با اینکه افسردگی و چاقی در اکثر موارد همراه همدیگر اتفاق میافتند اما تمییز این دو از هم کار بسیار دشواری است.
افسردگی چاقی هردو از معضلات جهانی سلامت به حساب میآیند. با توجه به تحقیقات انجام شده در گذشته، این دو مورد سالانه خسارتهای تریلیونی به جهان وارد میکنند.
تحقیقات انجام گرفته در گذشته نشان داده است که افسردگی در اکثر مواقع در افرادی که اضافه وزن داشته و یا چاق اند اتفاق میافتد. اما با این حال محققان نتوانستهاند با قاطعیت چاقی را عامل افسردگی بدانند زیرا فاکتورهای عامل بسیاری در ایجاد افسردگی دخیل خواهند بود.
به عنوان مثال چاقی یک ریسک فاکتور مهم برای بسیاری از شرایط است بنابراین در شرایط مختلف میتواند با مختل کردن سایر عوامل موثر در سلامتی، منجر به بروز افسردگی شود. منظور از بیان این جمله این است که چاقی همواره تنها عامل دخیل در بروز افسردگی نخواهد بود.
بعضی از محققان معتقدند که شاید این ارتباط برعکس باشد بدین معنا که افسردگی عامل چاقی است! اما بعضی دیگر میگویند که وجود هریک از دو عامل تقویت کنندهی دیگری خواهد بود به عنوان مثال چاقی میتواند باعث شود که افسردگی خیلی زودتر از انتظار بروز کند و به محض اینکه علایم افسردگی بروز کرد فرد علاقه به ورزش و تحرک را از دست داده و روز به روز چاقتر خواهد شد.
بازبینی رابطهی چاقی و افسردگی:
همانطور که اشاره شد چاقی و افسردگی هردو از عوامل مهم تهدید کنندهی سلامتی بوده که زندگی میلیونها نفر را در جهان تحت تاثیر قرار دادهاند.
دکتر جس تریل میگوید:
همهی ما به وجود رابطه بین افسردگی و چاقی پی بردهایم اما هنوز نمیتوانیم با قاطعیت بگوییم که چاقی عامل بروز افسردگی است و یا برعکس افسردگی عامل ایجاد چاقیست. علاوه بر این مشکل دیگری نیز وجود دارد که باید دربارهی آن مطالعات فراوانی انجام شود و آن هم این است که آیا اضافه وزن به تنهایی سبب بروز افسردگی میشود و یا عوامل دیگر نیز دخیل اند.
برای کشف ارتباط دقیق بین این دو مورد محققان آزمایشی انجام دادند که در آن با توجه به BMI ( شاخص تودهی بدنی) بالای فرد میزان ریسک درگیری او را با افسردگی سنجیدند. در این آزمایش تنها بر روی شاخص تودهی بدنی تمرکز کرده و سایر موارد تهدید کنندهی سلامتی در نظر گرفته نشد.
محققان نتایج ژنتیکی و پزشکی ۴۸/۰۰۰ نفر مبتلا به افسردگی را با ۲۹۰/۰۰۰ فرد سالم مقایسه کردند و نتایج مربوطه را ثبت کردند.
آیا اثرات روانشناسی نقشی دارد؟
همان طور که انتظار میرفت افراد با BMI بالا بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی بودند. این ارتباط در زنان بیشتر از مردان قابل توجه بود بدین معنا که ریسک ابتلای زنان با BMI بالا به افسردگی ۲۱% و در مردان این عدد ۸% بدست آمد.
محققان با جداسازی افرادی که دارای ژنهای مستعد کنندهی چاقی بودند از آنها که فاقد این ژنها بوده اما به مشکلات متابولیکی مانند دیابت مبتلا بودند توانستند جنبهی روانشناسی چاقی را متوجه شوند.
محققان با کشف جنبهی روانشناسی چاقی متوجه شدند که عوامل متعددی در ایجاد چاقی نقش دارند مانند مرتبهی اجتماعی-اقتصادی، میزان مصرف الکل و فعالیتهای فیزیکی.
در طی این آزمایش مشخص شد که افرادی که دچار مشکلات متابولیکی میشوند همانند افراد دارای ژنهای مستعد کنندهی چاقی، به یک میزان در معرض ابتلا به افسردگی هستند که این نتیجهی بدست آمده در زنان بسیار بارزتر از مردان بود.
دکتر جس تریل میگوید:
نتایج بدست آمده از تحقیقات انجام گرفته نشان میدهد که اثرات روانشناسی ناشی از چاقی بیشترین و مهمترین عامل در بروز افسردگی خواهد بود.
بنابراین با اصلاح سبک زندگی این افراد میتوان از شدت یافتن افسردگی جلوگیری کرد.
با اینکه با انجام تحقیقات بسیار نتایج فوقالعادهای بدست آمد اما باز هم ارتباط بین چاقی و افسردگی به طور قطع مشخص نشده و نیازمند مطالعات بسیاری خواهد بود.
افسردگی و چاقی هردو تاثیر بسیار زیادی بر فرد و جامعه داشته و بنابر وجود این اهمیت مطالعه و تلاش بسیار برای فهمیدن ارتباط بین این دو لازم است.