هانائوکا سیشو اولین فرد در تاریخ است که توانسته عمل جراحی موفقیتآمیزی را تحت بیهوشی عمومی انجام دهد.
نام دستاورد: بیهوشی عمومی
تاریخ ثبت دستاورد: ۱۷۹۶
دستاورنده: هانائوکا سیشو (Hanaoka Seishu)
سیشو در ۲۳ام اکتبر سال ۱۷۶۰، در حوالی واکایامای ژاپن متولد شد. دورۀ زمانی که وی در آن متولد شده، دوره ادو (Edo period) نام دارد. در آن دوران، فرهنگ اربابرعیتی در ژاپن رواج داشت و حکومتی نظامی و دیکتاتوری به نام “شوگونسالاری توکوگاوا” (Tokugawa shoguante) در این کشور حکمرانی میکرد. رهبر شوگونسالاری، حکمرانی نظامی بود که “شوگان” (shogun) خطاب میشد.
به دلیل قوانین انزواطلبانۀ حکومت، تمامی اتباع بیگانه از ژاپن اخراج شده بودند و کشور هیچگونه ارتباطی با سایر ملل، به جز هلند، نداشت. تاجران هلندی، که تنها اجازۀ ورود به ناگاساکی را داشتند، ژاپنیها را با طب و جراحی غربی آشنا نمودند. حقیقت ماجرا این است که طب غربی تنها یکی از رشتههایی بود که در کنار هم، حوزۀ مطالعاتی بزرگی به نام رانگاکو (Rangaku) را تشکیل میدادند. رانگاکو در لغت ژاپنی به معنای “مطالعات هلندی” یا “آموزش هلندی” است.
هانائوکا سیشو از ۲۲ تا ۲۵ سالگی، در شهر کیوتو به تحصیل در رشتۀ پزشکی اشتغال داشت. وی پس از اتمام تحصیل، در سال ۱۷۸۵، فعالیت حرفهای خود را به عنوان جراح در واکایاما آغاز نمود.
سیشو با این که در کیوتو طب غربی خوانده بود، ولی این طب چینی بود که وی را به دستاوردی نائل نمود که امروزه شهرت خود را مدیون آن است.
در دوران حیات سیشو، طب چینی محبوبتر از همتای غربیاش بود. هانائوکا سیشو در جریان مطالعات خود بر روی طب غربی، به افسانهای از یک جراح چینی به نام هوآ توئو (Hua Tuo) برخورد نمود که گفته میشد در جراحیهای خود از نوعی ماده بیهوش کننده استفاده میکرده است.
سیشو از همین داستانها الهام گرفت و با جدیت فراوان روی ساخت بیهوش کننده مخصوص خود کار کرد. این ماده بیهوش کننده سوسنسان (Tsusensan) نام داشت و به صورت یک نوشیدنی گرم برای بیمار تجویز میشد. این نوشیدنی خاصیت خواب آوری داشت و بیمار را به مدت یک روز کامل وارد خواب بسیار عمیقی میکرد.
مقاله مرتبط: بیهوش کنندههای عمومی کارهایی بیش از بیهوش کردن انجام میدهند
سیشو با توسعۀ این بیهوش کننده توانست به درمان طیف وسیعی از ناتوانیها اقدام کرده و عملهای جراحی به مراتب جدیتری را نسبت به گذشته انجام دهد. آنطور که تومیو اوگاتا (Tomio Ogata) در نوشتههای خود آورده، هانائوکا سیشو قادر به رسیدگی و مداوای آسیبهایی از جمله جراحت، تروما، التهاب، زخم، بدشکلی و تومورهایی مانند سرطان بوده است. او علاوه بر این، جراحی پلاستیک و قطع عضو نیز انجام میداد. با این حال، برجستهترین بخش از کارنامۀ حرفهای وی به خارجسازی تودههای مربوط به سرطان سینه اختصاص دارد. گفته میشود او ۱۵۰ مورد تومور از افراد مبتلا به سرطان سینه خارج نموده، ولی مشخص نیست آیا تمام این بیماران واقعاً مبتلا به بدخیمی سینه بودهاند، یا خیر.
او اولین عمل جراحی خارجسازی تومور را در سال ۱۸۰۵ و بر روی زنی ۶۰ ساله انجام داد که به سرطان سینه مبتلا بود. این عمل با موفقیت انجام شد. گفته میشود بیمار نیز پس از خارجسازی تومور، تماماً بهبود یافت. این موفقیت موجب شد هانائوکا سیشو جراحی را با قاطعیت بیشتری به بیماران خود توصیه نماید.
روشهای تحولآمیز هانائوکا سیشو در زمینهی جراحی موجب شد او در ژاپن شهرت ویژهای کسب نماید. او به قدری شهرت پیدا کرده بود که تحسین پزشکان مطرح آن دوره، از جمله سوگیتا گنپاکو (Sugita Genpaku) برانگیخت و الهامبخش آنان شد. سوگیتا گنپاکو بنیانگذار آموزش هلندی و طب غربی در ژاپن است.
سیشو دانش خود را از نحوهی انجام دادن اعمال جراحی، به عنوان یک راز حفظ نمود و آن را تنها با دانشجویان خود در میان گذاشت. با وجود این حجم از محافظهکاری، ذرهای از شهرت وی کم نشد. پس از اصلاحات میجی در سال ۱۸۶۸، دانش و تجریبات هانائوکا سیشو عمومیت بیشتری پیدا کرد.
با این که در ادامه، انواع و اقسام بیهوش کنندهها توسط دانشمندان ساخته شد، ولی هانائوکا سیشو یک نوآور در این حیطه به حساب میآید. ساخت بیهوش کننده عمومی توسط به بعدها به توسعۀ بیهوش کننده اتری در ایالات متحده انجامید.