همانطور که می‌دانیم باکتری‌ها سیستم عصبی مرکزی و یا گیرنده‌ی حسی ندارند. اما بر اساس مطالعه‌ای جدید می‌توانند به طور فیزیکی محیط اطراف خود را حس کنند.
به نظر می‌رسد میکروارگانیسم‌های کوچک نه تنها به سیگنال‌های شیمیایی پاسخ می‌دهند بلکه حس لامسه نیز دارند. بنابراین قادرند سطوح را تشخیص داده و به آن‌ها پاسخ دهند.
حس لامسه‌ی ما ابزار بسیار مهمی برای زنده ماندن است. حس لامسه كمک می‌کند از سطوح خطرناک دوری کنیم و اجسام ظریف را نشکنیم.
در باکتری‌ها حس لامسه کمک می‌کند سطحی را که روی آن قرار گرفته‌اند، مانند غشا موکوسی یا دیواره روده، بشناسند. به این ترتیب می‌توانند مستقر شوند و به سلول‌های میزبان حمله کنند.
محققان می‌گویند پس از قرار گرفتن روی سطح، اولین اتفاقی که در چند ثانیه اول رخ می‌دهد تشخیص سطح است، این عمل برای ایجاد عفونت موفقیت‌آمیز بسیار مهم است.
برای بررسی طریقه‌ی تشخیص سطوح توسط باکتری‌ها، محققان گونه‌ای از باکتری بی‌خطر به نام Caulobacter crescentu را بررسی کردند.
Urs Jenal، محقق ارشد دانشگاه Basel’s Biozentrum، می‌گوید:
درمورد اینکه چگونه باکتری‌ها تحریکات مکانیکی را درک می‌کنند و در پاسخ به آن‌ها رفتار خود را تغییر می‌دهند، اطلاعات کمی داریم.
با استفاده از Caulobacter غیر بیماری‌زا، گروه ما توانسته است برای اولین بار نشان دهد که باکتری‌ها نیز حس لامسه دارند. این مکانیسم به آن‌ها کمک می‌کند سطوح را تشخیص دهند تا چسبندگی سطحی سلول را کاهش دهند.
برخی باکتری‌ها دارای تاژک هستند، ساختار شلاقی شکلی که آن‌ها را در محیط اطراف حرکت می‌دهد. برخی باکتری‌ها دارای چندین تاژک هستند و برخی نیز تنها یک تاژک دارند.
C. crescentus فقط یک تاژک دارد که پس از یک دوره‌‌ی مشخص یا پس از پیدا کردن یک سطح مناسب برای چسبیدن، از بین می‌رود.
با چرخاندن این تاژک باکتری می‌تواند درون مایعات حرکت کند. اما این میکروارگانیسم‌ها ماهیچه ندارند و حرکت آن‌ها به وسیله‌ی انرژی تولید شده از طریق انتقال پروتون در غشا سلول صورت می‌گیرد.
محققان کشف کرده‌اند که این همان مکانیسمی است که حس لامسه را در باکتری‌ها ایجاد می‌کند. زمانی که سلول به سطحی برخورد می‌کند موتور محرکی که تاژک را حرکت می‌دهد، متوقف می‌شود. بنابراین انتقال پروتون در غشا سلول متوقف می‌شود.
در عرض چند ثانیه باکتری به این اتفاقات پاسخ داده و ادهزین‌هایی ( مولکول‌های چسبندگی) تولید می‌کند که باکتری را روی سطح محکم می‌کنند.
طبق گفته‌ی Jenal این اطلاعات به ما کمک می‌کند باکتری‌های خطرناک را بشناسیم. او توضیح می‌دهد:
اگرچه Caulobacter یک باکتری بی خطر است اما یافته‌های ما برای درک بیماری‌های عفونی بسیار موثر است.
آنچه در Caulobacter کشف کرده‌ایم در پاتوژن‌های مهم انسانی نیز صادق است.
مقاله مرتبط: بیماری‌های عفونی
