هرچقدر که اطلاعات ما دربارهی مغز بیشتر میشود، همانقدر هم بهتر میفهمیم که برای بهینهترین کارکردن آن چه کنیم! یکی از امیدوارکنندهترین (و در حال حاضر محبوبترین) راهها برای بالا بردن تواناییهای ذهنی قرار دادن هدستهایی در گوش است که مستقیماً امواج الکتریکی یا مغناطیسی را به نواحی خاصی از مغز میفرستند.
تحریک مغز تکنیک جدیی نیست؛ متخصصان علوم عصبی برای حداقل ۱۵ سال است که اشکال مختلف آن را آزمودهاند. اما اکنون با تسهیل خرید اینترنتی این ابزارها مسأله جدیتر شده است و مهمتر از آن با گذشت زمان، تحقیقات بیشتری بر کارآمدی این تکنیکها تأکید میکنند. محققانی از آکسفورد که روی افزایش قدرت مغز کار کردهاند به تازگی بیان داشتهاند که تحریکات الکتریکی نیز همانند مغناطیسی اثر مثبتی روی تواناییهای شناختی دارند.
اساس این تحریکات فعال کردن پروسههایی خاص در نواحی مشخصی از مغز و یا سرکوب پروسههایی دیگر در مناطق دیگر است. شواهد خوبی وجود دارد که نشان میدهد استفاده از این ابزارها حافظه، تشخیص طرحها، قدرت تمرکز و تواناییهای ریاضی را افزایش میدهد. حتی دانشمندان نشان دادهاند که با این روش اجرای حرکتهای ورزشی را هم میتوان بهبود بخشید. با این حال تحقیقاتی که روی عوارض جانبی این پدیده متمرکز شوند، کم بوده است؛ هنوز چیزهای زیادی برای یاد گرفتن وجود دارد، مخصوصاً در نوروساینس!
شلیکهای عصبی (!) در حال حاضر بیشتر شبیه تفنگهای ساچمهای هستند تا تیغهای جراحی! این هدفگیریِ غیرمستقیم و غیردقیق شاید آسیبهایی در پی داشته باشند ولی همیشه هم اینگونه نیست.
مناطق مختلف مغزی وابسته به این که در زمان تحریک مشغول انجام چه کاری بودند، نسبت به آنها واکنشهای مختلفی نشان میدهند؛ اگر شما در حال خواندن یک کتاب هستید مغزتان کار دیگری نسبت به تماشای تلویزیون انجام میدهد. جریانی یکسان در زمانهای مختلف میتواند اثرات متفاوتی داشته باشد. شاید مجبور باشیم برای افزایش قابلیتها در زمینهای، پروسهای دیگر را در مغز قربانی کنیم!
این علم واقعاً در مراحل اولیهی خود است و اگر شما نمیدانید دقیقاً در حال انجام چه کاری هستید، بهتر است با آن بااحتیاط برخورد کنید ولی با این حال پتانسیلی که در این روشها وجود دارد بسیار هیجانانگیز است؛ باهوش کردن افراد!
این فقط دانشمندان علوم عصبی و هکرهای بدن نیستند که از تحریکات مغزی استفاده میکنند؛ محققانی که در IARPA درصدد افزایش قابلتهای هوشی بزرگسالان هستند نیز از این روشها بهره میبرند ولی در عین سودمند بودن خطراتی نیز وجود دارد.
برای اینکه این علم هم فقط در دنیای ماجراهای علمی تخیلی باقی نماند باید روی این اینکه دقیقاً چه کسانی باید از آن استفاده کنند و مسائل اخلاقی و اجتماعی آن بسیار بحث شود. هماکنون شاخههای نظامی، مؤسسههای آکادمیک تحقیقاتی و حتی خود شهروندان علاقهمند نیز در حال تحقیق روی این موضوعِ هیجانانگیز میباشند.
درست است که خیلیها این ریسک را نمیکنند تا اتاق فرمان بدنشان را در معرض آزمایش قرار دهند ولی وسوسهی باهوشتر شدن شاید خیلیها را ترغیب کند. به هر حال صاحبنظران در این امر نگرانی خود را از کاروزان DIY ابراز داشتهاند.
اصل این مقاله در Tech Insider منتشر شده است.