آمار ابتلا به سرطان طی یک دهۀ اخیر در حدود ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این افزایش به دلیل بالاتر رفتن امید به زندگی رخ داده، چرا که عدۀ بیشتری به دورۀ سالمندی رسیده و در نتیجه افراد بیشتری نسبت به قبل دچار سرطان میشوند.
پژوهشگران اعلام کردهاند که عمده نگرانی حال حاضر مربوط به افزایش آمار ابتلا به سرطانهای پوست، ریه و کولورکتال میباشد. این سرطانها جزو بیماریهایی هستند که به راحتی میتوان از طریق ایجاد تغییرات مطلوب در سبک زندگی (مانند ترک مصرف سیگار) و رژیم غذایی از آنها پیشگیری نمود.
شاخۀ سرطان برنامۀ GBD همه ساله آمار ابتلا به ۲۹ مورد سرطان و میزان مرگ ناشی از آنها را گزارش میکند. GBD یا Global Burden of Disease یک مطالعۀ جامع در مقیاس منطقهای و جهانی است که میزان مرگ و ناتوانی ناشی از بیماریهای زمینهای را مورد ارزیابی قرار میدهد.
بر اساس جدیدترین گزارش GBD در زمینۀ سرطان، که در ژورنال JAMA Oncology انتشار یافته، ۱۷/۲ میلیون مورد ابتلا به سرطان در سال ۲۰۱۶ گزارش شده که از این میان ۸/۹ میلیون نفر جان خود را از دست دادهاند.
سرطان چیست و چگونه باعث مرگ میشود؟
این یک افزایش ۲۸ درصدی در آمار ابتلا به سرطان بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ محسوب میشود؛ که دلیل اصلی آن، افزایش امید به زندگی و پیر شدن جوامع و همچنین پیشرفت تکنیکهای غربالگری و تشخیص زودهنگام بیماری بوده است.
نکتۀ جالب اینجاست که بیشترین میزان رشد در آمار ابتلا به سرطان طی یک دهۀ اخیر مربوط به کشورهای با درآمد کم و متوسط میباشد. این کشورها بازار خوبی برای مواد مخدر و مواد غذایی ارزانقیمت و بیکیفیت به شمار میآیند.
سرطان ریه با سهم ۲۰ درصدی، همچنان بیشترین آمار مرگ را در میان انواع سرطانها به خود اختصاص داده است. با این حال، سرطان سینه کشندهترین نوع سرطان در بین زنان محسوب میشود.
مقاله مرتبط: هر آنچه از سرطان ریه باید بدانید
از دیدگاه نویسندگان این گزارش، آلودگی هوای ناشی از تردد خودروها و فعالیت کارخانهها و حتی مصرف خانگی مواد شیمیایی، از جمله مهمترین ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان ریه هستند که باید به آنها توجه ویژه شود.
افزایش روزافزون محبوبیت الکل، در کنار غذاهای پردازش شده و کمتحرکی نیز از جمله ریسک فاکتورهایی هستند که ابتلا به سرطانهای کولورکتال را بیش از پیش تسهیل کردهاند.
گزارش GBD همچنین نشان میدهد که دو کشور استرالیا و نیوزیلند دارای بیشترین آمار تشخیص موارد مبتلا به سرطان هستند (که به دلیل تشخیص به موقع میباشد).
با این که آمار ابتلا به بدخیمیهای پوست، ریه و روده بزرگ در طی یک دهۀ اخیر افزایش هراسآوری داشته است، ولی پتانسیلی که در آینده برای پیشگیری از این بیماریها خواهیم داشت بسیار چشمگیر ارزیابی شده است. اقداماتی نظیر کنترل توزیع و مصرف تنباکو، نظارت بر رژیم غذایی و راهاندازی کمپینهای ارتقای سلامت از جمله مواردی است که میتوان برای پیشگیری از ابتلا به این بدخیمیهای مرتبط با سبک زندگی انجام داد.
مقاله مرتبط: ریسک فاکتورهای سرطان: تنباکو، نور خورشید
برخلاف آمار نگرانکننده قبلی، تعداد موارد ابتلا به سرطانهای معده و دهانه رحم در یک دهۀ اخیر کاهش یافته است. این دو سرطان، به ترتیب، در اثر ابتلا به عفونتهای میکروبی نظیر هلیکوباکتر پیلوری و پاپیلوما ویروس ایجاد میشوند.
با این حال، قسمت بد ماجرا متوجه حال بانوان است؛ چرا که جمعیت زنان در کشورهای کمتر توسعه یافته از برنامههای واکسیناسیون علیه پاپیلوما ویروس و برنامههای غربالگری محروم بوده و از همین رو در معرض خطر ۴ برابری برای ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند. سرطان دهانه رحم در کشورهای کمتر توسعه یافته، کشندهترین بدخیمی در بین زنان محسوب میشود. (توجه شود که کشندهترین، لزوماً شایعترین نیست).
با این که بیشترین موارد ابتلا به سرطان از کشورهای توسعه یافته گزارش میشوند، این کشورهای فقیر هستند که متحمل بیشترین آمار مرگ میباشند.