انتشار این مقاله


تمدن به تکامل انسان شکل داده است

در مدتی کوتاه، ژنوم انسان تغییرات زیادی پیدا کرده است. محققان فکر می‌کنند که این تغییرات به واسطه‌ی تمدن انسانی ایجاد شده است.

آیا انسان‌ها همچنان در حال تکامل اند؟ چون معمولاً چند نسل باید بیاید و برود تا بتوان اثرات تکامل را دید، پاسخ به این سؤال سخت است. با این حال، دو مطالعه‌ی ژنتیکی جدید، تغییراتی در DNA آشکار کرده است که در طی چند هزار سال اخیر رخ داده‌اند. این یافته‌ها پیشنهاد می‌کند که سبک زندگی مدرن اخیراً به تکامل ما شکل داده است، و احتمالاً این کار همچنان ادامه دارد.

در مدتی کوتاه، ژنوم انسان تغییرات زیادی پیدا کرده است. محققان فکر می‌کنند که این تغییرات به واسطه‌ی تمدن انسانی ایجاد شده است.

هر دو مطالعه‌ی مذکور، به دنبال شواهد تکاملی بودند که چند توالی DNA را به دیگر توالی‌ها ترجیح داده است؛ پروسه‌ای که انتخاب نام دارد. ایرانا موروزوا از دانشگاه زوریخ و همکارانش ژنوم ۱۵۰ اروپایی را بین ۵۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال قبل با ۳۰۵ اروپایی مدرن که از نسل آن‌ها بودند، مقایسه کردند. این کار به محققان اجازه داد تا فرآیندهای مختلفی را که تکامل در این ۶۰۰۰ سال گذشته روی این اروپایی‌ها انجام داده است شناسایی نمایند.

این تیم تغییراتی را در روند متابولیزه کردن کربوهیدارت‌ها پیدا کردند. موروزوا پیشنهاد می‌کند که این تغییرات همزمان با انتقال جوامع شکارچی-گرآورنده به کشاورز شکل گرفته که از رژیم غذایی گوشتی به نشاسته تغییر یافته است. به نظر او متابولیسم انسان همین الان هم در حال تکامل است و شاید هزاران سال هم ادامه پیدا کند. “به نظر نمی‌آید که ما به طور کامل خودمان را با این شرایط وفق داده باشیم”.

شواهدی مبنی بر تغییرات تکاملی در برخی جنبه‌های سیستم ایمنی هم وجود دارد. معلوم نیست که نقش این تغییرات چه بوده، ولی می‌تواند پاسخ ما به قرار گرفتن در معرض بیماری‌های جدید در ۶۰۰۰ سال پیش باشد؛ وقتی مردم بیشتر در جاهای شلوغ‌تر زندگی کردند و قسمت بیشتری از روز خود را با احشام سپری می‌نمودند.

دو فرآیند وجود دارد کمترین تغییرات تکاملی را در طول این مدت نشان می‌دهند. چگونگی شکل‌گیری سلول‌های تخم و نیرومندسازی (potentiation) طولانی مدت، پروسه‌ای که در آن مغز برای یادگیری ارتباطات معمولی را نیرومند می‌سازد، این دو فرآیند هستند. به نظر می‌آید هر دوی این فرآیندها در برابر تغییرات محافظت شده است.

در مطالعه‌ی دوم، فرناندو راکیمو از دانشگاه کپنهاگن و همکارانش راه جدیدی برای تشخیص انتخاب در ژنوم انسان‌ها مدرن توسعه داده ؛ حتی وقتی که جمعیت نیای آن‌ها تقسیم شده و در طول تاریخ ادغام شده است.

اکتشاف این که واریانت ژنی SCC45A2، مؤثر بر رنگ پوست و چشم، در اروپائیان اولیه معمولتر شده است. این یافته مطرح می‌کند که ژن مذکور در تکامل پوست روشن‌تر نقش دارد که به نظر محققان در ۱۰,۰۰۰ سال گذشته پدیدار گشته است. آن‌ها همچنین ژن‌های بسیاری را یافته‌اند که به نظر می‌آید که نسبتاً اخیراً در گروه‌های آسیای شرقی تکامل یافته است. تاریخچه‌ی ژنتیکی این مردم به اندازه‌ی نیاکان اروپایی مطالعه نشده است. برخی از ژن‌ها در یادگیری سیستم ایمنی نقش ایفا می‌کنند.

زدن رد تکامل در چند صد سال اخیر دشوارتر است؛ چون سیگنال‌ها ضعیف‌ترند و راکیمو می‌گوید که انسان قطعاً در حال تکامل می‌باشد. سؤال این است که کدام فشارهای انتخابی در حال تعیین جهت تکامل هستند؟ احتمالاً این فشارهای تکاملی بسیار متفاوت‌تر از چیزی هستند که ما ۵ تا ۱۰ هزار سال پیش با آن‌ها سر و کار داشتیم.

علی تقی‌زاده


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید