به تازگی مطالعه‌ای منتشر شده است که نشان می‌دهد نوزادان از نظر فیزیکی تحت تاثیر استرس مادر در دوران بارداری هستند. با توجه به نتایج مطالعات پیشین، نا‌به‌سامانی در رحم باعث افزایش یا تضعیف رشد و عملکرد فرزند می‌شود. محققان دانشگاه New Mexico و Göttingen و هم‌چنین German Primate Center فرضیه‌ای ارائه کردند که به طور عمده پیش‌بینی می‌کند الگو‌های رشد متغیری میان کودکان محروم وجود دارد.
استرس قبل از زایمان بسته به مدت زمان استرس مادر، از دو طریق بر فرزند اثر می‌گذارد و نتایج مختلفی قبل از تولد، بعد از تولد و حتی بعد از “از شیر گرفتن کودک” رقم می‌زند.
مقالۀ مرتبط: استرس مادران باردار باعث اختلال در سلامت روان نوزادان می شود!
به عنوان مثال، استرس مادر در اواخر دوران بارداری موجب کاهش سرعت رشد رحمی و تولد نوزادان ضعیف می‌شود. هنگامی که کودک از نظر غذایی به استقلال رسیده باشد، دیگر به صورت مستقیم از مادر تغذیه نمی‌شود و در نتیجه با سرعتی مشابه فرزندان طبیعی رشد می‌کند. بنابراین، استرس مادر در دوران بارداری منجر به رشد آهسته در فاز‌های وابسته می‌شود و پس از آن اثری بر رشد کودک ندارد. در مقابل، استرس مادر در اوایل دوران بارداری موجب کاهش عمر متوسط کودک می‌شود. برای بهبود وضعیت موجود، امکان رشد سریع برای نوزادانی که در دوران جنینی رشد کافی نداشته‌اند فراهم می‌شود. نوزادانی که در اوایل دوران جنینی تحت استرس قرار گرفتند حتی بعد از “از شیر گرفتن” رشد کافی ندارند، بنابراین اندازه‌ی بدن این کودکان با سن‌شان متناسب نیست.
احتمال می‌رود دلیل آغاز زود هنگام چرخه قاعدگی دختران در محله‌های فقیر نیز عدم رشد کافی در دوران جنینی باشد. افزایش سرعت رشد کودک هم‌چنین به کاهش مصرف مادر ارتباط دارد. مادران در دوره‌ی بارداری و شیر‌دهی مصرف زیادی دارند.
این مطالعه‌ی تطبیقی جدید نشان می‌دهد همه‌ی این پیش‌بینی‌ها با بررسی نمونه‌ی بزرگی تایید می‌شود که در آن اثرات استرس قبل از زایمان بر اندازه و رشد نوزاد با گروه کنترل شامل نوزادانی با رشد طبیعی در دوران جنینی مقایسه گردد. استرس در اواخر دوران بارداری موجب کاهش رشد کودک در دوران وابستگی به مادر می‌شود. در نتیجه اندازه‌ی بدن کودک کاهش می‌یابد. در حالی‌که استرس در اوایل دوران بارداری تاثیر چندانی بر رشد کودک در دوران وابستگی ندارد اما موجب افزایش رشد پس از ” از شیر گرفتن” کودک می‌شود.
به نظر می‌رسد همه‌ی عوامل استرس زا، اثر مشابهی دارند و نتایج ثابتی را در آزمایش‌های مختلف به جا می‌گذارند. سوال این است که آیا مادران مستقیما به دلیل محدودیت غذا یا ناراحتی‌های دیگر دچار استرس شدند یا هورمون‌های استرس آن‌ها، مانند کورتیزول، بالا رفته است؟ الگوی رشد فرزندان به مدت زمان مواجهه با عامل استرس زا بستگی دارد.
مقالۀ مرتبط: نقش نوسانات خلقی مادر بر سلامت جنین
اهمیت
نتایج این مطالعه به ما کمک می‌کند بدانیم چرا قاعدگی در دختران محله‌های فقیر زود‌تر آغاز می‌شود؟ چرا بارداری‌های نوجوانی بیشتر در خانواده‌های محروم اتفاق می‌افتد؟ چرا وضعیت نا‌مطلوب رشد به طور خاص در کودکانی که از شیر خشک تغذیه می‌شوند به چاقی و سایر مشکلات متابولیک منجر می‌شود؟
استرس مادر در دوران بارداری باعث ایجاد عوارض متعدد بر فیزیولوژی نوزادان می‌شود، عوارضی که با افزایش سن شدت می‌یابند. تست‌های تجربی این فرضیه در میان پستانداران نشان می‌دهد مدت زمان تحت استرس بودن مادر و توجه همزمان به مصرف مادر و رشد کودک برای درک کامل اثرات استرس قبل از زایمان بسیار مهم است.
