هنوز بسیاری از دانشمندان معتقدند که ژن پایه و اساس هستی می باشد و استدلالشان مبنی بر اینست که موجودات زنده همگی تحت کنترل عوامل ژنتیکی مخصوصا ژن های به ارث رسیده از والدینشان هستند. در عین حال بسیاری دیگر از دانشمندان و مخصوصا فیلسوفان در مورد اینکه ژن پایه و اساس بیولوژی همه چیز است، تردید دارند. علی رغم گذشت بیش از یک قرن از کشف ژن، هنوز تعریف ثابت و منسجمی از ژن ارائه نشده است. از ابتدا تا کنون، دانشمندان سعی بر این داشته اند که علم ژنتیک را با شخصیت و ماهیت انسانی وصله بزنند، اما تاکنون به موفقیت های اندکی دست یافته اند. در عوض درک ما در مورد ژن و نحوه کارکرد آنها، ما را در شناسایی و کشف روش های درمانی مرتبط با بیماری های ژنتیکی راهنمایی کرده است.
در کتاب جدیدی بنام ” علم ژنتیک و فراتر از آن ” به موضوع پیدایش ژن و تغییراتی که بر روی آن در طول تاریخ اعمال شده، پرداخته ایم. بتازگی پیشرفت فناوری در علم ژنتیک باعث شده است که ما بتوانیم رشته توالی ژن ها را با سرعت و هزینه ای پایین، کپی کرده و بر روی سیستم های پیچیده مولکولی مطالعه کنیم.
امروزه بدین نتیجه رسیده ایم که سیستم های کارکردی ژنی بستگی به سیستم های اپی ژنتیکی به ارث رسیده از والدین و سیگنالینگ محیطی دارند. در حقیقت فعالیت و عدم فعالیت ژن ها بستگی بدین موضوع دارد که آن ژن چگونه در کروموزوم شکل گرفته و چه اطلاعاتی را از محیط دریافت نموده است.
مقاله‌ی مرتبط: مهندسی ژنتیک چیست؟
مهمترین دستاورد علم ژنتیک در اوایل قرن بیستم این بود که تعاملات پیچیده میان ژن ها باعث بروز و عدم بروز صفات می شود، یعنی تنها یک ژن مسئول بروز یک صفت نمی باشد بلکه مجموعه کارکرد های چندین ژن می باشد که منجر به بروز و عدم بروز یک صفت می شود.
مطالعه ژن ها در زمان حال نسبت به گذشته بسیار پیچیده تر شده است. راهبی اتریشی بنام گرگور مندل بهمراه سه متخصص گیاه شناس در سال ۱۹۰۰ پس از سال ها مطالعه دقیق، موفق به کشف تاثیرات تک ژنی شدند. نتایج مطالعات آنها هنوز در دانشگاه های سرتاسر جهان آموزش داده می شود زیرا آنها اساس نقشه برداری ژنوم از روی کروموزوم را پایه ریزی کردند. در میان سده های ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰، دانشمندان شروع به انجام آزمایشات ژنتیک و انتقال ژن ها بر روی انواع مدل های ارگانیسمی از جمله حشرات، باکتری ها و ویروس ها کردند. همچنین بعضی از دانشمندان بمنظور اندازه گیری تغییرات ژنی در ارگانیسم های مورد آزمایش، از روش تابش تشعشعات استفاده می نمودند. در سال ۱۹۵۳ با کشف DNA بعنوان زیر بنایی ترین واحد های ژنی، دسترسی به کد های ژنتیکی و دستکاری ژنی امکان پذیر گشت. مشخص شد پروتئین هایی که در بدن مسئول عملکرد های متفاوت هستند، از طریق DNA تولید می شوند.
ژن ها ممکنست از بلوک های جداگانه ای تشکیل شده باشند اما در عین حال با یکدیگر همپوشانی نیز دارند و کارکرد های متفاوتی ارائه می دهند. تمام فعالیت های ناشی از ژن، بستگی به انواع سیگنال های دریافتی از سلول، سلول های دیگر و اطلاعات محیطی دارد. دخالت عوامل اپی ژنتیک و سیگنالینگ محیط در علم ژنتیک منجر به عدم ارائه تعریفی دقیق از ژن شده است، بدین منظور امروزه دانشمندان بدنبال میزان انعطاف پذیری ژن ها در مقابل تغییرات در حوزه رشد و تکامل موجودات مخصوصا انسان هستند.
مقاله‌ی مرتبط: بی خوابی، چقدر با ژنتیک در ارتباط است؟
با توجه به تمام پیچیدگی های علم ژنتیک، نمی توان ادعا کرد که ژن پاسخ تمام سوالات ما درباره هستی را می دهد زیرا ژن خود محصول تکامل است. امروزه متخصصان بیولوژیک بصورت روزافزون درباره نقش ژن ها در پاسخگویی به سوالات هستی پژوهش می کنند اما دیگر نه بعنوان پاسخگر به سوالات تمام هستی بلکه بعنوان فاکتوری که می تواند ما را در یافتن پاسخ به سوالات هستی یاری کند.
دانشمندان علم ژنتیک به منظور حل مشکلات مرتبط با ژن و عوامل محیطی، باید با دیگر دانشمندان در حوزه های کامپیوتر، فیزیک، شیمی، زیست شناسان تکاملی و غیره یک تیم بزرگ و حرفه ای تشکیل بدهند. درست است که تشکیل چنین تیمی سخت است اما دستاورد های شگرفی را در پی خواهد داشت. همیشه دانستن درباره علم ژنتیک جذاب بوده است و یکی از بزرگترین دستاورد های علمی قرن بیستم محسوب می شود.
علم ژنتیک به ما نشان می دهد که تا چه حد علم می تواند غیرقابل پیشبینی و پیچیده باشد.
