کاتالوگ مسیه – که گاهی اوقات فهرست اجرام مسیه هم خوانده میشود – یکی از سودمندترین ابزاری است که تا کنون برای علم ستارهشناسی توسعه داده شده است.
دستاورد: فهرست اجرام مسیه
تاریخ ثبت دستاورد: ۱۷۷۱
صاحب دستاورد: شارلز مسیه (Charles Messier)
در اواسط قرن هجدهم میلادی، ظاهر شدن دوبارۀ دنبالهدار هالی در آسمان، به اثبات تئوری نیوتن انجامید و در ادامه، موج جدیدی از علاقهمندی را به علم ستارهشناسی به راه انداخت. در همین دوره بود که ستارهشناس فرانسوی، شارلز مسیه، جستوجوی درازمدتی را در مورد دنبالهدارها آغاز نمود. او در نهایت موفق به کشف ۱۵ مورد از این دنبالهدارها گردید.
وی در روز ۲۸ام آگوست ۱۷۵۸، در حین کار بر روی جستوجوی دنبالهدارها، شیء مهآلود کوچکی را در صورت فلکی گاو (Taurus) مشاهده نمود. همین مسئله باعث شد که مسیه دفترچهای جداگانه برای این اجرام مهآلود – یا همان سحابی – اختصاص دهد، تا مبادا مشخصات مربوط به این اجرام با دنبالهدارها درآمیخته شود. این دفترچه (و اطلاعات داخل آن) امروزه به کاتالوگ مسیه (Messier Catalog) یا فهرست اجرام مسیه شهرت یافته است. تعدادی از دگرهستیها در ژرفای آسمان (Deep-sky objects) در این کاتالوگ به آنها اشاره شده، اغلب به عنوان اجرام مسیه شناخته میشوند.
اولین مورد از اجرام مسیه که وی موفق به مشاهدۀ آن گردید، مربوط به بقایای حاصل از انفجار یک ابرنواختر به نام سحابی خرچنگ (Crab Nebula) میشود. طی چند سال بعدی، مسیه و همکارانش فهرستی از ۱۱۰ سحابی، کهکشان و سایر خوشههای ستارهای آماده کردند.
امروزه، فهرست اجرام مسیه ابزار بسیار ارزشمندی برای ستارهشناسان تازهکار به شمار میآید. به واقع، ماراتون مسیه (Messier Marathon) نوعی آزمون ورودی برای افراد علاقهمند به ستارهشناسی محسوب میشود که مایل هستند در این عرصه فعالیت کنند. طرفداران دوآتشۀ ستارهشناسی سالهاست که به شبزندهداری برای مشاهدۀ هر ۱۱۰ مورد از اجرام مسیه شهرت پیدا کردهاند!
با این که میتوان طیف وسیعی از رنگهای موجود در بسیاری از این دگرهستیهای در ژرفای آسمان را در عکسها ظاهر نمود، ولی چشم انسان حساسیت کافی برای مشاهدۀ این قبیل رنگها را از طریق تلسکوپهای معمولی ندارد. شما میتوانید تصاویر کامل از اجرام مسیه را در وبسایت Sea Sky مشاهده کنید. این تصاویر در قالب سیاه و سفید ارائه شدهاند تا کمترین تفاوت را با تصویری که از دریچۀ تلسکوب مشاهده میشود، داشته باشند.
دکتر مجازی در نظر دارد در آینده، فهرست اجرام مسیه (به همراه مشخصات آنها) را به صورت جداگانه در اختیار علاقهمندان قرار دهد.
دستاوردهای عظیم (۲): قوانین کپلر
دستاوردهای عظیم (۳): قوانین سقوط آزاد
دستاوردهای عظیم (۴): فشارسنج جیوهای
دستاوردهای عظیم (۵): قانون شکست نور یا قانون اسنل
دستاوردهای عظیم (۶): گردش خون در بدن انسان
دستاوردهای عظیم (۷): تولید خودبخودی
دستاوردهای عظیم (۸): شناسایی منشأ فسیلها
دستاوردهای عظیم (۹): ساعتهای آونگی
دستاوردهای عظیم (۱۰): قانون بویل درباره گاز ایده آل
دستاوردهای عظیم (۱۱): قوانین حرکت نیوتون
دستاوردهای عظیم (۱۲): لیوان لِیدن
دستاوردهای عظیم (۱۳): کشف اتمسفر ونوس
دستاوردهای عظیم (۱۴): کشف اکسیژن
دستاوردهای عظیم (۱۵): شناسایی اورانوس
دستاوردهای عظیم (۱۷): شناسایی اشعهی فروسرخ
دستاوردهای عظیم (۱۸): تبادلات فلسفی در جامعه سلطنتی
دستاوردهای عظیم (۱۹): کشف سلول توسط رابرت هوک
دستاوردهای عظیم (۲۰): قانون بقای جرم
دستاوردهای عظیم (۲۱): الکترومغناطیس
دستاوردهای عظیم (۲۲): کشف طیف مرئی توسط آیزاک نیوتن
دستاوردهای عظیم (۲۳): محاسبه سرعت نور توسط اوله رومر
دستاوردهای عظیم (۲۴): کشف گرمای نهان توسط جوزف بلک