انتشار این مقاله


روانشناسان چه چیزی را از روی نقاشی شما برداشت و تحلیل می‌کنند

آیا می‌دانید تنها چگونگی طراحی یک درخت توسط شما، می‌تواند معانی متفاوتی داشته باشد؟

تابه‌حال بدین موضوع فکر کرده‌اید که نقاشی شما می تواند جلوه ای از درون‌تان باشد. مجموعه‌ای از تست‌های روانشناختی وجود دارد که بر پایه‌ی آنچه کشیده شده، تحلیل و تفسیر انجام می‌دهد. بطور مثال می‌دانید تنها چگونگی طراحی یک درخت توسط شما، می‌تواند معانی متفاوتی داشته باشد؟برای اولین بار وقتی با تست HTP) House-Tree-Person) آشنا شدم زمانی بود که در حال خواندن کتاب ” سکوت بره ها” بودم، موضوع کتاب در مورد روانپزشکی بود که در عین حال یک قاتل و فرد ضد اجتماعی بود.

تست HTP تنها سه شی از جمله خانه، درخت و شخص را در بر می گیرد. البته که تشخیص گذاری از روی تست HTP واقعا بدور از واقعیت است اما می تواند بعنوان مکملی برای تشخیص گذاری صحیح مورد استفاده قرار بگیرد.

تست HTP، خود بخشی از مجموعه تست های نقاشی محسوب می شود که بیش از ۱۰۰ سال از عمر آن می گذرد. منشا پیدایش این دسته از تست ها را می توان در سال ۱۸۸۵ یافت، زمانی که یک نقاش و مدرس هنر بنام Ebenezer Cooke  در حین نقاشی کودکان متوجه شد که آنها ابتدا با طراحی اشکال هندسی ساده آغاز می کنند و بتدریج آن را گسترش داده و به ترسیم یک آدمک می رسند. وی بر اساس همین مشاهدات، مقاله ای درباره ارزیابی و آموزش نقاشی به کودکان نوشت و منتشر ساخت.


مقاله مرتبط: تفسیر تست خانه درخت انسان


فردی بنام فلورنس گودایناف در سال ۱۹۲۶، مفهوم هنر و نقاشی را از آموزش و پرورش به روانشناسی منتقل کرد. گودایناف بعنوان روانپزشک کودک، از کودکان درخواست می کرد که یک مرد، زن یا خودشان را طراحی کنند. سپس وی شروع به ارزیابی نقاشی آنها می کرد، از جمله اینکه چگونه اشکال هندسی ساده به ترسیم یک آدمک کامل ختم می شد. وی اندام، اندازه اشکال، لباس ها و اقلامی که به آدمک ها اضافه میشد را ارزیابی می کرد. وی پس از مدتی، یک سیستم نمره گذاری بر اساس اینکه کودک تا چه حد توانسته یک آدمک استاندارد را طراحی کند، پایه گذاری کرد.

تست HTP بر اساس طراحی آدمک گودایناف ساخته شده است، اما بجای بررسی عوامل شناختی به بررسی تحلیل شخصیت افراد پرداخته است. روانشناسان معتقدند که چگونگی طراحی یک شی می تواند قابل تحلیل باشد، بعنوان مثال اندازه خانه را در نظر بگیرید. اگر خانه بسیار کوچک باشد یعنی فرد در یک حالت انزوا بسر می برد، و بلعکس اگر خانه بسیار بزرگ باشد یعنی فرد در روابط خانوادگی غرق است. حال اضافه نمودن پنجره ها و یا در های بزرگ برای خانه می تواند نشاندهنده تمایلات فرد به برقراری ارتباطات بیشتر با بیرون از خانواده خویش باشد، و همین معنا را می توان از شاخه و برگ های زیاد درخت کشیده شده توسط فرد نیز استنباط کرد. حال ترسیم ریشه های انبوه و قدرتمند درخت، می تواند حاکی از وجود وسواس های فکری فرد باشد، و در عین حال شاخه یا تنه ی قطع شده می تواند حاکی از بی ثباتی یا ناکامی فرد باشد.

