دریافتیم که فاکتور اختلال کلیوی در برابر ایجاد اختلالات قلبی مستقل عمل میکند.” این محقق به این نکته هم اشاره میکند که هنوز مطالعهای برای فهم درست رابطهی میان اختلال کلیوی و فیبریلاسیون شریانی صورت نپذیرفته است اما توجیهات مستحکمی برای این موضوع وجود دارد.
عملکردی ضعیف از کلیه میتواند درجات موادمغذی لازم موجود در خون، برای کارکرد درست قلبی، همچون پتاسیم، ویتامین D، کلسیم و فسفر، را جابجا کند. همچنین کلیهها مسئول برقراری ثبات در حجم خون بدن شما بوده و مواد زائد را از طریق ادرار دفع میکنند. دکتر بنسال در این مورد میگوید: “اگر عملکرد کلیه شما آسیب ببیند، حجم خون شما رو به فزونی و افزایش مینهد. فشار این افزایش حجم مستقیم به قلب وارد شده و ان را مستعد خروج از مسیر همیشگی میکند، جایی که بینظمی ضربان و خطر مرگ به سراغ فرد میآید.”
دکتر کوین چان، نفرولوژیستی در بیمارستان عمومی ماساچوست، بیان میکند: “ممکن است مواد فیلترنشدهای که حاصل از کمکاری کلیوی هستند و هنوز به درستی عملکردشان بر قلب مشخص نشده است، نیز عاملی بر تشدید بیش از پیش اختلالات قلبی باشند.”
چان که خود در مطالعه ی اخیر دستی نداشته است، در ادامه چنین میگوید: “بر اساس گزارشهای موجود، پزشکانی با بیماران کلیوی سروکار دارند، باید نیم نگاهی نیز به سلامت قلبی آنان و پتانسیلهای ابتلا به بیماریهای قلبی در این افراد داشته باشند. در وقع پزشکان باید نسبت به این رابطه ی کلیوی-قلبی آگاهی کامل داشته و بتوانند فیبریلاسیون شریانی را در مواجه با بیماران مزمن کلیوی تشخیص دهند.” وی در ادامه به این نکته اشاره میکند که پزشکان میتوانند با قرار دادن بیمار کلیوی در یک برنامه صحیح آزمایشگاهی خون، از خطر ابتلای بیمار کلیوی خود به سکته و فیبریلاسیون شریانی کاسته و از این طریق بهترین تصمیمات را در راستای بهبود شرایط قلبی عروقی بیمار، اتخاذ کند.
بنسال در این مورد بیان کرد: “افرادی که از بیماری کلیوی رنج میبرند، میتوانند با وارد کردن برنامههایی در زندگی روزمره خود که سلامت قلبی عروقی آنان را میبخشد، به خودشان کمک شایانی بکنند. این برنامهها میتوانند شامل درست و برنامهای غذا خوردن، تمرینهای ورزشی و ترک سیگار باشد. پس تأکید میکنم که یک برنامهی درست سلامت قلب میتواند خطر ابتلا به هر گونه مشکل قلبی و عروقی را کاسته و بهبود ببخشد.”