اختلال رفتاریِ خواب که با حرکت سریع چشمها همرا است میتواند با افزایش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون مرتبط باشد. محققان برای اولین بار نشان دادند که التهاب ممکن است نقشی کلیدی در این زمینه ایفا کند.
حرکت سریع چشمها (REM) در اختلالات رفتاری خواب (RBD)، اغلب با خوابهای ترسناک و فعالیتهای حرکتی شبانه مرتبط است. به عبارت دیگر، افرادی که در چنین وضعیتی قرار میگیرند آنچه را که در خواب میبینند، اجرا میکنند.
خواب دیدن در مرحلهی REM اتفاق میافتد. در این مرحله از خواب، بدن ما به حالت فلج شدگی در میآید و ماهیچههایمان در حالت آرامش قرار میگیرند؛ همین عامل، ما را از پاسخگویی به محیط اطرافمان باز میدارد.
مقالهی مرتبط: ارتباطات مغزی، در طول خواب non-REM نیز حفظ میشود
با این حال افرادی که دارای اختلال رفتاری خواب یا همان RBD میباشند، می توانند دست و پاهایشان را به طرز خشونت آمیزی تکان دهند و حتی در طول دیدن خواب فریاد نیز بزنند! در این حالت شخص سعی دارد آنچه را که در خواب خود میبیند نشان دهد.
این حالات ممکن است هر چند وقت یک بار یا حتی چند بار در طول شب برای شخص اتفاق بیافتد. RBD به طور کلی درنیمهی دوم به بعدِ زندگی در فرد ظاهر میشود و تمایل دارد که در طول زمان نیز بدتر شود. این وضعیت میتواند بسیار ناراحت کننده باشد و باعث آسیب به خود فرد و همسر او در خواب شود.
RBD و بیماری پارکینسون
محققان دریافتند که RBD در گذر زمان با افزایش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون همراه است. این بیماری میتواند به مدت نیم قرن زودتر از بیماری پارکینسون و سایر رفتارهای جنون آمیز رخ دهد. به تازگی، محققان دانشگاه Aarhus در دانمارک به بررسی دقیقتر تعامل ما بین آنها پرداختند.
بیماری پارکینسون ناشی از مرگ نورونهای تولید کنندهی دوپامین در بخشی از استریاتوم (striatum) میباشد که تحت عنوان بخش substantia nigra نامگذاری میشود. همانطور که سطح دوپامین به آرامی کاهش مییابد، علائم حرکتی ناشی از بیماری پارکینسون نیز ظاهر میگردد؛ از جمله سفت و سخت شدن عضلات، لرزش، حرکت آهسته و ایجاد تغییراتی در گفتار.
مقالهی مرتبط: درمان برای پارکینسون؟ با جایگزین کردن سلولهای مغزی آسیبدیده
در بیماری پارکینسون و شرایط مشابه با آن، در مغز التهاب مشاهده میشود. مخصوصا اینکه میکروگلیاها (microglia) در این فرآیند فعال میشوند که اعمالی شبیه به ماکروفاژ داشته و به عنوان یک رکن اصلی در پاسخ ایمنی سیستم عصبی مرکزی میباشند. آنها در التهاب عصبی نقش بسیار موثری دارند. در حال حاضر تاثیرات این پاسخ التهابی به عنوان یک مسیر بالقوه برای درمان بیماری پارکینسون مورد بررسی قرار گرفتهاست.
بررسی نقش التهاب
تیم قصد داشت تا بداند که آیا این التهاب عصبی ممکن است در RBD رخ دهد یا خیر. آنها اسکن PET را بر روی ۲۰ فردی که از نظر پزشکی به عنوان افراد دارای RBD بودند انجام دادند و با ۱۹ فرد سالم شاهد مقایسه کردند. آنها فعال شدن میکروگلیاها را در مناطق مختلف استریاتوم از جمله جسم سیاه (substantia nigra)، هستهی دمدار (caudate) و پوسته (putamen) بررسی کردند. همچنین عملکرد نورونهای دوپامینرژیک نیز در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت.
همانطوری که انتظار میرفت، این محققین دریافتند، در افرادی که دارای RBD هستند، فعال شدن میکروگلیا در substantia nigra افزایش یافته و عملکرد نورونهای دوپامینرژیک در پوتامن کاهش یافته است.
مقالهی مرتبط: چگونه التهاب در مغز منتشر میشود؟
محققان میگویند:
به طور خلاصه، ما نشان دادهایم که افزایش فعالیت میکروگلیا در substantia nigra و کاهش عملکرد دوپامینرژیک در افراد مبتلا به RBD وجود دارد.
مطالعات بیشتری برای تایید این یافته مورد نیاز است؛ چراکه این مطالعه فقط بر روی تعداد کمی از افراد آزمایش شد. همچنین این محققین به دنبال آن هستند تا ببینند که آیا بیماری پارکینسون در افرادی که RBD دارند پیشرفت میکند یا خیر. اگر این نتایج تایید شوند، ممکن است یک مسیر بالقوهی جدیدی برای درمان RBD و احتمالا کاهش در روند پارکینسون ارائه شود.
همانطور که محققان میگویند:
تعیین میزان فعال شدن میکروگلیاها میتواند به عنوان یک استراتژی بالقوهی درمانی در کاهش پیشرفت بیماری، به ویژه در مراحل اولیهی آن باشد.
مقالهی مرتبط: کند کردن پیشرفت پارکینسون با یک داروی دیابت!
این مطالعه همچنین اشاره میکند که التهاب عصبی یک عامل موثر در ایجاد دو بیماری پارکینسون و RBD میباشد. در آینده، این یافتهها ممکن است از ابتلای بیماری جلوگیری کند و به طور بالقوه، مسیری را برای ایجاد درمانهای جدید بگشاید.