برای درمان یک زخم نسبتا وخیم معمولا دستورالعمل سادهای وجود دارد. آنتیبیوتیکها، بانداژ و گذر زمان از عوامل مهم در درمان زخمها است. اما اکنون مطالعهای جدید نشان میدهد که زمان ایجاد زخم نیز مهم است. فعالیت سلولهای پوستی که به التیام زخم کمک میکنند در روزها بیشتر از شبها است. در این فرایند نیز ساعت بیولوژیکی بدن نقش مهمی ایفا میکند. یافتهها نشان میدهند بیمارانی که در زمان صحیحی عمل جراحی دارند سریعتر سلامتی خود را بازمییابند.
زیستشناسان و دانشمندان علوم اعصاب مدتها فکر میکردند که ساعت بیولوژیکی بدن انسان تنها در مغز او قرار دارد. در پستانداران این محل در ناحیهای در هیپوتالاموس است، به نام هسته سوپرکیاسما، که سیگنالهایی از چشم را دریافت میکند. با این حال تحقیقات اخیر نشان دادهاند سلولهای دیگری در بدن از جمله ریهها و کبد میتوانند زمان خود را داشته باشند. محققان کاملا مطمئن نیستند که این سلولها چگونه برنامه ۲۴ ساعته خود را حفظ میکنند، درحالیکه بقیه سلولها به یک یادآور بیرونی نیاز دارند.
مقاله مرتبط: جراحیهای قلب بعدازظهر امنتر هستند!
برای یافتن پاسخ این سوال، جان اونیل، زیست شناس آزمایشگاه زیستشناسی مولکولی شورای تحقیقات پزشکی کمبریج، در ابتدا به بررسی سلولهای پوستی به نام فیبروبلاست پرداختند. فیبروبلاستها به شکافی که توسط زخم ایجاد شده است هجوم برده و پایهای برای رشد پوست جدید ایجاد میکنند. این سلولها برای خود ساعت مشخصی دارند. برای مثال سلولهای کشت داده شده، نوسانات ریتمیکی را در بیان ژن خود نشان میدهند بدون اینکه وابستگی به زمان ما داشته باشد.
بعد از یافتن وجود ساعتی منحصر به فرد در سلولهای فیبروبلاست، اونیل و همکارانش به جستجوی پروتئینهایی که طی ریتمهای شبانهروزی جریان دارند، پرداختند و به نتیجه غیرمنتظرهای رسیدند! پروتئینهایی که ساختار اسکلت سلولی مبتنی بر اکتین را به طور مستقیم هدایت می کنند، در شیفتهای روزانه دخالت دارند. این پیمانکاران سلولی به فیبروبلاست ها دستور میدهند تا برای شروع روند بهبودی به محل جراحت بروند. بنابراین یافتهها نشان میدهند که زمان بروز یک زخم تا چه حد میتواند به بهبود زخم سرعت بخشد.
مقاله مرتبط: تولید پوست زنده و کاربردی انسان با بیوپرینتر!
همچنین محققان نشان دادهاند که در موشها زخمهای پوستی که در طول ساعات بیداری بهبود مییابند از آنهایی که در طول ساعات استراحت بهبود مییابند، بهتر است. در پی این، اونیل و همکارانش به دنبال شواهدی برای اثبات این وضعیت در انسان بودند. آنها دادههایی را از پایگاه اطلاعات آسیبهای سوختگی بین المللی مورد بررسی قرار دادند. براساس گزارش محققان به Science Translational Medicine، تجزیه و تحلیل این دادهها نشان داد که بهبود زخمهای شبانه ۱۱ روز بیشتر از بهبود زخمهای روزانه زمان میبرد.