انتقال خون یک روش معمول پزشکی می‌باشد که خون اهدا شده به وسیله یک لوله باریک و به صورت داخل وریدی و از طریق بازو به بدن تزریق می‌شود.
این روش که به طور بالقوه باعث حفظ جان می‌شود؛ به جبران خون از دست رفته در طول عمل جراحی یا جراحت کمک می‌کند. انتقال خون همچنین در افرادی که به دلیل بیماری بدنشان در فرآیند خون‌سازی یا تولید بعضی از اجزای خونی دچار مشکل شده است، می‌تواند به درد بخورد.
انتقال خون معمولاً بدون هیچ گونه عارضه‌ای صورت می‌گیرد. اگر عارضه‌ای نیز به وجود بیاد، در اغلب مواقع خفیف خواهد بود.
چرا انتقال خون انجام می‌شود؟
افراد به چند دلیل به سراغ انتقال خون می‌روند. مانند جراحی، جراحت، بیماری و اختلالات خونی.
خون شامل چند جزء دارد که عبارتند از:
- گلبول‌های قرمز باعث اکسیژن‌رسانی و کمک به دفع محصولات زاید بدن می‌شوند.
- گلبول‌های سفید به بدن درد حمله به عفونت‌ها کمک می‌کند.
- پلاسما به بخش مایع خون گفته می‌شود.
- پلاکت نیز به به خون در لخته شدن مناسب کمک می‌کند.
انتقال خون اجزایی خونی که به آن نیاز داریم را تأمین می‌کند. بخش گلبول قرمز رایج‌ترین بخش برای انتقال می‌باشد. همچنین به غیر از انتقال جزء جزء می‌توان خون کامل را نیز انتقال داد که شامل همه بخش‌های خونی می‌شود ولی معمولاً این روش رایج نمی‌باشد.
محققان امروزه در حال توسعه بخش تولید خون مصنوعی می‌باشند. با این حال تاکنون هیچ جایگزینی برای خون پیدا نشده است.
خطرات انتقال خون
انتقال خون معمولاً یک روش ایمن معرفی می‌شود. اما با این حال باز احتمال بعضی از عارضه‌ها وجود دارد. عوارض خفیف و گاهی موارد موارد نادر شدید می‌توانند در حین انتقال، چند روز بعد و یا بعد از مدت‌ها بروز کنند.
بیشتر واکنش‌های معمول شامل واکنش‌های آلرژیک می‌شود که می‌توانند باعث کهیر، خارش و تب شوند.
عفونت خونی
بانک‌های خون اهداکنندگان خون را غربالگری کرده و خون‌های اهدا شده را برای کاهش خطر انتقال عفونت‌های مربوطه، مانند ایدز، هپاتیت B و C با وجود اینکه بسیار نادر می‌باشند، مورد آزمایش قرار می‌دهند.
مقاله مرتبط: آزمایش خون در آزمایشگاه مینیاتوری
آزمایش خون چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟ خودتان بخوانید!
دیگر واکنش‌های جدی
این واکنش‌ها با وجود اینکه نادر می‌باشند ولی باز هم دیده می‌شوند:
- واکنش ایمنی همولیتیک حاد. در این واکنش سیستم ایمنی بدن شما به سلولهای گلبول قرمز انتقال داده شده حمله می‌کند. این حمله به این دلیل اتفاق می‌افتد که نوع خون اهدایی با بدن فرد سازگاری خوبی نداشته و به همین دلیل سلولهایی که مورد حمله قرار می‌گیرند نوعی ماده به داخل خون فرد ترشح می‌کنند که باعث آسیب به کلیه فرد گیرنده می‌شود.
- واکنش همولیتیک تأخیری. این واکش نیز شبیه واکنش قبلی بوده ولی با سرعت پایین‌تری اتفاق می‌افتد. برای اینکه علائم اولیه این واکنش که کاهش سطح گلبول‌های قرمز خون است، به یک الی چهار هفته زمان نیاز است.
- بیماری پیوند علیه میزبان. در این عارضه، گلبول‌های سفید منتقل شده به مغز استخوان حمله می‌کنند. این بیماری معمولاً کشنده بوده و بیشتر در افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به شدت ضعیف شده، دیده می‌شود. مانند افرادی که برای لوسمی و لنفوما تحت درمان می‌باشند.
چگونه برای انتقال خون آماده شویم
خون شما قبل از اینکه به شما خونی تزریق شود، برای تعیین گروه خونی و RH مثبت یا منفی بودن، مورد آزمایش قرار می‌گیرد. خون اهدا شده برای تزریق به گیرنده باید با گروه خونی گیرنده سازگاری داشته باشد.
همچنین باید قبل از انتقال خون ، اگر قبلاً بدنتان نسبت به انتقال خون واکنش داده باشد، به مسئول آن اطلاع دهید.
چه انتظاری باید داشته باشید
انتقال خون معمولاً در بیمارستان‌ها، کلینیک برای بیماران سرپایی یا مطب دکتر صورت می‌گیرد. فرآیند انتقال معمولاً در حدود یک الی چهار ساعت و بسته به این که کدام بخش از خون و چه حجمی از آن تزریق می‌شود، طول می‌کشد.
قبل از انتقال
در بعضی از موارد، شما می‌توانید قبل از عمل جراحی که انتخابی باشد، برای خودتان خون اهدا کنید. اما بیشتر انتقال خون از خون‌هایی است که بقیه اهدا کرده‌اند. آزمایش تأیید سازگاری این اطمینان را به شما می‌دهد که شما خون درستی دریافت می‌کنید.
در طول انتقال
از طریق داخل وریدی (IV) با یک سوزن، خون وارد یکی از رگ‌های خونی شما خواهد شد. خون اهدایی در داخل یک کیسه پلاستیکی ذخیره شده است. شما در طول تزریق می‌توانید بنشینید یا اینکه دراز بکشید. این انتقال معمولاً یک الی چهار ساعت که بالا نیز گفته شد، طول می‌کشد.
یک پرستار در حین انتقال، وضعیت شما را تحت نظر دارد و فشار خون و دمای بدن و ضربان قلب را اندازه می‌گیرد. اگر هر کدام از عارضه‌های زیر پیش بیاد، سریعاً به پرستار اطلاع دهید:
- تنگی نفس
- لرز
- خارش غیر عادی
- درد در سینه یا پشت
- احساس ناراحتی
بعد از انتقال خون
مسیر داخل وریدی و سوزن برداشته خواهد شد. ممکن است در اطراف محلی که سوزن فرو رفته، کبودی به وجود بیاید که بعد از چند روز برطرف می‌شود. اگر در روزهای بعد از انتقال خون باز هم احساس درد در ناحیه پشت یا سینه بکنید یا اینکه دچار تنگی نفس شوید، سریعاً با مرکز ارائه دهنده خدمات درمانی تماس بگیرید.
نتایج
ممکن است شما به آزمایش‌های بیشتری برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه خون چگونه به بدن منتقل شود، نیاز داشته باشید. همچنین گاهی اوقات پزشک مربوطه برای تصمیم‌گیری نیاز به شمارش گلبول‌های قرمز خون نیز دارد.
در برخی از شرایط نیز فرد نیاز دارد تا بیش از یک بار انتقال خون صورت گیرد.
مقاله مرتبط: شمارش کامل سلولهای خونی (CBC)
راهکارهای خانگی جهت افزایش میزان هموگلوبین خون
