تراکوما چیست؟ (بخش اول: بررسی نشانه‌ها و مراحل مختلف بیماری)

تراکوما نوعی عفونت باکتریایی است که چشم‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری مسری است و از طریق تماس فرد با بیمار و یا اشیا آلوده حاصل شود. در ابتدا، ممکن است علائمی نظیر خارش و سوزش ملایم در چشم یا پلک‌ها ایجاد کند، خشکی چشم و تورم پلک‌ها نیز از علائم رایج آین عارضه می‌باشند.
تراکومای درمان نشده می‌تواند به کوری منجر شود.

این بیماری یکی از شایع‌ترین علل کوری در سراسر دنیا می‌باشد که معمولا به‌سادگی قابل پیش‌گیری است. سازمان جهانی سلامت تخمین زده‌است سالانه نزدیک به ۶میلیون نفر به علت تراکوما کور می‌شوند که این اتفاق اغلب در مناطق محروم آفریقا رخ می‌دهد. درمان مناسب و زودهنگام می‌تواند به جلوگیری از مشکلات وخیم تراکوما منجر شود.

نشانه‌های تراکوما

علائم و نشانه‌های تراکوما که معمولاً هردو چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهند عبارت‌اند از:

• احساس خارش، سوزش و درد در ناحیه چشم و پلک
• تورم پلک‌ها
• حساسیت به نور یا فوتوفوبیا (photophobia)
• خروج ترشحات موکوسی و دربرخی موارد، چرکی از چشم‌ها

ابتلا به این بیماری در سنین پایین بسیار شایع است اما به‌علت پیشرفت آهسته‌ی آن، نشانه‌ها معمولاً تا سنین بزرگسالی ظاهر نمی‌شوند.

مراحل مختلف بیماری

سازمان سلامت جهانی، پیشرفت این بیماری را در ۵مرحله تقسیم‌بندی می‌کند:

1. التهابی – فولیکولار: نخستین مرحله‌ی بیماری، شامل ظهور تعدادی برآمدگی کوچک فولیکولی شامل لنفوسیت‌ها در سطح داخلی پلک بالایی (ملتحمه) است.
2. التهابی – شدید: در این مرحله، پلک بسیار عفونی می‌شود؛ افزایش ضخامت و تورم پلک نیز از سایر علائم این مرحله است.
3. زخمی شدن پلک: با درمان نشدن عفونت در مراحل بالا، زخم‌هایی در سطح پلک‌ها ایجاد می‌شوند؛ این زخم‌ها معمولا به شکل خطوطی سفید ظاهر می‌شوند. جابه‌جایی و کج شدن پلک بالا که می‌تواند منجر به انتروپیون شود از سایر مشکلات ایجادشده است.
4. رشد درونی مژه (تریکیازیس): با ادامه یافتن زخم در سطح پلک‌ها و تغییر شکل آن‌ها، خطوط مژه‌ها به سمت داخل چشم برمی‌گردند و موجب خراشیدن سطح چشم می‌شوند.
5. کدر شدن قرنیه: آلوده شدن قرنیه معمولاً به دنبال درمان نشدن عفونت سطح داخلی پلک‌ها و بازگشت مژه‌ها به سطح درونی رخ می‌دهد.

تمام نشانه‌های این بیماری بیشتر در پلک بالا ظاهر می‌شوند؛ در انواع پیشرفته‌ی آن، پلک پایین نیز می‌تواند ضخیم و عفونی شود. هم‌چنین، عفونی شدن غدد چشم نظیر غدد اشکی یا لاکریمال، می‌تواند منجر به خشکی شدید و تشدید عفونت شود.

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

درصورتی که چشم کودک شما با تورم یا خارش همراه است – خصوصاً اگر درمناطقی زندگی می‌کنید که که تراکوما رایج است – توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید.
این عارضه کاملاً واگیردار است و درصورت اقدام به درمان سریع، احتمال بهبود بیماری و جلوگیری از مشکلات بیشتر، بسیار بالاتر است