انتشار این مقاله


اختلال تجزیه هویت (DID) یا شخصیت چند گانه چیست؟

در اختلال تجزیه هویت شخصیت فرد چند تکه شده و در اثر عوامل استرس زا این شخصیت‌ها جای خود را به یکدیگر می‌دهند.

اختلال تجزیه هویت، که قبلا اختلال شخصیت چندگانه نامیده می‌شد، وضعیتی است که هویت فرد به دو یا چند حالت شخصیت متمایز تقسیم می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری نادر اغلب قربانی سوء استفاده شدید می‌شوند.

تعریف

اختلال تجزیه هویت (DID) یک اختلال شدید است که در آن دو یا چند هویت مجزا و حالات شخصیتی در فرد وجود دارد و به تناوب کنترل فرد را در دست می‌گیرند. بعضی افراد این حالت را به عنوان یک تجربه‌ی تسخیر و جن زدگی توصیف می‌کنند. فرد از دست دادن حافظه را نیز تجربه می‌کند که شدیدتر از آن است که به عنوان یک فراموشی عادی توجیه شود.

DID اختلالی است که با تکه تکه شدن هویت فرد مشخص می‌شود، نه به وجود آمدن شخصیت‌های جداگانه. این اختلال تجزیه هویت ناشی از اثرات مستقیم روان شناختی یک ماده یا یک وضعیت عمومی پزشکی نیست. تا سال ۱۹۹۴ DID تحت عنوان اختلال شخصیت چندگانه نام گذاری می‌شد، ولی پس از این تاریخ نام بیماری تغییر کرد تا معنی آن بهتر منعکس شود، بدین معنی که به جای گسترش، رشد یا هویت‌های جداگانه به عنوان تقسیم شدن هویت شناخته شود. همانطور که میزان گزارش این اختلال کمیاب شایع‌تر شد، تشخیص در مورد آن بحث برانگیز‌تر گردید.

عده‌ای معتقدند که به دلیل این که بیماران DID به راحتی هیپنوتیزم می‌شوند، علائم آن‌ها مشکلات ناشی از درمان است، به این معنی که در پاسخ به درمان پزشکان پدید می‌آید. اما مطالعات تصویربرداری مغزی، در برخی از بیماران، انتقال هویت را تأیید کرده است.

اختلال تجزیه هویت نشان دهنده‌ی شکست در ادغام جنبه‌های مختلف هویت، حافظه، و آگاهی در یک فرد چند بعدی است. معمولا هویت اولیه نام فردی را به عهده می‌گیرد و منفعل، وابسته، گناهکار و افسرده است. هنگامی که شخص تحت کنترل قرار می‌گیرد، هر شخصیت یا تغییری، ممکن است تجربه شود به طوری که دارای یک پیشینه ‌ی، تصویر و هویت متمایز است. ویژگی‌های تغییر یافته شامل نام، سن و جنسیت، واژگان، دانش عمومی و حالت خلقی غالب که با هویت اولیه در مغایرت است. شرایط خاص یا عوامل استرس زا ممکن است سبب ایجاد یک تغییر خاص شود. هویت‌های مختلف ممکن است معلومات دیگر هویت‌ها را انکار کنند، از یک دیگر انتقاد کنند یا کاملا با هم در تضاد باشند.

هویت‌های تسخیر شده اغلب به عنوان رفتارهایی ظاهر می‌شود که گویی یک روح یا موجودات فراطبیعی دیگر کنترل این شخص را در دست گرفته است. در سراسر جهان بسیاری از حالات تسخیری قسمتی طبیعی از فرهنگ یا تمرین معنوی هستند؛ این حالات تسخیری زمانی که ناخواسته باشند، باعث اختلال یا پریشانی می‌شوند که به عنوان بخشی از یک عمل فرهنگی یا مذهبی پذیرفته نمی‌باشند.

علائم

برای تشخیص اختلال تجزیه هویت باید معیارهای زیر باید در فرد مشاهده شود.

شخص، دو یا چند هویت مجزا یا حالت‌های شخصیتی را تجربه کند (که هر کدام الگوی مخصوص خود در درک، ارتباط و تفکر در مورد محیط و خود را داشته باشد). بعضی از فرهنگ‌ها این حالت را تحت عنوان تسخیر یا جن زدگی توصیف می‌کنند.

اختلال تجزیه هویت شامل تغییر در احساس فردی، احساس کفالت فردی، تغییر در رفتار، آگاهی، حافظه، ادراک، شناخت، و عملکرد حرکتی است.

شکاف‌های مکرر در خاطرات شخصی گذشته فرد، از جمله خاطره‌ی افراد، مکان‌ها و حوادث، در هر دو زمان گذشته دور و نزدیک دیده می‌شود. این شکاف‌های مکرر با فراموشی عادی هم خوانی ندارند.