در ارزیابی شخص طراحی شده نیز باید لباس ها و حالات شخص حتی اندازه لب ها در نظر گرفته شود. هنگامی که طراحی سه شی به اتمام رسید، روانپزشک یا روانشناس باید از فرد بپرسد که آیا تمایلی به قطع درخت دارد؟ یا وی در آن خانه ترسیم شده زندگی می کند یا خیر؟

فرضیه تست HTP اینست که بعضی از افراد فارغ از جنسیت خویش، تمایل به کشیدن ادمکی با جنسیت موافق یا مخالف هستند و یا کشیدن نوعی درخت را به کشیدن انواع دیگری از درختان ترجیح می دهند که همگی قابل بررسی و تحلیل هستند. هر چند که افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا در مواجهه با این تست، دچار مشکل می شوند. بطور مثال ممکنست دو بینی برای آدمک خویش ترسیم کنند یا برای خانه خویش دست و پا ترسیم کنند.

این تست با وجود تمام مشکلات، در سال ۱۹۴۰ و ۱۹۶۰ تجدید نظر و بازسازی شده است زیرا بسیاری از روانشناسان از این تست بعنوان ابزاری تشخیصی استفاده می نمودند. هر چند که استاندارد سازی این تست تنها به تحلیل نقاشی ۱۴۰ نفر بسنده کرده است و اغلب افرادی بوده اند که از لحاظ نژادی، اجتماعی و فرهنگی همگون بوده اند.


مقاله‌ی مرتبط: تست قاتل سریالی: تعصب جهانی در برابر آتئیست‌ها


با این حال تست HTP توانست بعنوان ابزاری تشخیصی راه خویش را به روانشناسی و روانسنجی باز کند. روانشناسان در حال حاضر این تست را قبل و بعد از یک واقعه بزرگ در زندگی فرد استفاده می کنند تا تغییرات در نقاشی آنها را مشاهده کنند. بطور مثال در یک مطالعه به افرادی که منتظر عمل جراحی بودند، این تست ارائه شد و اغلب آنها خانه هایی پوشالی، نهال بجای درخت و کودک ترسیم کرده بودند. سپس زمانیکه پس از عمل جراحی دوباره این تست از آنها گرفته شد، مشخص شد که آنها خانه هایی بزرگ، درختانی تنومند و افرادی بزرگسال را ترسیم کرده اند.

تست های نقاشی متنوع و زیادی پس از تست HTP طراحی شدند. از جمله تستی که در آن به فرد گفته می شود یک شخص را در زیر باران با تمام متعلقاتی که می خواهند ترسیم کنند، سپس از آنها خواسته می شود که یک چیزی را در نقاشی خویش تغییر دهند و همین موضوع را تحلیل می کنند.

در سال ۱۹۷۸، یک روانشناس تستی گروهی بنام A Member Of A Minority Group را اجرا کرد. وی از افراد می خواست که فردی را طراحی کنند و هر چیزی را که از درون خود نسبت به آن نفرت دارند را به فرد طراحی شده منتقل کنند. پس از اتمام نقاشی، متوجه شد که همگی چیز های ناراحت کننده ای را فرافکنی و ترسیم کرده اند.

تفاسیر با توجه به نقاشی ها و نمادین استفاده شده توسط اشخاص، می توانند متفاوت باشند اما بعضی معنا ها و نمادین در ذهن تمامی انسان ها دارای معنایی یکسان می باشد. بطور مثال معنای کشیدن یک خانه نرمال و متوسط چیست؟ یا کشیدن دست های آدمک در حالت تهاجم به چه معناست؟

بطور کلی بنظر می رسد که این تست پتانسیل بالایی برای توسعه و پیشرفت دارد. مهمترین نکته اینست که استفاده از این آزمون در کنار روش های درمانی دیگر بسیار مفیدترست تا اینکه بخواهیم از این تست برای تشخیص گذاری استفاده نماییم.

علیرضا زحمتکش


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید