هر بچه کلاس چهارمی میتواند به شما بگوید که زمین میچرخد. چیزی که احتمالا یک بچه کلاس چهارم نمیتواند به شما بگوید این است که چرا پرواز در خلاف جهتی که زمین میچرخد باعث نمیشود که یک سفر هوایی سریعتر داشته باشید. شاید حتی یک دانشجو نتواند این موضوع را توجیه کند!
بیایید این مساله را بشکافیم تا دیدی از این موضوع داشته باشیم. شما یک زمین دارید که به سمت شرق میچرخد. و یک هواپیما دارید که بالای سطح زمین پرواز میکند و به سمت غرب میرود. این دو را با هم در نظر بگیرید، و مقصد هواپیما از نظر منطقی، باید به سمت هواپیما حرکت کند وقتی که زمین میچرخد. تا-دا! نتیجه باید یک پرواز بسیار سریع از شیکاگو به سانفرانسیسکو باشد، با پرواز برگشتی کمی طولانیتر. درست است؟ خب، نه! این پرواز سریع بنابه دلایلی پیچیدهتر از این است.
مقالهی مرتبط: ریتمهای شبانهروزی؛ Jet Lag
اولا، زمین که میچرخد، هوا را هم با خود به حرکت در میآورد (ممنون جاذبه!). این شامل هوایی است که هواپیما در آن پرواز میکند. در استوا، زمین تقریبا دو برابر سریعتر از یک جت تجاری حرکت می کند. این نسبت هر چه به قطبها نزدیک شویم کمتر میشود، اما خوشبختانه همیشه سریعتر از یک هواپیما حرکت میکند. از آنجایی که نمیتواند با سرعت چرخش زمین مطابقت داشته باشد، هواپیمایی که به سمت غرب پرواز میکند، از نظر فنی به سمت شرق حرکت میکند، درست مانند سیاره زیرش. فقط موتورهایی که دارد کمکش میکنند تا نسبت به همهچیز دیگر کمی کندتر به سمت شرق حرکت کند، که باعث میشود به طور نسبی به سطح زمین به سمت غرب حرکت کند.
زمین با حدود ۱،۶۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت میکند. جو آن درست همراهش حرکت میکند، پس یک هواپیما که به سمت غرب حرکت میکند، همچنان به سمت شرق میرود- فقط آهستهتر از هوای اطرافش. یک هواپیما به سمت غرب (که با سرعت حدود ۹۲۵ کیلومتر در ساعت پرواز میکند) هنوز به سمت شرق سفر میکند با سرعت ۱,۶۰۰-۹۲۵=۶۷۵ کیلومتر در ساعت.
مقاله مرتبط: اثر عدم کرویت زمین: کوتاهترین فاصله بین دو شهر دیگر یک خط مستقیم نیست!
ثانیاً، ما هنوز راجع به تندبادها (jet streams) صحبت نکردهایم. تندبادها هواهای تونل مانندی هستند که محل برخورد هوای سرد و گرم میباشند، که میتوانند در جهت یا خلاف جهت هواپیمایتان حرکت کنند. چرخش زمین این بادها را به شکل چرخشی هل میدهد- این همان نوع از اتفاقی است که برای شکلگیری طوفانها میافتند. در نیمکره شمالی، جریان تندباد به سمت شرق است، و باعث سرعت بخشیدن به پروازهای در جهت شرق میشود و برعلیه پروازهای به سمت غرب عمل میکند. سرعت تندبادها بین ۱۳۰ تا ۲۲۵ کیلومتر در ساعت است، و پرواز در یکی از آنها میتواند باعث صرقهجویی در زمان، سوخت و پول یک ایرلاین شود. اگر میخواهید واقعا از این تندبادها استفاده کنید، در زمستان از غرب به شرق پرواز کنید. این زمانی است که اختلاف میان هوای گرم و سرد بسیار چشمگیر است و جریان تندباد سریعتر میشود.