در ادامۀ سری مقالات ژنتیک سرطان، در این مقاله به بررسی نقش انکوژن‌ها در بروز سرطان‌های انسانی می‌پردازیم.
اقدامات پیتون روس (Peyton Rous) در اوایل دهۀ ۱۹۰۰ این نکته را آشکار ساختند که سارکوم مرغی می‌تواند از حیوان به حیوان در نمونه‌های عاری از سلول انتقال یابد. بیان وی از این مشاهدات، گواه تاثیر مثبت عواملی القائی در تسریع شکل‌گیری تومور بودند. در این مشاهدات، عامل مسئول در انتقال سرطان، یک رتروویروس (ویروس سارکوم روس، Rous Sarcoma Virus یا RSV) بود و انکوژن مسئول، ۷۵ سال بعد و با عنوان v-src شناخته‌شد. سایر انکوژن‌ها نیز از طریق وجود آن‌ها در ژنوم رتروویروس‌هایی که قادر به ایجاد سرطان در مرغ‌ها، موش‌ها و Ratها بودند، شناسایی شد.
همولوگ‌های سلولی این ژن‌های ویروسی، پروتوانکوژن نامیده می‌شوند و اغلب هدف جهش یا تنظیم منحرف‌شده در سرطان هستند.
در حالی که بسیاری از انکوژن‌ها به علت حضور در رتروویروس‌ها کشف شدند، سایر انکوژن‌ها، به‌خصوص آن‌هایی که در انتقال خصوصیات لوسمی و لنفوم‌های خاص دخیل هستند، در رویکردهای ژنومیک شناسایی شدند. محققین، با کلون کردن توالی‌های احاطه‌کنندۀ ترجمه (Translocation)های کروموزومی مشاهده‌شدۀ سیتوژنیک، طبیعت ژن‌های هدف این انتقالات را شناسایی کردند. برخی از آن‌ها، انکوژن‌های شناخته‌شدۀ رتروویروس‌ها بودند (مانند ABL، درگیر در لوسمی میلوئید مزمن [CML]). این در حالی است که گروه دیگر انکوژن‌ها، جدید بودند (مانند BCL2 درگیر در لنفوم سلول B).
در محیط طبیعی سلول، پروتوانکوژن‌ها نقش‌های حیاتی در تکثیر و تمایز سلولی دارند.
عملکرد انکوژن‌ها در سطح مولکولی
رشد و تمایز طبیعی سلولی توسط فاکتورهای رشد اتصالی به گیرنده‌های سطح سلول کنترل می‌شوند. پیام‌های تولیدشده توسط گیرنده‌های غشایی، از طریق فراآیندهای پیام‌رسانی آبشاری، شامل کینازها، پروتئین‌های G، و سایر پروتئین‌های تنظیمی به درون سلول‌ها منتقل می‌شوند. نهایتاً، این پیام‌ها، فعالیت فاکتورهای نسخه‌برداری در هسته – که بیان ژن‌های ضروری در تکثیر سلولی، تمایز سلولی و مرگ سلولی را تنظیم می‌کنند – را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
محصولات انکوژن در مراحل حیاتی در این مسیرها فعالیت می‌کنند و فعال‌سازی نامناسب این مسیرها می‌تواند منجر به تومورزایی شود.
