انسان بسیار سریع است. در سال ۲۰۰۹، یوسین بولت با سرعت ۲۳ مایل بر ساعت، مسیر دوی استقامت را طی کرد. در سال ۲۰۱۴، دنیس لیمتو دارنده‌ی رکورد جهانی دوی ماراتن، با سرعت ۱۲.۸ مایل بر ساعت، مسیر ۲۶.۲ مایلی را طی کرد.
دانشمندان به دنبال کشف چگونگی تکامل انسان برای انجام هر دوی این موارد هستند. این دانش، ممکن‌ها را تعریف کرده و به افراد برای بالا بردن سرعت کمک خواهد کرد.
انواع فیبرهای عضلانی
دو نوع فیبر عضلانی سریع و کند وجود دارد و هر فرد مخلوطی از این دو نوع فیبر را دارد. فیبرهای سریع برای انقباض‌های قوی و کوتاه‌مدت مناسب هستند، سریع منقبض شده و سریع هم خسته می‌شوند. فیبرهای کند میتوکندری بیشتری دارند (اندامک‌های تولیدکننده‌ی انرژی در سلول)، بنابراین دیرتر خسته می‌شوند و برای فعالیت‌های طولانی‌مدت مناسب‌ترند.
همان‌طور که شاید حدس زده باشید، دوندگان دوی سرعت فیبرهای سریع بیشتر، و در مقابل، دوندگان دوی استقامت فیبرهای کند بیشتری دارند. گرچه بخشی از این نسبت ژنتیکی است، اما برخی از شواهد نشان داده است که با تمرین کردن می‌توان نسبت این فیبرها را تغییر داد. برای مثال، دویدن با گام‌های آهسته درصد فیبرهای کند فرد را افزایش خواهد داد.
آناتومی دوندگان
فاکتورهای سرعت در دوندگان دوی سرعت
زمان بین گام‌های متوالی و یا زمان برداشتن پا از زمین و برگرداندن آن در همه‌ی افراد یکسان است. پس دوندگان چگونه سرعت خود را افزایش می‌دهند؟ این افراد در هر گام به میزان بیشتری خود را به جلو می‌رانند. افراد سریع با نیروی بیشتری نسبت به وزن خود به زمین ضربه می‌زنند.
دوندگان برتر با هر قدم گویی سوراخی در زمین به جای می‌گذراند. آن‌ها نیروی اضافی را با بالا بردن بیشتر زانو ایجاد می‌کنند، زیرا هر چه فاصله‌ی زانو از زمین بیشتر باشد، پا تا هنگام رسیدن به زمین سرعت بیشتری هم می‌گیرد و در نتیجه، نیروی وارد شده هم بیشتر خواهد بود.
برای این که بتوانید با حداکثر سرعت بدوید باید به دو نکته توجه کنید: اول این که سعی کنید با سرعت بیشتری پا را به زمین فرود بیاورید. وقتی که پای جلو فرود آمد، زانوی پای عقبی باید در کنار پای جلویی باشد، در غیر این صورت، پا با نیروی کم‌تری فرود خواهد آمد. دوم این که تلاش کنید هنگام فرود پا، بدن‌تان را سفت نگه دارید. دوندگان دوی سرعت هرگز اجازه نمی‌دهند که چیزی متزلزل شود. آن‌ها هرگز قوزک پا و زانوی‌شان را کج نمی‌کنند و حتی سرشان را هم جابه‌جا نمی‌کنند؛ بنابراین، هیچ نیرویی را برای گام بعدی از دست نمی‌دهند.
فاکتورهای سرعت در دوندگان دوی استقامت
کلید دویدن سریع و طولانی‌مدت، تأمین انرژی است. اگر سریع‌تر از زمان تأمین انرژی توسط بدن‌تان بدوید، در زمان کوتاهی مجبور به کاهش سرعت خود خواهید شد. این یک بازی کاملاً اقتصادی است! هرچقدر که سریع‌تر و در عین حال، با صرف انرژی کم‌تر بدوید، نتیجه‌ی نهایی بهتر خواهد بود.
دو راه برای بهبود تأمین انرژی و سرعت مطلوب به صورت هم‌زمان، وجود دارد؛ یا باید انرژی بیشتری تولید شود، یا شما انرژی کم‌تری بسوزانید. تولید انرژی بیشتر به معنای افزایش کمیتی به نام VO۲max است؛ بیشترین میزان اکسیژنی که می‌بلعید و در حین ورزش به انرژی تبدیل می‌کنید. داشتن VO۲max تا حدی وابسته به ژنتیک است، اما می‌توان با تمرین، به خصوص در دوندگان تازه‌کار، آن را افزایش داد. برای ارتقای آن بعد از گرم کردن، به مدت دو تا پنج دقیقه با سرعت و سپس برای دو تا سه دقیقه برای بازتوانی، به صورت آهسته بدوید. این کار را پنج مرتبه قبل از سرد کردن بدن تکرار کنید.
