محققان دریافتند مهارکننده‌های پمپ پروتون که برای کاهش اسید معده مورد استفاده قرار می‌گیرند باعث افزایش رشد نوعی از باکتری‌های مرتبط با بیماری مزمن کبدی می‌شوند.
مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)، داروهایی هستند که با مصرف طولانی مدت، اسید معده را کاهش می‌دهند. PPIها اغلب برای درمان بیماری رفلاکس معده مورد استفاده قرار می‌گیرند. در رفلاکس معده، اسید معده همراه با محتویات آن به مری بازگشته و احساس سوزش ناخوشایندی ایجاد می‌کند.
مقاله‌ی مرتبط: ۷ غذای عالی برای مقابله با رفلاکس اسید معده
مطالعات جدید نشان داده است که نسخه‌های PPI در ایالات متحده در حال افزایش است. این امر با رویدادهای ناخواسته مرتبط می‌باشد. یکی از مقالات اخیر، مصرف PPI را با خطر افزایش مرگ و میر مرتبط می‌داند.
در حال حاضر تحقیقات انجام شده‌ی دانشکده پزشکی San Diego در دانشگاه کالیفرنیا، نشان می‌دهد که PPIها نقش مهمی در توسعه‌ی بیماری‌های کبدی دارند.
دکتر Bernd Schnabl، محقق و نویسنده‌ی این تحقیق بیان می‌دارد:
بدن از اسید معده به عنوان یک سد دفاعی و برای از بین بردن میکروب‌هایی که از سد حفاظتی پوست عبور می‌کنند استفاده می‌کند. مصرف داروهایی که باعث کاهش اسیدیته‌ی معده می‌شود، میکروب‌های مفید سیستم گوارشی را نیز تحت تأثیر قرار داده و مکانیسم عملکرد آن‌ها و ترکیب میکروبیوم روده را نیز تغییر می‌دهد.
او ادامه داد:
تحقیقات ما نشان داده است که عدم وجود اسید معده، باعث رشد باکتری‌های انتروکوک در روده و انتقال آن به کبد می‌شود. این امر هم به نوبه‌ی خود موجب التهاب شده و بیماری‌های مزمن کبدی را بدتر می‌کند.
PPIها ممکن است باعث افزایش میزان انتروکوک‌ها شوند
این گروه تحقیقاتی، اثر سرکوب‌کننده‌های اسید معده را در تشدید بیماری‌های مزمن کبدی همچون بیماری کبدی ناشی از نوشیدن الکل، بیماری کبد چربِ غیرالکلی (NAFLD) و استئاتو هپاتیت غیرالکلی (NASH) در موش‌های آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار دادند.
در هر مدل، با در نظر گرفتن ژنتیک موش‌ها، دُزهای مختلفی از امپرازول برای کاهش تولید اسید معده به آن‌ها داده شد. سپس نمونه‌های مدفوع همه‌ی گروه‌ها برای بررسی چگونگی تحت تأثیر قرارگرفتن میکروبیوم روده، جمع‌آوری شد.
نتایج نشان داد در موش‌هایی که PPI دریافت کرده بودند، باکتری‌های انتروکوکوس فکالیس که با التهاب کبد ارتباط مستقیم دارند، فراوان‌ترند؛ بنابراین، این موش‌ها بیشتر در معرض علائم بیماری‌های کبدی ناشی از الکل، NAFLD و NASH قرار داشتند.
دکتر Schnabl و تیمش با تکرار آزمایش اثر PPI بر میکروبیوم روده، توانستند نقش باکتری را در ایجاد استئاتوز (steatosis)؛ یعنی ایجاد چربی بیش از حد در کبد، که باعث بروز بیماری کبد چرب می‌شود، تأیید کنند. فراوانی انتروکوک نیز باعث افزایش بیماری کبد الکلی در موش‌های آزمایشگاهی شد.
