دستاوردهای عظیم (۱۸): تبادلات فلسفی در جامعه سلطنتی

تبادلات فلسفی (Philosophical Transactions)، که بعدها به تبادلات فلسفی در جامعه سلطنتی تغییر نام یافت، اولین و باسابقه‌ترین ژورنال علمی در جهان است.

دستاورد: ژورنال تبادلات فلسفی

پایه‌گذار: هنری اولدنبرگ

سال شکل‌گیری: ۱۶۶۵

این ژورنال در مارس ۱۶۶۵ به کوشش هنری اولدنبرگ (Henry Oldenburg) شروع به کار نمود. اولدنبرگ اولین منشی جامعه سلطنتی (Royal Society) بود، و به عنوان ناشر و ویراستار در این ژورنال قدیمی کار می‌کرد. او در این کسوت، شمار پارتی‌های فلسفی-طبیعت‌گرای خود را در اروپا افزایش داد، فعالیت جامعه سلطنتی را اعتلا بخشید و توانایی‌های خود به عنوان یک زبان‌شناس و ویراستار علمی را وارد عرصۀ مطبوعات نمود تا هم به سازمانی‌سازی علم مدرن کمکی کرده باشد و در کنار آن درآمدی هم کسب نماید. ژورنال تبادلات فلسفی هر ماه چاپ می‌شد و هر جلد آن به قیمت یک شیلینگ به فروش می‌رسید.

انتقال نسل به نسل ژورنال تبادلات فلسفی در جامعه سلطنتی

تشکیلاتی که اولدنبرگ پایه‌گذاری نمود بین فیلسوفان طبیعت‌گرا و به خصوص خود جامعه سلطنتی اجر و قرب فراوانی پیدا کرد. پس از مرگ اولدنبرگ، مسئولیت مالی و ویراستاری ژورنال به صورت غیررسمی به دیگر اعضای دبیرخانه رسید که در حقیقت جانشینان وی محسوب می‌شدند (ادموند هالی و هانس اسلون از جمله این افراد بودند). با این وجود بحرانی که در سال ۱۷۵۲ گریبان‌گیر جامعه سلطنتی گردید، موجب شد ادارۀ ژورنال تبادلات فلسفی به دست‌های دیگری سپرده شود. بحران مذکور در پی بیماری مدیریت جامعه سلطنتی، مرگ ویراستار وقت، و به خصوص انتشار مطالب هجوآمیز تند علیه جامعه سلطنتی، حایل گردید.

بازپس‌گیری امتیاز ژورنال توسط جامعه سلطنتی

ژورنال تبادلات فلسفی در سایۀ مدیریت جامعه سلطنتی به جایگاه سابق خود بازگشت. در این زمان، سرعت انتشار دوره‌ای آن کاهش یافت و محتوای ژورنال نیز تمرکز بیشتری روی گردهمایی‌های علمی جامعه پیدا کرد. این گردهمایی پنجشنبۀ هر هفته برگزار می‌شد. متدهای جدیدی برای سردبیری جمعی روی کار آمد، مقالات توسط کمیته‌ای متشکل از ۲۱ داور انتخاب می‌شدند و منشی نیز مسئول بود امور طبع و نشر ژورنال را پیگیری نماید.

قرن نوزدهم: اصلاحات جدید و حرفه‌ای‌سازی

با فرارسیدن دهۀ ۱۸۳۰، تبادلات فلسفی وارد فضای رقابتی شده بود تا پیش از این انتظاری نمی‌رفت. مقالات علمی که از سوی ژورنال‌های تجاری با برنامۀ انتشاری سریع‌تر در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گرفت، و از دیگر سو، صورت‌جلسه‌ها و تبادلات جوامع علمی تخصص‌یافته‌تر، تبادلات فلسفی را بیش از قبل به چالش می‌کشید. جامعه سلطنتی نیز در پاسخ به این چالش، فرآیند بازبینی مقالات خود را نظام‌‎مندتر کرد. این جامعه علاوه بر این، ژورنال جدیدی به نام Proceedings of the Royal Society را معرفی نمود، که مخصوص مقالات چکیده بود. اصطلاحات صورت گرفته در دوران سردبیری جرج گابریل استوکس (George Gabriel Stokes) نیز امور را بهبود بخشید. در اواخر سدۀ جاری، تبادلات فلسفی به دو مجموعۀ A و B تقسیم‌بندی شد، که بخش A به علوم فیزیکی و B به علوم زیستی می‌پرداخت. در سال ۱۸۹۳، ژورنال Proceedings که تا پیش از این فقط مجاز به انتشار مقالات چکیده بود، توانست امتیاز انتشار مقالات اورجینال را هم به کسب نماید.

قرن بیستم تا کنون

تبادلات فلسفی در بیشتر عمر خود نوعی ضرر مالی محسوب می‌شد. از اواسط قرن بیستم بود که درآمد ژورنال از میزان مخارج آن پیشی گرفت. این موفقیت مالی مرهون برنامۀ گرنت (وام بلاعوض)، سیاست کارآمد، و تلاش‌های بین‌المللی و تحصیلی جامعۀ سلطنتی می‌باشد.

از سال ۱۹۸۹، مسئولیت سردبیری به چندین نفر سپرده شد که با حمایت هیئت‌های مشاوره و پرسنل حرفه‌ای با قوت بیشتری به کار خود ادامه داد. ژورنال تبادلات فلسفی در سال ۱۹۹۷ به صورت آنلاین در اختیار کاربران قرار گرفت. برنامه نشر جامعه هم با اضافه شدن چندین ژورنال جدید که هر یک شاخه‌های مختلفی از علوم را پوشش می‌دهند، وسیع‌تر گردید.

در سال ۲۰۱۷، نسخه اصلی تمام ژورنال‌های منتشر شده از سوی جامعۀ سلطنتی بین سال‌های ۱۶۶۵ تا ۱۹۹۶ دیجیتالی شد و Royal Society Journal Collection: Science in the Making متولد گردید. این جامعه هم‌اکنون در حال تلاش برای گسترش هر چه بیشتر آرشیو خود است.