به منظور سوزاندن انرژی کم‌تر باید کارایی را بهبود داده و یا اقتصادی بدوید! روش تحقق چنین اهدافی، به میزان کم‌تری نسبت به روش‌های افزایش VO۲max قابل فرمول‌بندی هستند. اما به عقیده‌ی پیتر ویاند (Peter Weyand)، یکی از فیزیولوژیست‌های دانشگاه دانشگاه متودیست جنوبی در تگزاس، بهترین روش برای انجام این کار قبل از یک مسابقه‌ی بزرگ، تمرین دویدن مسافت کم با سرعت زیاد است.
با این وجود، از دیدگاه الکس هاچینسون، نویسنده‌ی مقاله‌ی Endure: Mind, Body, and the Curiously Elastic Limits of Human Performance، بهترین روش این است که بیشتر بدوید! بهینه‌سازی دریافت مواد مغذی، استراتژی مسابقه و حتی شاید کفش‌های سحرآمیز جدید نایکی (در ادامه توضیح داده می‌شود) نیز می‌تواند به بهترین شدن، کمک کند.
تکامل برای دویدن
بر طبق نظریه‌ای که دنیس برامبل و دنیل لیبرمن با انتشار در مجله‌ی Nature آن را مشهور ساختند، انسان زاده شده است تا بدود! دسته‌ای از سازگاری‌ها در انسان وجود دارد که هیچ ربطی به راه رفتن ندارند، بلکه صرفاً جهت دویدن به وجود آمده است. این نظریه بیان می‌کند که انسان‌های اولیه باعث تکامل چنین سازگاری‌های در طی نسل‌ها شده‌اند؛ آن‌ها عادت داشتند بزهای کوهی را تا زمانی که خود از خستگی و گرما تلف شوند، تعقیب نمایند! برنده شدن در این مسابقه‌ی تعقیب و گریز به معنای خوردن شامی مفصل بود!
سیستم خنک‌سازی: ما علاوه بر نداشتن پَر، غدد عرق بیشتری نسبت به بسیاری از حیوانات داریم. بنابراین، برای خنک کردن بدن مجبور به توقف و نفس‌نفس زدن نیستیم.
عضلات سرینی قوی: داشتن عضله‌ی سرینی بزرگ یکی از مشخصه‌های بارز انسان است. ما در هنگام راه رفتن وابستگی بسیار کمی به این عضله داریم، ولی عملکرد آن برای حفظ پایداری در هنگام دویدن ضروری است.
تاندون‌های ارتجاعی: پاهای ما تاندون‌های درازی مانند تاندون آشیل دارد که مانند فنر عمل کرده و به تولید انرژی و کاهش مصرف آن در هنگام دویدن کمک می‌کند. به نظر نمی‌رسد که این تاندون‌ها امتیاز خاصی را در زمان راه رفتن عادی در اختیار ما قرار دهند؛ مدرک دیگری که نشان می‌دهد بدن ما برای دویدن ساخته شده است!
شکستن رکوردها
در دسامبر ۲۰۱۶، شرکت نایکی از هدف بی‌باکانه‌ای سخن به میان آورد: شکستن رکورد ۲ ساعته‌ی ماراتن. رکورد جهانی ثبت شده تا پیش از آن، ۲:۰۲:۵۷ بود.
در ابتدا افراد حرفه‌ای در این عرصه از پذیرش انجام چنین کاری سر باز زدند. اما در ماه می سال گذشته، الیود کیپ‌چوگه (Eliud Kipchoge)، برنده‌ی مدال طلای المپیک ۲۰۱۶ در رشته‌ی دوی ماراتن از کنیا، رکورد ۲:۰۰:۲۵ را به نام خود ثبت نمود.
هیئت ورزش این رکورد را نپذیرفت، زیرا اصول اداری ثبت رکوردها را رعایت نکرده بود. اما فیزیولوژیست‌ها از نتایج آن برای پیدا کردن راهی به منظور شکستن رکورد در یک پیست مسابقه‌ی معتبر اسفاده کردند.
هاچینسون حدس می‌زند که چند عامل به کیپ‌چوگه کمک کرده باشد. فناوری به کار رفته در ساخت کفش جدید نایکی، که منحصراً برای این پروژه طراحی شده بود، احتمالاً زمانی به ارزش یک دقیقه را ذخیره کرده است. یک دقیقه‌ی دیگر هم از طریق دویدن در پشت دیگر دوندگان و کاهش مقاومت باد، و ۳۰ ثانیه هم به دلایل دیگری مانند صاف بود پیست مسابقه ذخیره شده بوده است.
در ماراتن پاییز گذشته در برلین نیز، دوندگان این استراتژی انتخابی را پذیرفتند. کفش‌های جدید نایکی به نام “Zoom Vaporfly Elite” بحث‌برانگیز بودند. شرکت نایکی هزینه‌ی تنها مقاله‌ای را که قرار بود در این مورد چاپ شود، پرداخت نمود. اما هاچینسون فکر می‌کند که شواهد قدرتمندی وجود دارد که این کفش‌ها فقط جنبه‌ی تبلیغاتی ندارند و واقعاً عمل می‌کنند.
دانشمندان روی حداکثر انرژی دریافتی دوندگان از سوخت‌ها نیز مطالعه می‌کنند. بنابراین شاید در آینده‌ای نه چندان دور ترکیبی از فاکتورها برای شکستن رکورد ارائه شود!