مقالات مرتبط:
فراوانی انتروکوک در مصرف‌کنندگان مهارکننده‌های پمپ پروتون
محققان طی مطالعه‌ای قصد داشتند اثرات PPI را در انسان، از طریق آزمایش نمونه‌های مدفوع افرادی که دچار سوءمصرفِ مزمن الکل بودند، بررسی کنند.
محققان چهار هزار و ۸۳۰ نفر را مورد بررسی قرار دادند. یک هزار و ۲۴ نفر از آن‌ها به طور فعلی PPI مصرف می‌کردند. ۷۴۵ نفر از این افراد، قبلا از سرکوب‌کننده‌های اسید معده استفاده کرده و سه هزار و ۶۱ نفر، هرگز از PPI استفاده نکرده بودند. در همه‌ی این گروه‌ها، میزان باکتری انتروکوک در نمونه‌های مدفوع بررسی شد.
تحقیقات نشان داد افراد الکلی که به بیماری‌های کبدی مبتلا هستند و در کنار آن PPI مصرف می‌کنند، در طول ۱۰ سال ۲۰.۷ درصد افزایش در میزان التهاب داشته و افرادی که مصرف دارو را متوقف کرده‌اند ۱۶.۱ درصد بیشتر نسبت به سایرین دچار اختلالات کبدی می‌شوند. افرادی هم که هرگز از PPI استفاده نکردند، در خطر ابتلای کمتر از ۱۲.۴ درصد نسبت به بیماری‌های کبدی قرار دارند.
دکتر Schnabl اظهار می‌کند:
یافته‌های ما نشان می‌دهد که افزایش استفاده از داروهای سرکوب‌کننده معده، موجب افزایش شیوع بیماری‌های مزمن کبدی گردیده است.
نتایج به ارتباط بین مصرف PPI و خطر ابتلا یا بدتر شدن بیماری مزمن کبدی اشاره می‌کند، اما تیم تحقیقاتی اعلام کرد در حال حاضر عوامل دخیل بسیاری، ناشناخته بوده و موارد زیادی ممکن است در ایجاد این مشکلات نقش داشته باشند.
دکتر Schnabl و همکارانش بیان کردند که در آینده، باید یک کارآزمایی بالینی کنترل‌شده‌ی تصادفی برای تایید رابطه‌ی استفاده از PPI و خطر بیماری کبدی انجام شود.
پزشکان باید اثرات PPIها را در نظر بگیرند
دکتر Schnabl معتقد است؛ بسیاری از پزشکان با اینکه گزینه‌های دیگری برای درمان وجود دارد، اما باز هم تمایل به تجویز داروهای ضد اسید معده دارند.
او می‌گوید:
با اینکه چاقی و مصرف الکل در فردی که دچار رفلاکس اسید معده است، وی را مجبور به مصرف داروی ضد اسیدی (مهار کننده‌ی اسید معده) می‌کند، اما بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری مزمن کبد، نسبت به داروهای سرکوب کننده‌ی اسید معده واکنش خوبی نشان نمی‌دهند و دچار التهاب کبدی نیز می‌شوند.
ما معتقدیم پزشکان نباید از داروهای سرکوب کننده‌ی اسید معده استفاده کنند، مگر اینکه شرایط بیمار بسیار حاد بوده و راه دیگری برای درمان وجود نداشته باشد.
محققان امیدوارند که یافته‌های فعلی آن‌ها در تحقیقات آینده تأیید شود؛ چرا که ممکن است در نهایت راهی برای درمان مؤثرتر و هدفمندتر بیماری‌های مزمن کبدی پیدا کنند.
دکتر Schnabl چنین بیان می‌دارد:
ممکن است روزی بتوانیم میکروبیوم روده، به ویژه انتروکوکوس را تغییر داده و از آن برای درمان بیماری‌های کبدی مرتبط با الکل که تحت تأثیر کاهش اسید معده هستند، استفاده کنیم.
نتایج این مطالعه در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.
