نوروبلاستوما (NB) شایعترین تومور جامد در کودکان است. این بیماری در برخی از سلولهای عصبی اولیه در جنین یا رویان آغاز میشود. تقویت ژن MYCN، یک تغییر ژنتیکی شناختهشده در NB است و به طور مستقیم با بیماری پیشرفته و پیشآگهی ضعیف در ارتباط میباشد. علاوه بر تقویت MYCN، چندین تغییر ژنتیکی دیگر در NB گزارش شده است؛ حذف بازوی بلند کروموزوم ۱۱ (حذف q11) یکی از شایعترین تغییرات در نوروبلاستوم تهاجمی است.
مقاله مرتبط: چرا کودکان سرطان میگیرند؟
در دو دهه گذشته، علی رغم تلاشهای گسترده برای شناسایی ژنهای مرتبط با انحرافهای q11 در NB، علت قطعی هنوز مشخص نشده است. این حفرۀ واضح، تیمی از محققان مرکز تحقیقات پزشکی و دندانپزشکی توکیو (TMDU) را برای بررسی نقش ژن ATM و مولکولهای مرتبط با پاسخ به آسیب DNA در q11، مجهز کرده است. گزارش نتایج اخیراً منتشر شده است. ماساتوشی تاکاگی، نویسنده ارشد این مقاله، توضیح میدهد:
پروتئین ATM، یکی از تنظیمکنندههای اصلی DDR برای حفظ یکپارچگی ژنوم است. هنگامی که آسیب DNA در ژنهایی رخ میدهد که نقش مهمی در خود DDR بازی میکنند، مسیر بازرسی به خطر میافتد، که این خود به شکلگیری سرطان کمک میکند. در میان ۲۳۷ نمونه تومور اولیه در بیماران، ما متوجه نارسایی یا نبود ژن ATM ،MRE11A ،H2AFX، و یا CHEK1 در q11، در ۲۰/۷ درصد از NB ها شدیم، که ۸۹/۸ درصد از آنها دارای سرطان مرحله ۳ یا ۴ بودند.
مقاله مرتبط: امیدهایی تازه برای درمان سرطان خون کودکان
علاوه بر این، تقریباً نیمی از نمونهها یک نسخه نوکلئوتید تک و یا تغییری در نسخه کپی این ژنها داشتند. سلولهایی با ATM معیوب با ایجاد اختلال در بازسازی DNA شناخته شدهاند، که نشاندهنده پتانسیلی برای مهارکننده PARP (درمان هدفمند برای بیماران مبتلا به سرطان تخمدان ناشی از جهش BRCA) در جهت متوقف کردن رشد NB است.
در واقع، تیم متوجه شد که ۸۳/۳ درصد از سلولهای بنیادی مشتق شده از NB، حساسیت به مهارکننده PARP را نشان میدهند. موارد بسیار دیگری نیز وجود دارند که باید پرده از رازشان برداشت. مانند این که چگونه و در چه زمانی جهش مولکولهای مرتبط با DDR یا از دست دادن q11 در طی رشد و پیشرفت تومور رخ میدهد. علاوه بر این فراوانی جهش در مولکولهای مرتبط با DDR یا از دست دادن q11، بین نمونههای اولیه یا مناطق عود بیماری یا متاستاتیک ، نیز مهم خواهد بود. با این وجود، نتایج کنونی ما از امکان استفاده از مهارکننده PARP به عنوان یک رویکرد درمانی بالقوه برای هدف قرار دادن NB به طور خاص حکایت میکند، NBای که موجب نقص در سری مسیرهای مرتبط با تعمیر شکستگی DNA میشود. بر اساس این یافتهها دانشگاه پزشکی و دندانپزشکی توکیو، آزمایشات فاز اول را با استفاده از Olaparib برای بازسازی تومورهای جامد در کودکان انجام داده است.