تا انتهای این عنوان، مغز شما ۲۰ بار تمرکز خود را جابجا کرده است!
آیا متوجه این قضیه شده اید؟!
به نظر می‌رسد که هر کسی یک تصویر مداوم ساده‌ای از دنیای اطراف خود دارد. عصب شناسانی که ادراک را مورد بررسی قرار داده اند، به این نتیجه رسیده اند که در حقیقت مغز ما با سرعت بسیار زیادی؛ یعنی ۴ بار در ثانیه، برای جابجایی تمرکز اقدام می‌کند.
توجه کردن نیازمند این است که مغزمان، تمرکز را با فعالیت‌هایی که به آگاهی بالاتری نیاز دارند، به تعادل برساند. برای فهم درست این قضیه، اینگونه فرض کنید که ادراک ما مانند یک فیلم قدیمی عمل می‌کند که به طور مداوم و سریع‌تر از یک چشم به هم زدن، از یک قاب به قاب دیگر جابجا می‌شود.
مطالعات جدید نوسانات فعالیت‌های عصبی را با تمرکز مرتبط می‌داند و ما را وا می‌دارد تا در مورد نحوه‌ی درک‌مان از دنیا، نحوه تنظیم عملکرد مغز پریمات‌ها و بعضی وقت‌ها شکست این فعالیت‌ها، دوباره فکر کنیم. این مطالعات ما را برای مقابله با چشم انداز‌های گیج کننده افزاینده آماده می‌کند.
Sabine Kastner روان شناسی از موسسه علوم اعصاب Princeton آمریکا می‌گوید:
تجربیات ذهنی ما از دنیای بصری خیالی باطل است. ادراک ما غیر مداوم است که به صورت ریتمیک به شکل پنجره‌های کوتاه مدت، قابل افزایش یا کاهش است.
مطالعات Kastner در مورد تناوبات عصبی و تمرکز، به ایجاد شواهد در حال رشدی منجر شده است. این شواهدات حاکی از این است که مغز ما با ویرایش محرکات کوچک، در ایجاد درکی یکپارچه از محیط اطرافمان، نقش دارد.
اطلاعات ما در مورد نوسانات مغزی، از زمان ثبت ریتم الکتروشیمیایی سیستم عصبی بوده است.
علاوه بر ارتباط دادن امواج خاصی از مغز با وضعیت‌های مختلف هوشیاری، هنوز به مطالعات بیشتری در مورد طبیعت این امواج نیاز داریم.
بیشتر بخوانید: امواج مغزی پیشگوی تمرکز و توجه در کلاس!
Kastner معتقد است ما می‌توانیم برای اولین بار ریتم‌های مغزی را لحظه به لحظه به رفتارمان مرتبط کنیم.
Kastner و همکارانش آزمایشات متعددی را که هم شامل انسان و هم سایر پریمات‌ها بود، انجام دادند تا این پارادوکس را که چگونه جریان مداوم تمرکز منجر به ایجاد تصویری در میان چشم انداز‌های در حال تغییر می‌شود، در یابند.
محققان با آموزش به میمون ماکاک، او را وادار کردند که به یک علامت پاسخ دهد و سپس فعالیت‌های مغزی او را ثبت کردند. آن‌ها گروهی از امواج مغزی را که نشان دهنده‌ی فعل و انفعالات بین بخش‌های مختلف عصبی می‌باشد، ترسیم کردند.
این مطالعه به محققان اجازه داد ویژگی‌های ریتمیک تمرکز را به بخش‌های خاصی از مغز میمون ماکاک؛ یعنی شبکه پیشانی آهیانه‌ای (فرونتوپریتال) نسبت دهند.
این خود به تنهایی اصلا جالب نیست. نقش این بخش مغز در مورد اطلاعات بینایی به خوبی سازمان یافته است و آن را به یک بخش پویا طبیعی برای مطالعات تبدیل کرده است. ولی یافته‌ها در مورد این که چگونه نوسانات امواج مغزی می‌تواند به تغییر در محیط مربوط باشد، هنوز زیاد موفق نبوده است.
شواهد حاکی از این است که تغییرات در محیط اطراف ما مسئول ایجاد این ریتم‌ها نیست؛ بلکه شبکه پیشانی آهیانه‌ای خود ایجاد کننده این ریتم‌ها است.
مانند این است که مغز مثل یک دوربین قدیمی به شکل جداگانه روی تصاویر لحظه‌ای متمرکز می‌شود و سپس آن‌ها را به هم وصل کرده و به شکل یک صحنه کامل در می‌آورد.
محل‌ها و زمان‌های تغییر این الگو‌ها در امواج مغزی میمون، جزئیاتی را در مورد ماهیت این شبکه‌های نوسانی آشکار کرده است و این عقیده تازه ظهور یافته را که مغز تحریکات بسیار زیادی را دریافت می‌کند، تقویت کرده است.
علاوه بر این نتایج نشان می‌دهد که متد نمونه برداری، شکلی از فعالیت مغز در پریمات‌ها می‌باشد.
جایی که بیشتر محققان مطالعه‌شان را با فقط با مطالعه میمون ماکاک به پایان رسانده اند، Kastner یک پله فرا‌تر گذاشته است تا این مطالعات را در انسان بازسازی کند.
بیشتر بخوانید: ماندگاری خاطرات با چسب مغز افزایش می‌یابد
Kastner با مشارکت Berkeley و عصب شناس Robert Knight و سایر اعضای تیمش، از ۱۵ بیمار که تحت درمان صرع بودند، بهره گرفته اند و به کمک ردیاب‌های تشخیصی الگو‌های امواج مشابه مغزی را درطی زمان تمرکز مورد مطالعه قرار داده اند.
به طور قطع، این تاثیرات قابل توجه آشکار شد.
نخستین محقق در زمینه مطالعه میمون ماکاک، عصب شناس Ian Fiebelkorn می‌گوید:
ما به این فرض اعتقاد داریم که نتیجه‌ای که درمورد جابجایی تمرکز در مطالعه میمون به آن دست می‌یابیم، در مورد انسان نیز می‌تواند صادق باشد؛ ولی این قضیه هنوز به دقت مورد مطالعه قرار نگرفته است.
با توجه به شواهد موجود، بخشی از مغزمان که مسئول متمرکز کردن توجه‌مان بر روی فعالیت‌های خاصی است، به طور مداوم در حال تغییر و جابجایی تمرکز است و ۴ بار در ثانیه جریان این محرکات قطع می‌شود.
این قضیه برای بار اول منطقی به نظر نمی‌رسد. چرا توجه‌مان را فقط به یک چیز متمرکز نکنیم؟ این می‌تواند نشان دهنده‌ی نیاز مداوم برای بررسی خطر باشد.
Fiebelkorn می‌گوید:
شما این فرصت را دارید که هر ۲۵۰ میلی ثانیه برای جابجایی تمرکز خود اقدام کنید. مغز شما نمی‌خواهد که روی هر چیزی بیش از حد قفل کند. به نظر می‌رسد که داشتن این فرصت برای بررسی محیط اطراف‌تان یک تکاملی سودمند است.
محققان به پیامد‌های پزشکی تحقیقات خود نمی‌اندیشند.
ولی در دنیایی که بطور افزاینده‌ای به توجه ما نیاز دارد، مطالعه‌ای که به طور اساسی نشان دهد تمرکز ما چگونه عمل می‌کند، به شکل گسترده‌ای مهم خواهد بود.