این علائم باعث ایجاد ناراحتی یا اختلال شدید بالینی در زمینه‌های اجتماعی، شغلی و یا دیگر فعالیت‌های مهم فرد می‌شود.

هویت‌های خاص ممکن است در شرایط خاص ظاهر شوند. انتقال از یک هویت به دیگری اغلب ناشی از استرس روحی و اجتماعی است. در موارد اختلال تجزیه هویت تسخیری، اطرافیان به طور آشکار هويت‌های متناوب را در فرد مشاهده می‌کنند. در موارد غیر تسخیری، اکثر افراد به طور آشکار تغییر هویت خود را برای مدت زمان طولانی نشان نمی‌دهند.

افراد مبتلا به DID ممکن است احساس کنند که به طور ناگهانی تسلط خود را بر صحبت کردن و حرکات خود از دست می‌دهند. ممکن است صداهایی مثل صدای کودک یا صدای قدرت روحانی بشنوند و در برخی موارد این صداها با جریان چندگانه‌ای از اندیشه، که فرد کنترلی بر روی آن ندارند، همراه است. همچنین فرد ممکن است تکانه‌هایی ناگهانی یا احساسات قویی را تجربه کند به گونه‌ای که هیچ احساس کنترل و مالکیتی روی آن‌ها نداشته باشد. افراد ممکن است بیان کنند که ناگهان بدنشان احساس متفاوتی( مانند یک کودک کوچک، عظیم و عضلانی) داشته و یا قبل از برگشتن به حالت اولیه تغییر ناگهانی در نگرش یا برتری شخصی را تجربه کنند.

گاهی اوقاتDID  با تجربه‌ی  از خود بی خود شدن همراه است، به این صورت که فرد تصور می‌کند که مسافرت کرده است، اما هیچ خاطره‌ای از این تجربه ندارند. افراد از نظر آگاهی درباره فراموشی خود متفاوت‌اند و حداقل نشانه‌های یادآوری در افراد مبتلا بهDID  رایج است. حتی زمانی که زوال حافظه آشکار و برای دیگران ناراحت کننده است.

بیش از ۷۰ درصد از افراد مبتلا به DID اقدام به خودکشی می‌کنند و رفتارهای خودآزاری در این افراد رایج است. برای بهبود کیفیت زندگی فرد و جلوگیری از تلاش‌ به خودکشی پروسه درمان حیاتی است.

علت شناسی

علت بروز بیماری در برخی افراد شناخته نشده است، اما آن‌ها اغلب تجربه سوء استفاده‌های شدید جسمی و جنسی را، خصوصا در دوران کودکی، گزارش کرده‎‌اند. در میان افراد مبتلا به DID  در ایالات متحده آمریکا، کانادا و اروپا، حدود ۹۰ درصد افراد سوء استفاده در دوران کودکی را تجربه کرده‌اند.

اختلال ممکن است در هر سنی آشکار شود. افراد مبتلا به DID ممکن است نشانه‌های پس از آسیب( کابوس، بازگشت به گذشته و پاسخهای شگفت انگیز) یا اختلال استرس پس از سانحه داشته باشند. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که DID در میان بستگان نزدیک  بیولوژیکی افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، نسبت به افراد معمول جامعه، شایع‌تر است. هرچه شیوع این اختلال به ندرت گزارش شده بیشترمی‌شود، تشخیص آن نیز بحث برانگیزتر می‌شود. بعضی معتقدند که بیماران DID بسیار قابل شناسایی هستند، علائم آن‌ها حداقل تا حدی مشکلات ناشی از درمان است – به این معنی که آن‌ها توسط تفحص پزشکانشان شدید‌تر می‌شوند. با این حال، مطالعات تصویربرداری از مغز، انتقال هویت را تایید کرده است.

درمان

درمان اولیه DID روان درمانی طولانی مدت است که هدف آن تفکیک شخصیت‌های مختلف و ترکیب آن‌ها با یکدیگر است. درمان‌های دیگر شامل درمان شناختی و خلاقانه است. اگرچه هیچ دارویی وجود ندارد که به طور مشخص این اختلال را درمان کند، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب یا آرام بخش‌ها برای کمک به کنترل علائم روانی مرتبط با بیماری تجویز می‌شوند. با درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا بهDID  بهبود توانایی در زندگی حرفه‌ای و شخصی خود را احساس می‌کنند.

زهرا اکبرزاده


نمایش دیدگاه ها (1)
  1. سلام خوبی // من دوشخصیتی همزمان فعال هستم // ممنون که کمک می کنید خودم بهتر بشناسم // درتلاش برای درمان هستم // ممنون می شم راهنماییمون کنید //

دیدگاهتان را بنویسید