سال گذشته تحقیقی بحث برانگیز منتشر شد که بیان می‌داشت قسمت اعظم کیس‌های مبتلا به سرطان فقط “بدشانسی” آورده‌اند و نه چیز دیگر! و جهش‌های تصادفی در DNA سلول‌های بنیادی بزرگسالان به عوامل دخیل در سبک زندگی زیاد وابستگی ندارد. مطالعه‌ای جدید اظهارات تحقیق مذکور را زیر سؤال می‌برد. با دکتر مجازی همراه باشید.
شاید بدشانسی هم نقش داشته باشد، ولی نقش آن ابتدایی است. این تحقیق جدید بیان می‌دارد که دلیل بیشتر سرطان‌ها جهش‌های تصادفی DNA نیست.
سرطان در نتیجه‌ی جهش‌های DNA به وجود می‌آید که بر چگونگی رشد و تقسیم سلول‌ها تأثیر می‌گذارند. این جهش‌ها می‌توانند موجب شوند تا سلول‌ها از کنترل خارج شده و با تقسیم بیش از حد خود در هر اندام به نوعی موجب عدم کارایی شوند.
بعضی از جهش‌ها می‌توانند از والدین به ارث برسند، درحالیکه بقیه در طول زندگی به وسیله‌ی عوامل وابسته به سبک زندگی، مثل دخانیات و تابش پرتوها القا می‌شوند.
اگرچه این موضوع مطرح شده است که برخی از اندام‌ها بیشتر برای مبتلا شدن به سرطان مستعد هستند تا دیگر ارگان‌ها و همه‌ی این تفاوت‌ها را نمی‌توان به حساب عوامل وابسته به سبک زندگی گذاشت.
در ماه ژانویه‌ی سال ۲۰۱۵ مطالعه‌ای در نشریه‌ی Science منتشر شد که جهش‌های تصادفی در سلول‌های بنیادی را مسئول ایجاد ۲۲ سرطان از ۳۱ نوعِ کل سرطان‌ها شمرده بود. این سرطان‌ها شامل سرطان‌های تخمدان، پانکراس و استخوان می‌باشد. ولی تحقیقی تازه از دانشگاه Utrecht در هلند بیان می‌دارد که جهش‌های تصادفی تا آن حدی که تحقیق سال گذشته آن‌ها را مهم شمرده بود، اهمیت ندارند.
نرخ جهش‌های DNA حاصل در اندام‌های مختلف ثابت می‌ماند
نتایج این مطالعه که در مجله‌ی معتبر Nature منتشر شده است، به نظر می‌آید اولین بررسی صورت گرفته روی محاسبه‌ی جهش‌های DNA در سلول‌های بنیادی انسان‌های بزرگسال است. این سلول‌ها از اندام‌ها مختلف بدن در مراحل متفاوت زندگی تهیه شده‌اند.
دکتر van Boxtel و همکارانش نرخ جهش‌ها را ارزیابی کرده و طرحی از جهش‌های DNA در سلول‌های کولون، روده‌ی کوچک و کبد افراد ۳-۸۷ ساله تهیه کردند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که صرف نظر از سن بیماران و اندام‌هایی که سلول‌ها از آن‌ها بدست آمده بودند، شمار جهش‌های DNA که در سلول‌های بنیادی محاسبه شده بودند، به طور میانگین در حدود ۴۰ سالگی ثابت ماندند.
آن‌ها از یافتن نرخ چهش‌های یکسان در سلول‌های بنیادی ارگان‌ها با سرطان‌های متفاوت شگفت‌زده شده بودند. این یافته‌ها مشخص می‌کند که انباشت تدریجی “بدشانسی”های خطا در DNA در طول زمان نمی‌تواند بروز سرطان را حداقل برای سرطان‌ها مشابه توضیح دهد.
اگرچه محققان تفاوت‌هایی را بین انواعی از جهش‌های تصادفی در سلول‌های بنیادی از ارگان‌ها مختلف شناسایی کردند که شاید علت مستعدتر بودن برخی از ارگان‌ها را برای ابتلا به سرطان توجیه کند.
خوب شاید “بدشانسی”ها در جهش‌های رخ داده قسمتی از قضیه باشد ولی برای داشتن شواهدی بیشتر به منظور دست یافتن به چگونگی گسترش آن‌ها باید بیشتر کار کنیم.
این مطالعه از نظر محاسبه‌ی نرخ جهش‌هایی در DNA که در سلول‌ها بنیادی انباشت می‌شوند، مهم است و شاید در آینده به ما توضیح دهد که چرا برخی از اندام‌ها بیشتر دچار سرطان می‌شوند.
