در سال ۲۰۰۸ اتفاقی افتاد که باور کردنش سخت بود: مردی مبتلا به HIV علاج یافت.
در بین ۷۰ میلیون کیس HIV، آن مرد، اولین و البته آخرین کسی بود که به طور کامل بهبود می‌یافت. ما هنوز هم دقیقاً نمی‌دانیم که او چطور خوب شد. ما می‌توانیم افرادی را با بیماری‌های مختلفی مثل مالاریا و هپاتیت سی درمان کنیم، پس چرا HIV درمان نمی‌شود؟
خوب اول بیایید ببینیم HIV چگونه انسان‌ها را آلوده می‌کند و آن‌ها را به سمت ایدز پیش می‌برد. HIV از طریق تبادل مایعات بدن پخش می‌شود. رابطه‌ی جنسی محافظت نشده و سرنگ‌های آلوده جزو مهم‌ترین دلایل انتقال به شمار می‌روند. اقبال بلندی داریم که نمی‌تواند از طریق هوا، آب و تماس عادی منتقل شود. در هر سن و جنسی، با هر جهت‌گیری جنسی و نژادی می‌توان مبتلا به HIV شد.
وقتی HIV وارد بدن شد، سلول‌هایی را آلوده می‌کند که جزوی از سیستم ایمنی هستند؛ مخصوصاً سلول‌هایی موسوم به T helper را آلوده می‌کنند. این سلول‌ها از بدن در برابر عفونت‌های باکتریایی و قارچی محافظت می‌نمایند. HIV یک رترو ویروس است؛ یعنی می‌تواند کدهای ژنتیکی خود را در میان ژنوم سلول آلوده جای دهد و آن‌ها را به تولید ویروس‌های بیشتری ترغیب نماید.
در مرحله‌ی اول عقونت HIV، ویروس درون سلول‌های T تکثیر می‌شود و در طی این فرآیند بسیاری از آن‌ها را نابود می‌کند. در این مرحله بیماران معمولاً علائمی شبیه علائم آنفولانزا دارند ولی معمولاً خطر کشنده‌ای متوجه آن‌ها نیست. اگرچه طی یک دوره‌ای که ممکن است چند ماه تا چند سال طول بکشد، و بیمار در این مدت احساس سلامتی کامل دارد، ویروس مشغول تکثیر و نابودی سلول‌های T است.
وقتی تعداد سلول‌های T از یک حدی کمتر شد، بیماران از لحاظ روبه‌رو شدن با عفونت‌های کشنده در خطر جدی هستند؛ عفونت‌هایی که برای سیستم ایمنی سالم چیز خاصی محسوب نمی‌شود. به این مرحله از عفونت HIV، ایدز می‌گویند.
خبر خوب این است که برای کنترل HIV در هر مرحله‌ای، داروهای مؤثری داریم که اجازه نمی‌دهند تعداد سلول‌های T به حدی کم شوند که بیماری به سمت ایدز پیشرفت نماید. با درمان ضد رترو ویروس، بیشتر بیماران HIV-مثبت می‌توانند انتظار زندگی طولانی و سالمی داشته باشند، و هر شانس انتقال ویروس به دیگران در آن‌ها بسیار کمتر می‌شود.
با این حال، دو مسئله‌ی خیلی مهم وجود دارد. یکی این که بیماران HIV-مثبت باید تا آخر عمر دارو مصرف کنند؛ بدون این کار، ویروس می‌تواند بازگشت شکوهمندانه‌ای داشته باشد! خوب حالا که اینقدر مهم اند، بهتر است با کارکرد این داروها آشنا شویم.
پرکاربردترین داروها از کپی شدن ژنوم ویروس جلوگیری می‌کنند و نمی‌گذارند با DNA سلول میزبان یکپارچه شوند. بقیه داروها از بلوغ یا سر هم سوار شدن قطعات ویروس جلوگیری می‌کنند که نمی‌گذارد HIV سلول‌های جدیدی را در بدن آلوده نماید. ولی HIV جایی در بدن قایم می‌شود که داروهای کنونی ما نمی‌توانند به آن جا دسترسی داشته باشند: داخل DNA سلول‌های T سالم.
بیشتر سلول‌های T مدت کوتاهی پس از آلوده شدن با HIV می‌میرند، ولی در درصد کمی، تجهیزات ویروس‌سازی خاموش می‌شوند؛ برخی اوقات سال‌ها اینطور پیش می‌رود. به همین دلیل، حتی اگر بتوانیم تا آخرین ویروس را از بدن آلوده بیرون بکشیم، یکی از آن سلول‌های T می‌تواند فعال شود و گند بزند به برنامه‌هایمان!
مسئله‌ی مهم دوم این است که همه در سراسر جهان به آن داروها دسترسی ندارند؛ داروهایی که می‌توانند جانشان را نجات دهند. در آفریقای مرکزی که ۷۰ درصد بیماران HIV کل جهان را در خود دارد، در سال ۲۰۱۲ از هر سه بیمار، فقط یکی به این داروها دسترسی داشتند. پاسخ سهلی به این مسئله وجود ندارد.
ترکیبی از موانع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، پیشگیری و درمان مؤثر را دشوار می‌سازد. و حتی در خود ایالات متحده، HIV هنوز هم هر ساله کشتاری ۱۰ هزار نفره به راه می‌اندازد. با این تفاصیل، دلیلی بیشتر از کافی برای امیدوار بودن داریم. تحقیقات شاید نزدیک‌تر از هر زمان دیگری به علاج واقعی هستند.
یکی از این تحقیقات از دارویی استفاده می‌کند همه سلول‌های دارای اطلاعات HIV را فعال می‌نماید. این کار هم آن سلول‌ها را از بین می‌برد، و هم ویروس‌ها را بیرون می‌ریزد و داروهای کنونی‌مان را مؤثر می‌سازد. دیگری از ابزارهای ژنتیکی برای بریدن ژن ویروس از ژنوم بیمار بهره می‌برد.
شاید آمار علاج یک بیمار از بین ۷۰ میلیون نفر، فاجعه‌بار به نظر بیاید، ولی یک به طرز غیر قابل سنجشی بهتر از صفر است. ما اکنون واقفیم که علاج، ممکن است و شاید همین دانش چیزی را به ما بدهد که برای شکست HIV لازم داریم.
