بیشتر اقدامات در راستای ترک سیگار در بلندمدت ناموفقاند، حتی با استفاده از روشهای درمانی ترک سیگار؛ مثل درمان جایگزینی نیکوتین.
محققین دانشگاه پنسیلوانیا در حال بررسی نقش پردازش پاداش و حافظه فعال برای پاسخ به این سوال هستند که “چرا افراد سیگاری پس از اقدام برای ترک، دوباره به سیگار روی میآورند؟”
چارلز گایر (Charles Geier)، عصبشناس، از دانشگاه پنسیلوانیا توضیح میدهد:
مسیرهای پردازش پاداش و حافظه فعال به طور مشترک منجر به تصمیمگیری مبتنی بر ارزش میشوند. با این که مطالعات قبلی تغییر در عملکرد مسیر پاداش و حافظه فعال را به طور مستقل همراه به قرارگیری در معرض نیکوتین نسبت داده بودند، ولی در مورد اثرات نیکوتین و ترک آن بر عملکرد مشترک این سیستمها، اطلاعات کمی در دسترس است.
گایر که از اعضای انستیتو تحقیقاتی علوم اجتماعی (SSRI) است، روی تعاملات مسیرهای پاداش و سیستمهای کنترل شناختی مغز نیز مطالعاتی انجام داده؛ از این دست تعاملات میتوان به حافظه فعال و کنترل مهاری اشاره کرد. وی اضافه نمود:
ما به ویژه به مقولهی استعمال سیگار علاقهمندیم چون نیکوتین اثرات گستردهای روی مغز دارد، از جمله تاثیر بر توانایی شناخت و حساسیت فردی به پاداش ناشی از مخدر و غیر آن. دانستن بیشتر در مورد چگونگی تعامل این فرایندها نقش مهمی در درک تصمیماتی که فرد پس از قرارگیری در معرض نیکوتین اتخاذ میکند، خواهد داشت. یکی از همین تصمیمات، تصمیم به استعمال دوبارۀ سیگار پس از ترک آن است که درک آن میتواند به توسعۀ روشهای جدیدی برای ترک سیگار کمک کند.
در این مطالعه، حافظهی فعال ۱۸ فرد سیگاری در دو موقعیت مجزا مورد آزمایش قرار گرفت. در یک گروه، شرکتکنندگان بعد از استعمال معمولی سیگار مورد آزمایش قرار گرفتند و در دیگری، از شرکتکنندگان پس از حداقل ۱۲ ساعت ترک مصرف سیگار آزمایش به عمل آمد.
در هر دو گروه، شرکتکنندگان آزمونی مربوط به عملکرد حافظه فعال را بر روی یک کامپیوتر انجام دادند. از شرکتکنندگان خواسته شد تا روی علامت صلیبی در مرکز صفحه تمرکز نمایند، اما از نقاط قرمز چشمکزن در پیرامون این صلیب نیز غافل نشوند. پس از یک مدت کوتاه، صلیب مرکزی ناپدید شد و شرکتکنندگان باید حرکت به آخرین موقعیتی که از نقاط به یاد داشتند خیره میشدند. گایر و همکارانش از ردیابی چشم برای ارزیابی دقیق مکانی که شرکتکنندگان به دنبال آن بودند و زمانی که چشم خود را حرکت میدادند، استفاده کردند.
محققان متوجه بهبود محسوسی در حافظۀ فعال گروهی شدند که پیش از آزمایش سیگار مصرف کرده بودند. این گروه دقیقتر به یاد میآورد که نقطهی چشمک زن کجا ناپدید شده بود. با این وجود، شرکتکنندگانی که از استعمال سیگار منع شده بودند، دقت عملکرد خوبی نداشتند.
گایر در پایان اذعان داشت:
نتایج ما نشان میدهد که در هنگام نبود نیکوتین، شرکتکنندگان موفق به دریافت تقویت مرتبط با پاداش برای حافظهی فعال نمیشوند. ما امیدواریم که این نتایج نشان دهد که چگونه مسیر پاداش بر سیستمهای شناختی مانند حافظه تأثیر میذارد، که برای درک تصمیمگیری انگیزشی بسیار مهم است. این اطلاعات همچنین درک اساسی ما را دربارهی اثرات اصلی استعمال سیگار بر فرآیندهای عاطفی و شناختی را گسترش میدهد. گام بعدی این است که شرکتکنندگان با انجام همان وظایف، با استفاده از اسکنر MRI عملکردشان برای بررسی ماهیت کنترل شناختی انگیزه در سطح مدار عصبی بررسی شود.
